Vậy là Hà Nội lại bắt đầu chuẩn bị một cuộc ra quân mới nhằm lấy lại vỉa hè cho người đi bộ. Tôi sinh ra và lớn lên ở thành phố này tới nay cũng đã mấy chục năm rồi. Cứ vài năm, tôi lại thấy có một cuộc ra quân như thế. Nhớ lại cách đây khoảng 5 năm, khi ông Đoàn Ngọc Hải quyết tâm làm sạch vỉa hè ở Quận 1, TP HCM cũng đã tạo được rất nhiều tiếng vang. Lúc đó, khắp các thành phố lớn trên cả nước đều háo hức học theo và Hà Nội cũng không nằm ngoài số đó.
Là người yêu Hà Nội tôi cũng khát khao đến một ngày cái vỉa hè trở lại làm nơi cho bọn trẻ con có thể nô đùa, chạy nhảy như thời trước. Nhưng qua cách nhìn của cá nhân, tôi cho rằng cách làm quyết liệt, có phần cứng nhắc theo kiểu dẹp bỏ hết như vậy vẫn còn có nhiều điều chưa ổn. Chính bản thân ông Hải sau này cũng thừa nhận những hạn chế trong cách triển khai của mình.
Thực tế, có quá nhiều người vẫn đang mưu sinh hằng ngày trên vỉa hè các con phố. Nếu chúng ta chưa lo được cho họ sinh kế một cách ổn thỏa thì sao có thể dẹp được vỉa hè một cách dễ dàng?
Bố một người bạn của tôi là thương binh, ông chỉ có một quán nước chè nhỏ trên vỉa hè, nhưng nó là nguồn sống nuôi cả gia đình. Bạn tôi đi học 12 năm phổ thông, cộng thêm 5 năm đại học cũng chính là nhờ nguồn thu từ cái quán nước đó. Bạn kể, mỗi lần lực lượng trật tự phường đi qua, họ cũng chỉ nhắc nhở ông bày bàn ghế gọn vào một chút, vì họ biết ông giờ chỉ có mỗi chỗ đó để sống và nuôi gia đình. Nếu có cứ phũ phàng thu hết, dẹp hết, chắc cả gia đình ông không sống nổi.
>> 'Muốn giành lại vỉa hè Hà Nội chỉ còn cách cấm xe máy'
Mới đây, TP HCM đưa đề xuất thu phí vỉa hè với hy vọng dung hòa lợi ích của người đang mưu sinh trên vỉa hè và thành phố. Khoảng năm 2020, Hà Nội cũng từng có đề xuất cho đấu thầu thuê vỉa hè. Cả hai đề xuất này đương nhiên nhận được rất nhiều ý kiến trái chiều từ phía dư luận. Người ủng hộ thì cho rằng đó là một giải pháp hợp lý, tăng nguồn thu cho thành phố. Người phản đối lại nói điều đó chẳng khác nào "hợp pháp hóa" chuyện lấn chiếm vỉa hè, rồi người đi bộ sẽ đi ở đâu?
Tôi lại có góc nhìn khác khi cho rằng đề xuất này là hợp lý vì nó là giải pháp ít tốn kém và dễ thục hiện nhất lúc này với điều kiện của nước ta. Nhưng cái quan trọng nhất là người ta sẽ thực hiện nó sẽ như thế nào? Liệu đây có trở thành công cụ cho lợi ích nhóm hay không? Nếu thành phố có thể nghiên cứu kỹ từng nơi, từng khu vực, từng con phố và có giải pháp để giám sát hoạt động thu phí vỉa hè này, đảm bảo cho nó minh bạch, thì tôi tin hiệu quả sẽ rất rõ rệt.
Mà dễ giám sát nhất có lẽ là để người dân tham gia vào hoạt động. Ví dụ, bạn chỉ cần chụp một bức ảnh cửa hàng này lấn chiếm vỉa hè và gửi qua hệ thống là lập tức được lực lượng chức năng của địa phương tiếp nhận, xuống tận nơi lập biên bản xử phạt vi phạm. Thậm chí, người gửi thông tin về lấn chiếm vỉa hè có thể được nhận một phần nhỏ từ số tiền phạt đó, nó sẽ tạo nên sự khích lệ rất nhiều để người dân đồng lòng tham gia giám sát.
Tóm lại, tôi tin rằng, với cách làm hợp lý, chúng ta hoàn toàn có thể lấy lại vỉa hè, biến chúng trở thành phần đường an toàn của người đi bộ theo đúng mục đích vốn có.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.