Khả năng di chuyển của tinh trùng rất quan trọng trong quá trình sinh sản vì chúng cần một số đặc tính để vượt qua cổ tử cung, tử cung và ống dẫn dẫn trứng của phụ nữ, sau đó tiếp cận và thụ tinh với trứng. Khả năng di chuyển của tinh trùng thường đề cập đến cách bơi và tốc độ di chuyển.

Theo phân loại mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tinh trùng của nam giới được chia ra 3 kiểu di động là: di động tiến tới, tức di chuyển theo đường thẳng hoặc vòng tròn lớn; di động tại chỗ tức không bơi theo chuyển động tịnh tiến lên phía trước mà bơi trong những vòng tròn nhỏ hoặc chuyển động nhẹ tại chỗ; bất động tức nằm yên một chỗ không di chuyển.

Khả năng vận động của tinh trùng ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản vì trinh trùng phải di chuyển từ cổ tử cung, đến tử cung, vào ống dẫn trứng để tiếp cận và thu tinh với trừng. Nếu khả năng vận động của tinh trùng kém, di chuyển không tốt, không hiệu quả, chúng có thể không tiếp cận được với trứng. Tuy nhiên, khả năng vận động không phải là yếu tố duy nhất được sử dụng khi đánh giá sức khỏe tinh trùng, còn nhiều yếu tố khác như số lượng, hình thái, nồng độ cũng sẽ được xem xét.

Theo WHO, với đàn ông khỏe mạnh, 42% tinh trùng phải có khả năng vận động hoàn toàn, tức là di động tiến tới hoặc di động tại chỗ, và 30% phải có khả năng di động tiến tới, tức là "bơi" về phía trước theo đường thẳng hoặc theo vòng tròn lớn.

Về mặt số lượng, tổng số tinh trùng di động từ 20 triệu trở lên được coi là bình thường. Tuy nhiên theo đại học Utah của Mỹ, 20 triệu tinh trùng di động không đồng nghĩa với cơ hội thụ thai cao hơn.

Tình trạng kém là khi tổng số tinh trùng di động dưới 40%, và tinh trùng di động tiến tới thấp hơn 30%. Nguyên nhân của tinh trùng di động thấp có thể do bất thường di truyền, hoặc bệnh lý như ung thư tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh hoặc liên quan đến các vấn đề về lối sống như chỉ số BMI cao, hút thuốc hoặc tiếp xúc với hóa chất.

Chẩn đoán khả năng di chuyển của tinh trùng

Khả năng di chuyển của tinh trùng được xác định bằng cách phân tích tinh dịch đồ tại phòng thí nghiệm. Bác sĩ sẽ quan sát tinh dịch dưới kính hiển vi và đưa ra phân tích được đo bằng tỷ lệ phần trăm hoặc ước tính tổng số lượng. Ngoài ra loại di động cũng rất quan trọng. Tinh trùng phải tiến về phía trước theo đường thẳng chứ không chỉ bơi theo vòng tròn.

Để xác định chính xác tình trạng, phân tích tinh dịch đồ thường được thực hiện ít nhất là hai lần. Các mẫu tinh dịch có thể được lấy cách nhau từ 2 đến 4 tuần. Nếu tỷ lệ tinh trùng di động tốt trong các mẫu ít hơn 30%, có thể chẩn đoán là nam giới có tinh trùng di động kém.

Cải thiện khả năng di chuyển của tinh trùng

Những thay đổi trong lối sống có thể giúp tăng khả năng di động của tinh trùng. Nam giới cần ăn uống các thực phẩm lành lạnh, đặc biệt chứa các chất béo không bão hòa đa như omega-3 và omega-6 đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của màng tinh trùng. Theo một đánh giá được công bố trên tạp chí của Anh, nam giới bị hiếm muộn bổ sung thêm axit béo omega-3 sẽ cải thiện đáng kể khả năng vận động và số lượng tinh trùng so với người không bổ sung.

Ngoài ra nam giới nên bỏ rượu, thuốc lá và các chất kích thích như rượu, cần sa... tập luyện thể dục đều đặn, duy trì cân nặng ở mức phù hợp, giảm cân nếu đang thừa cân và hạn chế tiếp xúc với điện thoại di động.

Nam giới ngủ đủ 8 tiếng một ngày thì tinh trùng thường có chất lượng tốt hơn. Quá trình giải phóng testosterone cũng tăng lên trong khi ngủ, từ đó thúc đẩy tinh hoàn sản xuất tinh trùng. Một giấc ngủ ngon làm tăng mức testosterone lên khoảng 15%.

Mai Mai (Theo Forbes Health)