Hầu hết mọi người có khoảng 10 đến 40 nốt ruồi hình thành từ thời thơ ấu đến tuổi trưởng thành. Nốt ruồi hình thành khi các tế bào hắc tố (tế bào sản xuất sắc tố) tập trung nhiều khiến một khu vực trên da có màu đen hoặc nâu. Nguyên nhân của tình trạng này có thể là do phản ứng với tia cực tím (UV) từ ánh nắng mặt trời hoặc thay đổi nồng độ hormone trong cơ thể, như khi dậy thì, mang thai.
Nốt ruồi thường vô hại nhưng không nên bỏ qua những nốt ruồi mới hoặc nốt ruồi có sự thay đổi bởi đây có thể là dấu hiệu ung thư hắc tố da, loại ung thư da ác tính nhất. Phát hiện sớm giúp tăng khả năng điều trị khỏi bệnh.
Các chuyên gia sức khỏe khuyến cáo kiểm tra da thường xuyên để phát hiện những dấu hiệu bất thường. Bạn có thể áp dụng quy tắc ABCDE khi kiểm tra nốt ruồi, tàn nhang và các khuyết điểm da khác trên cơ thể. Mỗi chữ cái đại diện cho một đặc điểm bất thường:
A (Asymmetry): Không đối xứng. Điều này có nghĩa khi chia đôi, hai nửa nốt ruồi không tương đồng nhau.
B (Border): Đường viền. Khối u ác tính thường có đường viền không đều, chỗ mờ chỗ đậm hoặc lởm chởm.
C (Color): Màu sắc. Nốt ruồi bình thường có màu sắc đồng đều. Nếu nốt ruồi có nhiều màu, sắc thái khác nhau như nâu, rám nắng hoặc đen xen kẽ với màu trắng, xám, đỏ hoặc xanh có thể là dấu hiệu cảnh báo ác tính.
D (Diameter): Đường kính. Nốt ruồi lớn hơn cục tẩy bút chì (khoảng 5-6 mm) được coi là bất thường, thậm chí khi không có dấu hiệu bất thường nào khác đáng chú ý.
E (Evolution): Sự tiến triển. Nốt ruồi có sự phát triển về màu sắc, đường kính hay chiều cao theo thời gian.
Đây chỉ là những dấu hiệu phổ biến giúp dễ dàng nhận biết nốt ruồi có nguy cơ ác tính. Không phải tất cả trường hợp ung thư da đều có những đặc điểm trên. Một số nốt ruồi có thể đổi màu nhưng vẫn đối xứng hoặc ngày càng to ra nhưng không có những đặc điểm khác trong quy tắc.
Theo Tổ chức Ung thư Da, bệnh có thể xảy ra với bất kỳ ai, nhưng phổ biến hơn ở người có làn da sáng màu và tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời. Di truyền và tiền sử gia đình là những yếu tố làm gia tăng nguy cơ ung thư da.
Nếu nhận thấy những dấu hiệu bất thường theo quy tắc ABCDE và nghi ngờ ung thư da, bạn nên đến bác sĩ da liễu khám, chẩn đoán chính xác. Hầu hết trường hợp ung thư da có thể điều trị khỏi nếu được phát hiện sớm.
Anh Ngọc (Theo Verywell Health)