Bác sĩ Đoàn Ngọc Thiện, khoa Nam học, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết thông tin trên, giải thích thêm rằng tinh dịch đồ (phân tích tinh dịch) là xét nghiệm dựa trên mẫu tinh dịch mới, được thu thập bằng cách tự kích thích nhằm đánh giá chất lượng tinh trùng.

Độ pH là chỉ số đánh giá mẫu tinh dịch có tính axit hay tính kiềm, thường được đánh giá sau lấy mẫu 30-60 phút. Mẫu tinh dịch bình thường có độ pH tối thiểu 7,2. Nếu dưới mức này, nguy cơ không có tinh trùng cao hơn.

Số lượng là chỉ số đánh giá mật độ tinh trùng có trong mỗi ml tinh dịch thu thập được hoặc trong một lần xuất tinh. Mật độ bình thường khi đạt trên 16 triệu tinh trùng/ml hoặc trên 40 triệu trong một lần xuất tinh. Dưới 2 triệu tinh trùng/ml là rất thấp.

Tính di động đánh giá khả năng di chuyển của chúng - yếu tố quyết định đến khả năng thụ thai, gồm 4 nhóm:

- Di chuyển tiến tới tích cực: Tinh trùng di chuyển tiến tới nhanh, vận tốc từ 25 µm/s (micromet trên giây, trong đó 1 micromet bằng 1/1000 mm) trở lên, theo đường thẳng hoặc vòng tròn lớn.

- Di chuyển tiến tới chậm: Tinh trùng di chuyển tiến tới nhưng vận tốc thấp hơn, khoảng 5-25µm/s.

- Di chuyển không tiến tới: Tinh trùng di chuyển rất chậm, dưới 5µm/s, chủ yếu bơi thành vòng tròn nhỏ.

- Bất động: Tinh trùng không di chuyển.

Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2021, mẫu tinh dịch có tỷ lệ tinh trùng di chuyển tiến tới (PR) trên 32% hoặc tinh trùng di chuyển (viết tắt là PR + NP trên kết quả xét nghiệm) trên 40% là bình thường.

Tỷ lệ sống được ước tính thông qua đánh giá tính toàn vẹn của màng tế bào. Tỷ lệ tinh trùng sống thường cao hơn tỷ lệ di động và trên 54%.

Hình dạng nhằm đánh giá tỷ lệ tinh trùng có hình dạng bình thường (có khả năng thụ thai) trong mẫu tinh dịch. Càng nhiều hình dạng bình thường, cơ hội thụ thai tự nhiên thông qua giao hợp càng cao. Theo tiêu chuẩn của WHO, một mẫu tinh dịch được xem là bình thường phải có tối thiểu 3-5% tinh trùng hình dạng bình thường.

Theo bác sĩ Thiện, chất lượng tinh trùng là một trong các yếu tố then chốt quyết định cơ hội làm cha của nam giới. Do đó, nam giới trên 18 tuổi nên sớm xét nghiệm tinh dịch đồ để kịp thời phát hiện bất thường như không có tinh trùng, tinh trùng yếu hoặc dị dạng... và điều trị. Nam giới lưu ý không xuất tinh trong 3-5 ngày trước ngày làm xét nghiệm tinh dịch đồ.

Thắng Vũ