Sản xuất một kg tinh bột nghệ từ 30kg củ thế nào?
Người Bắc Mê (Hà Giang) làm phải xay củ lấy nước, lọc đến 15 lần trong suốt 2 ngày để tạo ra được tinh bột nghệ.
|
Nghệ có mặt tại huyện vùng cao Bắc Mê từ lâu đời, gồm các giống nghệ đen, đỏ, vàng. Trước kia, nông dân chủ yếu bán củ tươi cho thương lái, những năm gần đây mới chủ động sản xuất tinh bột nghệ để bán được giá. |
|
Các sản phẩm bột, tinh bột nghệ, tinh dầu được ứng dụng rộng trong y học, mỹ và thực phẩm. Nhận thấy tiềm năng từ thị trường, chị Trần Thị Sáu cùng nhiều nông dân xã Minh Ngọc, huyện Bắc Mê đã lập Hợp tác xã Dịch vụ Nông lâm nghiệp Tổng hợp Ngọc Sơn làm tinh bột nghệ quy mô lớn. Hiện, mỗi ngày chế biến được 1,5-2 tấn nghệ củ. |
Quy trình quay rửa nghệ
|
Củ nghệ sẻ, già và tươi được tuyển chọn, đem rửa sạch trong lồng quay. Sau khoảng 15-20 phút chà sát, vỏ nghệ được làm sạch đất cát và loại bỏ bớt nhựa củ. |
|
Thợ làm chuyển nghệ sang máy xay liên hoàn, vắt lấy nước, tách riêng bã bán cho các cơ sở có nhu cầu mua về ủ phân bón. |
Nước nghệ chuyển sang các thùng nhựa lớn để lắng 3-4 giờ. Sau đó, công nhân gạn bỏ nước trong, phần bột lắng lại tiếp tục được hòa, đợi lắng và lọc lại. |
Quá trình lọc lặp lại đến 15 lần cho đến khi trên mặt chậu không còn phần dầu đỏ, phần bột bên dưới vàng ươm, đặc sệt. |
|
Bột nghệ ướt được đem hong khô trong nhà phơi sấy. Mùa khô, thời gian phơi chỉ 2-3 giờ, mảng bột lớn được bẻ thành các miếng nhỏ tiếp tục chuyển sang các kệ hong khô thêm 2-3 giờ. |
|
Giá hong được làm cao cách mặt đất 90-100cm để hạn chế bụi bẩn, giữ thông thoáng. |
|
Lúc này nếm thử, thấy bột nghệ tan ngay ở đầu lưỡi, mịn và không còn lẫn tạp chất. Sau đó đưa vào máy sấy bằng quạt gió, nhiệt độ ổn định dưới 38 độ C, giữ cho tinh bột nghệ có màu vàng tự nhiên, khô đều. |
|
Sau khi sấy đủ 6-8 tiếng, tinh bột nghệ được đưa vào đóng gói trong bao nilon tráng bạc. Theo chị Sáu, bao bì này giúp bảo quản sản phẩm 2-3 năm, dễ vận chuyển và tiện chia nhỏ sử dụng. |
Năm 2017, Hợp tác xã sản xuất được khoảng 5 tấn tinh bột nghệ. Năm 2018, sản lượng dự kiến tăng lên gấp đôi, nhằm đem lại thu nhập ổn định cho công nhân và người trồng. Hiện, một kg tinh bột nghệ giá khoảng 600.000 đồng. |
Thu Hương