Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt, giúp trẻ phát triển toàn diện cả về trí tuệ lẫn thể lực. Giai đoạn 6 tháng đầu đời, trẻ nên được bú sữa mẹ hoàn toàn. Trẻ nên duy trì bú sữa mẹ ít nhất đến khi một tuổi hoặc kéo dài đến hai tuổi, kết hợp bổ sung thực phẩm phù hợp. Những trường hợp ngoại lệ cần tuân theo chỉ định, tư vấn của bác sĩ chuyên khoa nhi.

Bác sĩ Trần Thị Trà Phương, Khoa Dinh dưỡng Tiết chế, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, khuyến cáo phụ nữ cho con bú nên ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng. Bổ sung thực phẩm giàu năng lượng, vitamin, khoáng chất thiết yếu hỗ trợ cơ thể tăng tiết sữa mẹ.

Thực phẩm giàu đạm (protein) như thịt đỏ, thịt trắng, hải sản, trứng, sữa. Chúng cung cấp nguồn axit amin có giá trị sinh học cao, giữ vai trò quan trọng trong quá trình vận chuyển các dưỡng chất qua thành ruột vào máu và từ máu đi đến các tế bào. Bổ sung đủ protein hỗ trợ phụ nữ sau sinh đẩy nhanh quá trình hồi phục cơ bắp, sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn càng đa dạng các loại đạm giúp sữa mẹ có chất lượng tốt, trẻ dễ hấp thu, tăng cân.

Thực phẩm giàu glucid như cơm, bún, mì, phở, xôi, các loại khoai. Chúng còn cung cấp nhiều chất xơ và dưỡng chất khác, cần thiết cho sức khỏe cả mẹ lẫn bé. Glucid giúp cơ thể người mẹ nhanh hồi phục sức khỏe, đồng thời tăng tiết sữa.

Thực phẩm giàu chất béo như cá béo, các loại hạt, trái bơ, dầu thực vật. Chất béo có vai trò quan trọng trong cấu trúc của màng tế bào, góp phần hòa tan các vitamin tan trong chất béo. Chất béo giúp tăng số lượng, chất lượng sữa mẹ.

Thực phẩm giàu canxi như sữa và chế phẩm từ sữa, rau muống, đậu nành, tôm, cua. Canxi là khoáng chất quan trọng giúp cơ thể người mẹ hồi phục sức khỏe sau sinh, cần thiết cho quá trình bài tiết sữa. Giai đoạn cho con bú, phụ nữ cần lượng canxi nhiều hơn bình thường. Nếu không hấp thụ đủ canxi, cơ thể sẽ huy động canxi từ trong xương, làm tăng nguy cơ loãng xương ở người mẹ, ảnh hưởng bất lợi đến sự phát triển răng, xương của trẻ. Phụ nữ cho con bú uống ba ly sữa mỗi ngày hoặc sử dụng thêm phô mai, sữa chua, váng sữa để bổ sung canxi.

Thực phẩm giàu vitamin D như lòng đỏ trứng, gan động vật, cá béo, nấm, sữa đậu nành, ngũ cốc. Để bổ sung vitamin D, phụ nữ giai đoạn cho con bú cũng có thể tắm nắng 10-15 phút mỗi ngày, tùy theo cường độ nắng nóng, diện tích da tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời.

Vitamin D giúp cơ thể hấp thu, chuyển hóa các khoáng chất như canxi, phốt pho, đồng thời tăng cường sức đề kháng, tăng tiết sữa mẹ. Người mẹ cho con bú hấp thụ đủ vitamin D còn tăng nồng độ vitamin này trong sữa mẹ, giảm nguy cơ thiếu hụt cho trẻ sơ sinh.

Bác sĩ Trà Phương lưu ý phụ nữ nuôi con bằng sữa mẹ nên ăn uống đầy đủ để đảm bảo năng lượng mỗi ngày, khoảng 2.100-2.700 calo trong 6 tháng đầu sau sinh và 2.200-2.800 calo trong các tháng tiếp theo. Mỗi ngày uống khoảng 2,5-3 lít nước để đủ sữa cho con. Vận động, nghỉ ngơi hợp lý, giảm căng thẳng, lo âu. Không uống rượu bia, tránh xa khói thuốc lá hoặc chất kích thích thần kinh.

Người mẹ đang cho con bú nên đi khám dinh dưỡng định kỳ, xét nghiệm vi chất trong cơ thể bằng máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC và kiểm tra các chất thiếu hoặc thừa trong sữa. Từ đó, bác sĩ hướng dẫn xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp để nâng cao chất lượng sữa.

Trường Giang