"Sáng nay Chanh đi từ thiện một làng bị cô lập ở miền núi tỉnh Quảng Ngãi. Nhiều người dân trên bờ chỉ bị ảnh huởng nhẹ không nằm trong vùng lũ cũng canh me đồn: Đoàn Thủy Tiên tới cho tiền kìa 10 triệu. Toàn canh me 10 triệu. Không bị lũ lụt lắm cũng canh me tiền. Vô tình tính tham của con người cũng bắt đầu trỗi dậy.
Tiền đi trước có lợi trước nhưng về hậu sẽ gây ra nhiễu loạn. Vì ai cũng nhắm vào tiền và đồ nhu yếu phẩm bị vứt bỏ (tấm lòng của biết bao người mua ngày thức làm đêm cực khổ). Người đang cần thì không có, người không cần thì bị phát dư thừa xong đem vứt bỏ.Cái gì cũng có hai mặt. Cứu được mặt phải tạm thời thì mặt trái cũng nổi lên".
Đoạn status trên được đăng tải ngày 29/10 trên trang Facebook cá nhân của nữ ca sĩ Phương Thanh đang gây xôn xao cộng đồng. Nhiều người bức xúc khi cho rằng giọng ca "Giã từ dĩ vãng" đang xúc phạm người dân Quảng Ngãi. Thậm chí, cô còn bị Sở Thông tin - truyền thông TP HCM mời đến làm việc vì phát ngôn của mình.
Khoan hãy bàn đến chuyện đúng sai trong phát ngôn của Phương Thanh về người dân vùng lũ nói chung và người Quảng Ngãi nói riêng. Những chia sẻ từ thực tế chuyến đi từ thiện cũng khiến người ta phải suy ngẫm lại về hành động tình nguyện tự phát diễn ra liên tục suốt thời gian qua. Từ một nghệ sĩ mở màn cho làn sóng tình nguyện tự phát, hàng chục nghệ sĩ nổi tiếng khác cũng đứng ra kêu gọi tiền từ thiện và trực tiếp đến các địa phương vùng lũ để trao tặng.
Hành động từ thiện, cứu giúp người dân gặp thiên tai, bão lũ, hoạn nạn, dù đến từ bất kỳ ai cũng đều đáng quý. Cái tâm trong sáng và tấm lòng thiện nguyện của các nghệ sĩ cũng là điều đáng được tôn vinh và nhân rộng. Bởi dù gì, họ cũng đã góp phần lan tỏa tình yêu thương của người dân cả nước đến với đồng bào miền Trung. Thế nhưng "của cho không bằng cách cho", cho thế nào để giúp được đúng người, đúng lúc, để đến được tận tay những hoàn cảnh thực sự khó khăn mới là quan trọng.
Không phủ nhận, các nghệ sĩ đã thành công trong việc kêu gọi từ thiện và trực tiếp trao gửi những món quà đến người dân vùng lũ. Nhưng liệu việc cầm cả cọc tiền đi phát khi nước lũ vẫn dâng cao có phải là cách hay và nên làm? Theo tôi là không. Tiền rất quan trọng, thậm chí còn thiết thực hơn cả mấy thùng mỳ tôm hay đôi ba cọc bánh chưng, bánh tét. Bởi người dân vùng lũ không đến mức chết đói như nhiều người vẫn lầm tưởng. Họ thực sự cần các vật dụng thiết yếu và hơn cả là khoản tiền để xây sửa lại nhà cửa, lấy vốn khôi phục sản xuất, làm ăn. Nhưng đó nên là chuyện sau khi cơn bão qua đi.
Tôi tự hỏi những người dân kia sẽ làm gì với số tiền cả chục triệu đồng trong tay khi nước lũ vẫn ngập đến nóc nhà? Họ sẽ mua được gì khi xung quanh bốn bề vẫn là nước? Đồng tiền khi ấy có thực sự là thứ cần phải có ngay và luôn? Đó là điều mà nhiều người làm từ thiện có vẻ chưa nghĩ tới. Đa phần chúng ta chỉ nghĩ đến việc làm cách nào đưa tiền và đồ ăn đến người dân nhanh nhất có thể thay vì lựa chọn thời điểm sao cho hợp tình, hợp lý nhất.
Sẽ thật tuyệt vời khi các đoàn tình nguyện bình tĩnh, liên hệ với địa phương, lập danh sách những thứ cần ủng hộ ngay, những thứ có thể chờ thêm một thời gian nữa, lên phương án vận chuyển hàng cứu trợ thế nào cho an toàn và kịp thời. Sau đó, các đoàn có thể đợi đến khi nước lũ rút hẳn mới đến trao gửi tiền cho người dân vũng lũ. Người nào khó khăn trao nhiều, người nào ít thiệt hại hơn trao ít, đảm bảo không có sự trục lợi (cần sự hỗ trợ từ phía địa phương). Tránh việc mạnh ai nấy cho, gây nên cảnh bát nháo. Khi ấy, những đồng tiền kia mới thực sự có giá trị với công cuộc gây dựng lại cuộc sống của đồng bào vùng lũ.
"Đồng tiền đi trước là đồng tiên khôn" - câu nói ấy dường như không đúng trong hoàn cảnh này. Cứu trợ vùng lũ bằng tiền không sai, nhưng nếu cho không đúng cách, không đúng thời điểm sẽ trở thành phản tác dụng. Tôi mong rằng, mỗi chúng ta có thể bình tĩnh hơn một chút, suy nghĩ thấu đáo hơn một chút, có kế hoạch cụ thể và tổ chức hơn một chút, có lẽ những chuyện không đáng có trên sẽ không xảy ra. Hãy để tình thương trao đi một cách trong sáng và có giá trị nhất.
>> Ý kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.