Ông Nguyễn Văn Sơn (84 tuổi) tới khám tại Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội hồi giữa tháng hai trong tình trạng khó thở, phù toàn thân gây hạn chế vận động, đi tiểu ít và khó, bụng chướng, táo bón, không ăn được.

Ths.BS Hà Tuấn Hùng, Phó Trưởng khoa Nội Tổng hợp, cho biết ông Sơn có tiền sử đa bệnh lý: suy tim, rung nhĩ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, phì đại tiền liệt tuyến, parkinson... Người bệnh trong tình trạng nặng do suy thận tăng lên giai đoạn 4 (giai đoạn nặng nhất), có đợt cấp của bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tăng huyết áp, nhịp tim không đều, đi tiểu khó do phì đại tiền liệt tuyến, tiểu ít đi, nhịp thở nhanh, phổi có nhiều ran. Bên cạnh đó, xét nghiệm còn cho thấy bệnh nhân kèm theo rối loạn điện giải nặng.

Kiểm tra bệnh sử, các bác sĩ xác định trước đó bệnh nhân đã sử dụng lượng thuốc lớn với 13 loại thuốc, tổng 30 viên thuốc mỗi ngày. Việc bệnh nhân sử dụng quá nhiều thuốc hoặc có những loại thuốc tương tác bất lợi đã làm tình trạng suy thận nặng lên.

Một buổi hội chẩn đa chuyên khoa gồm các bác sĩ nội tổng hợp, thận tiết niệu, tim mạch, hô hấp..., đặc biệt có dược sĩ dược lâm sàng, đã được triển khai để đánh giá về tình trạng bệnh nhân, cũng như xem xét và điều chỉnh các loại thuốc người bệnh đang sử dụng. Sau khi có kết luận hội chẩn, các bác sĩ đã nhanh chóng xác định 2 cặp thuốc tương tác bất lợi làm suy giảm chức năng thận nhanh và gây rối loạn điện giải ở bệnh nhân Sơn.

Kết quả là số thuốc bệnh nhân phải uống trong ngày giảm xuống 2/3 chỉ còn 10 viên với 7 loại thuốc cần dùng. Nhiều loại thuốc được loại đi hoặc thay thế mà vẫn giữ nguyên hiệu quả điều trị, an toàn cho người bệnh. Các bác sĩ cũng thay thế những loại thuốc có hình dáng dễ nuốt, mềm hơn cho người bệnh cao tuổi.

TS.BSCC Mai Thị Hiền, Phó trưởng khoa Tiết niệu - Nam học và Thận học, cho biết sau 2-3 ngày điều chỉnh thuốc, tình trạng sức khỏe bệnh nhân tiến triển tốt. Chức năng thận của ông Sơn được cải thiện rõ rệt, người bệnh đi tiểu tăng về số lượng, giảm tình trạng tiểu khó, hết phù, dịch các màng giảm hết. Tình trạng rối loạn điện giải đã hết, người bệnh tỉnh táo và nhanh nhẹn, ăn uống ngon miệng hơn trước.

Tiến sĩ Mai Thị Hiền chia sẻ thêm, với bệnh nhân là người cao tuổi nhiều bệnh lý nền, các bác sĩ khám kê đơn luôn phải cẩn trọng khi hỏi tiền sử bệnh tật cũng như những thuốc bệnh nhân đang sử dụng để tránh sự chồng chéo hoặc tương tác thuốc bất lợi gây ảnh hưởng chức năng thận. Người đưa bệnh nhân cao tuổi đi khám cũng cần kể bệnh sử và các đơn thuốc, loại thuốc người bệnh đang sử dụng cho bác sĩ điều trị.

Dược sĩ Nông Thị Thanh Phương, khoa Dược, Tổ trưởng phụ trách thông tin thuốc và dược lâm sàng, BVĐK Tâm Anh Hà Nội, cũng khuyến cáo những người cần đặc biệt cẩn trọng khi kê đơn là người cao tuổi, người mắc bệnh mạn tính điều trị dài ngày, phụ nữ có thai, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. "Người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, tránh tình trạng lạm dụng hoặc sử dụng bừa bãi thuốc", dược sĩ Thanh Phương nhấn mạnh.

Thanh Ba