Cholesterol luôn có hại cho cơ thể

Theo bác sĩ Phạm Mạnh Hoàn - Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Đào tạo, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, cholesterol là một chất béo có trong máu, thành phần không thể thiếu để tạo nên màng tế bào, đóng vai trò trung tâm trong nhiều quá trình sinh hóa. Cơ thể cần cholesterol để sản xuất ra một số hormone, axit mật và vitamin D. Cholesterol cần thiết cho các hoạt động của não, hệ miễn dịch, đảm bảo chức năng sống còn và duy trì nòi giống.

Như vậy, cholesterol rất quan trọng với sức khỏe cơ thể. Chúng chỉ gây hại khi hàm lượng cholesterol trong máu vượt ngưỡng cần thiết.

Cholesterol không tan trong nước nên được vận chuyển bởi các hạt lipoprotein, bao gồm lipoprotein mật độ thấp (LDL-c) và lipoprotein mật độ cao (HDL-c). Trong đó, LDL- cholesterol được coi là "cholesterol xấu" vì khi dư thừa, chúng làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch. Còn HDL- cholesterol được mệnh danh là "cholesterol tốt" vì chúng dọn dẹp cholesterol dư thừa và mang nó trở lại gan. Sau đó, gan sẽ thải cholesterol ra khỏi cơ thể.

Người trẻ không bị rối loạn mỡ máu

Nếu như trước đây, rối loạn mỡ máu thường xuất hiện ở người cao tuổi thì hiện nay, ngày càng có nhiều người trẻ mắc bệnh. Bác sĩ Hoàn thông tin, theo thống kê của Bộ Y tế, Việt Nam có khoảng 26% người trong độ tuổi 25-74 bị rối loạn mỡ máu.

Những lý do phổ biến khiến bệnh rối loạn mỡ máu ngày càng gia tăng ở người trẻ là do lối sống thừa dinh dưỡng lại thiếu vận động, ăn quá nhiều chất đạm, chất béo nhưng lại thiếu hụt chất xơ và vitamin, lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá...

Rối loạn mỡ máu không xảy ra ở người gầy

Theo Bác sĩ Phạm Mạnh Hoàn, chỉ căn cứ vào chỉ số khối cơ thể (BMI) để đánh giá tình trạng sức khỏe là không chính xác. Gầy và mỡ trong máu là hai thông số độc lập với nhau. Mặc dù tỷ lệ rối loạn mỡ máu ở người thừa cân, béo phì rất cao nhưng điều này không có nghĩa căn bệnh này "miễn nhiễm" với người gầy.

Người gầy vẫn có thể bị rối loạn mỡ máu nếu có chế độ ăn uống không lành mạnh như ăn nhiều thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, thịt mỡ, lạm dụng rượu bia, hút thuốc lá,...

Ngoài ra, cholesterol trong cơ thể được hình thành từ 2 nguồn: 20% từ thực phẩm và 80% do cơ thể tự tổng hợp. Một số người mặc dù không thừa cân, thậm chí là gầy, có chế độ ăn uống, sinh hoạt hợp lý nhưng thụ thể LDL-cholesterol trên màng tế bào bị suy yếu, không tiếp nhận cholesterol và chuyển cholesterol vào trong tế bào cho các mô, cơ quan sử dụng dẫn đến việc gia tăng LDL-cholesterol trong máu. Hậu quả cuối cùng là gây ra tình trạng vữa xơ động mạch.

Rối loạn mỡ máu không nguy hiểm

Vì rối loạn mỡ máu diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng cảnh báo trước nên nhiều người có tâm lý chủ quan, cho rằng bệnh không nguy hiểm. Tuy nhiên, rối loạn mỡ máu lại là "sát thủ thầm lặng" của nhiều bệnh lý tim mạch nguy hiểm như: xơ vữa động mạch, tăng huyết áp, thiếu máu cục bộ, nhồi máu cơ tim, đột quỵ... Do đó, kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ để bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa các biến chứng và nguy cơ tử vong do rối loạn mỡ máu gây ra là điều hết sức cấp thiết.

Bác sĩ Phạm Mạnh Hoàn khuyến cáo, để phòng ngừa và hỗ trợ điều trị rối loạn mỡ máu, người bệnh cần duy trì lối sống lành mạnh: luyện tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày; thực hiện chế độ ăn uống khoa học (hạn chế các thức ăn nhiều dầu mỡ, thịt đỏ, giàu cholesterol như nội tạng động vật, các chất bột đường; thay vào đó nên tăng cường rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt,...); bỏ thuốc lá; không lạm dụng rượu, bia; dành thời gian nghỉ ngơi, tránh căng thẳng...

Song song với lối sống khoa học, người bệnh nên bổ sung thêm các hoạt chất sinh học thiên nhiên có tác dụng tăng hoạt hóa thụ thể LDL-cholesterol trên màng tế bào. Điều này cho việc vận chuyển cholesterol từ ngoài vào trong tế bào nhanh và nhiều hơn. Từ đó giúp giảm cholesterol toàn phần và đặc biệt là "cholesterol xấu" trong máu, giảm nguy cơ hình thành mảng xơ vữa động mạch.

Gần đây, các nhà khoa học Mỹ phát hiện và tinh chiết thành công tinh chất thiên nhiên GDL-5 (policosanol, được tinh chiết từ phấn mía Nam Mỹ), có khả năng hỗ trợ điều hòa cholesterol một cách tự nhiên thông qua việc hoạt hóa các thụ thể LDL-cholesterol trên màng tế bào. Từ đó, làm giảm đáng kể số lượng LDL - cholesterol "xấu", tăng số lượng HDL - cholesterol "tốt" trong máu, điều hòa mỡ máu về ngưỡng cân bằng. Điều này giúp giảm nguy cơ tăng huyết áp, tử vong do nhồi máu cơ tim, đột quỵ và các bệnh lý tim mạch khác.

Trinh Ngô