Tăng gấp đôi doanh thu nhờ trồng xen canh cà phê với mận hậu

Nhờ trồng xen cà phê vào vườn mận, mỗi ha, người dân Sơn La mang về 200 triệu đồng một năm.

Mận hậu vốn là cây trồng gắn bó lâu đời với đồng bào vùng cao thành phố Sơn La, Mộc Châu, Yên Châu, Thuận Châu, Vân Hồ, Sông Mã, Mường La, Mai Sơn, Phù Yên, Bắc Yên và Sốp Cộp. Tên gọi mận hậu xuất phát nhờ vị ngọt, hương thơm còn đọng lại mãi sau khi ăn. Cây thích nghi tốt với đất đai và khí hậu nên trở thành đặc sản chủ lực.

Tuy nhiên, từ những năm 1990 trở về trước, cây mận đang dần bị chặt bỏ do giá quá rẻ, hiệu quả kinh tế kém. Người trồng mận hậu hầu như phải gặp cảnh được mùa mất giá hoặc ngược lại. Sau năm 1993, bà con bắt đầu trồng xen thêm một số cây công nghiệp như cà phê, chè vào vườn mận. Mô hình xen canh không những giúp người nông dân có thu nhập ổn định mà còn giữ lại diện tích nhiều giống mận đặc sản.

Mận hậu quả to, giòn ngọt thanh vốn là đặc sản nổi tiếng của Sơn La. Ảnh: Bizmedia

Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp tổng hợp Quyết Thắng (xã Yên Sơn, Yên Châu, Sơn La) thành lập năm 2017 và hoạt động theo Luật HTX mới là một trong những đơn vị hướng dẫn xã viên áp dụng mô hình xen cà phê với mận.

Toàn HTX hiện có 20 ha trồng mận hậu xen canh với cây cà phê của 12 hộ tham gia. Trong đó 15 ha mận hậu đã được chứng nhận VietGAP với sản lượng 300 tấn quả mỗi năm.

Cây mận có tán rộng nên giúp cà phê ít bị ảnh hưởng bởi sương muối. Sau khi thu hoạch mận, nông dân xuống lại phân hữu cơ cho mận, chăm sóc cà phê thêm 4-5 tháng. Cà phê sẽ cho thu từ tháng 10 trở đi, tiếp sau đó là thu mận, doanh thu tăng gấp đôi.

Tỷ lệ xen canh mận : cà phê là 1:1. Tuy nhiên, chi phí đầu tư cho cà phê cao gấp đôi cây mận. Năm đầu, mỗi ha cà phê tốn khoảng 100 triệu đồng, mận chỉ 50 triệu đồng. Các năm sau, chi phí chăm sóc cà phê còn khoảng 40 triệu đồng một năm, trong khi cây mận là 20 triệu đồng.

Vườn mận hậu trồng xen với cà phê. Ảnh Bizmedia

Bên cạnh mận hậu đã là đặc sản với giá bán trung bình 5.000 - 6.000 đồng một cân, cà phê cũng được thương lái ưa chuộng bởi nhân chắc, sáng đều, chất lượng thơm ngon đặc trưng của hạt cà phê Sơn La.

Ông Nguyễn Văn Khoát - Giám đốc HTX cho biết: "Nhờ trồng xen canh cây mận với cà phê nên doanh thu của bà con xã viên mỗi năm tăng gấp đôi. Cụ thể, bình quân mỗi hecta mận hậu thu về khoảng gần 90 triệu đồng một năm nhưng nhờ có thêm thêm cây cà phê, tổng doanh thu mỗi ha mận hậu - cà phê trung bình mỗi năm đạt khoảng 200 triệu đồng".

Năm tới, HTX sẽ hợp tác với các siêu thị trên địa bàn tỉnh và các tỉnh lân cận để đưa quả mận sạch đóng gói, có tem mác, xuất xứ rõ ràng nhằm khẳng định thương hiệu và mở rộng thị trường cho mận hậu.

Ánh Tuyết