Sau nhiều năm tổ chức thi tốt nghiệp THPT theo kiểu "hai chung" (một kỳ thi dùng cho cả việc xét tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học), có thể nhận thấy một thực tế là rất nhiều bất cập trong việc đánh giá, phân loại học sinh. Sau ngần ấy năm, có lẽ đã đến lúc chúng ta cần đánh giá lại những ưu, khuyết điểm của phương pháp tổ chức thi này để có những điều chỉnh phù hợp.
Chúng ta nghĩ gì khi tổ chức một kỳ thi mà gần như 100% thí sinh đều đậu. Như vậy thì liệu kỳ thi đó có cần thiết không? Chúng ta nghĩ gì khi lấy điểm của một kỳ thi mà ai cũng đậu đó để xét tuyển Đại học, có trường lại xét học bạ nếu thí sinh muốn dùng học bạ để xét thay vì điểm thi dù chỉ đạt 2-3 điểm một môn trong kỳ thi tốt nghiệp THPT?
Theo tôi, mục đích của đào tạo Đại học là để nâng cao nguồn nhân lực chất lượng cao, cung cấp cho thị trường lao động những con người có năng lực, nâng cao hiệu quả xử lý công việc... Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây, tôi thấy việc đào tạo ở bậc Đại học dường như đã không bám theo mục tiêu đó nữa, khi lượng sinh viên tuyển sinh đầu vào mỗi năm cứ liên tục tăng cao nhưng lại không tỷ lệ thuận với chất lượng đầu ra.
Lớp sinh viên mới ra trường vẫn "vàng thau lẫn lộn", cơ hội việc làm giờ đây không còn là mặc định cho những sinh viên tốt nghiệp Đại học như những năm cuối thập niên 90 và đầu 2000. Thay vào đó, các mối quan hệ quen biết từ cha mẹ, anh em của những sinh viên mới giúp họ có việc làm. Nhiều sinh viên tài năng nhưng không có người đỡ đầu, xin việc cho đều trở nên khó khăn trong việc tìm công việc phù hợp, đãi ngộ xứng đáng.
Vậy, nguyên nhân của thực trạng trên là do đâu? Theo tôi, vấn đề là chuẩn đầu vào Đại học đang quá bị hạ thấp. Thậm chí, thi tốt nghiệp THPT để xét tuyển vào Đại học bây giờ còn ít áp lực hơn cả kỳ thi vào lớp 10 công lập. Việc vào đại học dường như chỉ phụ thuộc vào việc thí sinh đó có muốn và có đủ tiền để học hay không mà thôi. Hệ lụy của tình trạng này về lâu dài sẽ là cả xã hội đều có bằng đại học, trừ người nghèo.
>> 'Xét điểm học bạ khiến thi cử thiếu công bằng'
Với một kỳ thi tốt nghiệp THPT không mang lại nhiều ý nghĩa như vậy, tại sao chúng ta không mạnh dạn bỏ luôn, chỉ dùng điểm học bạ để xét tốt nghiệp THPT luôn cho các em học sinh, vì có thi cũng đậu hết mà. Sau đó, chúng ta có thể dồn lực tổ chức một kỳ thi Đại học đúng nghĩa cho thật nghiêm chỉnh với kiến thức xứng tầm, để lựa chọn những người giỏi thực chất.
Riêng việc xét học bạ để tuyển sinh vào Đại học như hiện nay, tôi nghĩ rằng cần phải bỏ ngay lập tức. Nếu không, tình trạng học bạ toàn điểm 10 sẽ ngày càng trở nên phổ biến. Nói cách khác, xét tuyển đại học bằng học bạ sẽ chỉ càng làm phát sinh tiêu cực trong giáo dục.
Với tôi, việc hạn chế thi cử là tốt, nhưng kỳ thi nào đã tổ chức thì phải thật có giá trị. Tôi vẫn ủng hộ việc chỉ thi một kỳ thi sau khi học sinh kết thúc 12 năm học phổ thông. Việc tổ chức hai kỳ thi riêng như trước đây không phải cách làm tốt, nhưng nếu tích hợp như hiện nay thì cũng chẳng khá hơn là bao. Nếu tổ chức một kỳ thi duy nhất, đó nên là kỳ thi Đại học.
Đừng vì ngày càng xuất hiện nhiều trường đại học mà hạ chuẩn đầu vào. Điều đó sẽ đẩy xã hội vào cảnh thừa thầy thiếu thợ. Trong khi chất lượng đào tạo ở bậc Đại học ở ta đã rất bất ổn thì chuyện tặng lượng sinh viên đầu vào với trình độ không cao sẽ càng khiến đầu ra hạn chế. Ngoài ra, vấn đề học phí đại học như hiện nay cũng như đang loại bỏ người nghèo vào con đường đại học. Câu chuyện này có lẽ tôi sẽ bàn tới vào một bài viết khác.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.