Tinh hoàn nằm ở vị trí dễ bị tổn thương bên ngoài cơ thể là do để quá trình sản xuất tinh trùng diễn ra tối ưu, tinh hoàn cần phải mát hơn nhiệt độ cơ thể từ 3,5 đến 7 độ. Nhiệt độ bìu tăng cao đã được phát hiện có tác động bất lợi đến việc sản xuất tinh trùng thông qua nhiều cơ chế, bao gồm quá trình chết theo chương trình của các tế bào sinh tinh, tăng stress oxy hóa và tổn thương DNA của tinh trùng.

Các thông số tinh dịch bị suy giảm đã được ghi nhận trong những nghiên cứu trên động vật khi tiếp xúc với nhiệt và cả các nghiên cứu trên người. Bằng chứng khác về tác động của nhiệt đối với chất lượng tinh trùng là sự giảm mật độ tinh trùng được ghi nhận ở đàn ông trên khắp thế giới trong những tháng mùa hè.

Cơ thể có nhiều cơ chế hiệu quả để giữ cho nhiệt độ bìu ở mức lý tưởng, và nó có thể xử lý hầu hết các thay đổi nhiệt độ liên quan đến thời tiết và tập thể thao. Nhìn chung, nhiệt độ môi trường tăng 1 độ thì nhiệt độ bìu chỉ tăng khoảng 1/10. Tuy nhiên, bất chấp những cơ chế hiệu quả này, tinh hoàn vẫn có thể tiếp xúc với một lượng nhiệt lớn, gây ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng và khả năng sinh sản, như các trường hợp thường gặp dưới đây.

Bồn tắm nước nóng

Việc tiếp xúc với nhiệt độ cao và ẩm ướt có liên quan đến sự giảm các chỉ số tinh dịch ở nam giới. Một nghiên cứu năm 2007 phát hiện nam giới sử dụng bồn tắm nước nóng trên 98,4 độ, trong 30 phút mỗi tuần trong 3 tháng, có khả năng di chuyển của tinh trùng giảm 22%.

Mức nhiệt an toàn cho việc sử dụng bồn tắm nước nóng hoặc vòi sen nước nóng chưa được xác định. Tuy nhiên, nếu tinh hoàn muốn mát hơn tối thiểu 3,5 độ so với nhiệt độ cơ thể bình thường là 37 độ, thì mục tiêu chung cần đạt được sẽ là dưới 33,5 độ. Nhiệt độ trung bình của bồn tắm nước nóng thường rơi vào khoảng 97-104 độ. Hầu hết mọi người đều có ngưỡng chịu đựng nước nóng là khoảng 106 độ. Vì vậy, tắm quá nóng cũng có khả năng gây hại cho tinh trùng.

Xông hơi

Trái ngược với bồn tắm nước nóng, phòng xông hơi khô thường có nhiệt độ rất cao, trung bình khoảng 180-195 độ. Nhiệt độ cao này có thể gây gián đoạn quá trình sinh tinh và làm giảm các thông số tinh dịch. Do đó, nam giới đang gặp khó khăn trong việc thụ thai nên tránh xông hơi.

Đặt laptop trên đùi

Một nguy cơ tiếp xúc nhiệt khác thường gặp ở nam giới là đặt máy tính xách tay trực tiếp trên đùi khi làm việc. Các nghiên cứu đã xác nhận rằng thông số phân tích tinh dịch bị giảm xuống khi nam giới đặt máy tính trực tiếp trên đùi. Để giảm thiểu tác động nhiệt, nam giới nên đặt máy tính trên bàn hoặc kê một tấm chắn dày (chẳng hạn như gối) giữa máy tính xách tay và đùi.

Tấm lót ghế ôtô

Những chiếc ghế ôtô gắn tấm lót sẽ trực tiếp làm tăng nhiệt độ bìu và nên tránh ở những nam giới có vấn đề về sinh sản.

Quần lót chật

Khi tinh hoàn nóng lên, phản ứng của cơ thể là để bìu căng ra. Điều này giúp đưa tinh hoàn ra xa hơn khỏi nhiệt độ lõi đang tăng cao của cơ thể cũng như tăng diện tích bề mặt để làm mát.

Nhiều nghiên cứu đã ghi nhận các thông số tinh dịch được cải thiện khi sử dụng quần lót rộng. Một nghiên cứu năm 2018 trên 656 nam giới cho thấy những người chủ yếu mặc quần đùi có số lượng tinh trùng cao hơn 25% so với những người mặc quần lót chật.

Ngồi một chỗ quá lâu

Nhiều công việc trong xã hội hiện đại ngày nay yêu cầu nam giới phải ngồi một chỗ suốt thời gian dài. Nhiệt độ bìu tăng đã được ghi nhận ở tư thế ngồi thay vì đứng và đi bộ. Những người lái xe đường dài tăng nhiệt độ bìu cũng như các thông số tinh dịch thấp hơn.

Để giảm lượng nhiệt khi ngồi, hãy cố gắng ngồi trên một chiếc ghế không có đệm (nếu có thể) và đặt hai chân ra xa nhau để có thể giúp giảm nhiệt độ ở bìu. Quần lót dạng boxer rộng rãi có thể giúp giảm thiểu tác động nhiệt và nên đứng dậy đi lại vài giờ một lần để làm mát vùng bìu.

Môi trường làm việc nhiệt độ cao

Ngoài việc ngồi một chỗ quá lâu tại nơi làm việc, nam giới làm trong một số ngành nghề nhất định cũng có khả năng tiếp xúc với nhiệt đáng kể. Thông số tinh dịch giảm đã được ghi nhận ở thợ làm bánh cũng như thợ vận hành lò gốm. Các thủy thủ quân sự tiếp xúc với nhiệt độ cực cao trong tàu ngầm cũng được ghi nhận là bị giảm chất lượng tinh trùng. Giải pháp trong tình huống này là mặc quần lót rộng rãi để cơ thể sử dụng cơ chế tự làm mát.

Làm mát tinh hoàn

Làm mát bìu là giải pháp được đề xuất để kiểm soát nhiệt độ vùng bìu của những nam giới làm việc trong môi trường nhiệt độ cao. Dù việc làm mát bìu chưa được thử nghiệm rộng rãi, một số nghiên cứu nhỏ đã cho thấy bằng chứng về khả năng cải thiện chất lượng tinh trùng nhờ giải pháp này.

Một số sản phẩm có sẵn giúp làm mát bìu như quần lót nam có túi để đựng đá lạnh và miếng dán làm mát. Việc sử dụng các sản phẩm này đặt ra những câu hỏi như trong một ngày làm việc 8 giờ thông thường, những người có nguy cơ cao nhất phải thay sản phẩm bao nhiêu lần?

Một sản phẩm khác là thiết bị làm mát bằng quạt cắm vào cổng USB và được thiết kế cho nhân viên máy tính. Hiện nay, hầu hết các bác sĩ chuyên khoa sinh sản nam giới không khuyến khích sử dụng thiết bị làm mát bìu.

Anh Ngọc (Theo Male Fertility Guide)