Melanin là sắc tố quyết định màu da, màu tóc và màu mắt. Riêng melanin hình thành sắc tố da là chất tự nhiên được tạo ra bởi các tế bào melanocytes (tế bào hắc tố) và được phân bố rải rác ở lớp màng đáy. Sắc tố melanin sản sinh quá mức dẫn đến hình thành các mảng hoặc đốm sẫm màu, gọi là nám da.

Theo Hiệp hội Da liễu Mỹ (AAD), có khoảng 90% người bị nám là phụ nữ, chỉ 10% là nam giới. Dù ít gặp, tình trạng này vẫn có thể khiến nhiều nam giới tự ti.

ThS.BS Vũ Thị Thùy Trang, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết có nhiều nguyên nhân gây nám da ở nam giới bao gồm:

Tiếp xúc thường xuyên với ánh nắng mặt trời: Melanin trong cơ thể hoạt động như kem chống nắng tự nhiên bảo vệ da khỏi tia cực tím. Khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều, các tế bào hắc tố sản sinh nhiều melanin hơn để bảo vệ da, dẫn đến rối loạn tăng sắc tố gây nám da.

Bẩm sinh và di truyền: Nếu trong gia đình có người thân bị nám da, những người còn lại cũng có nguy cơ này. Người có làn da sẫm màu dễ bị nám hơn người da trắng, nhất là người châu Á.

Thay đổi nội tiết: Bác sĩ Trang dẫn một số nghiên cứu cho thấy nam giới bị nám da có nồng độ testosterone thấp. Bên cạnh thay đổi hormone nội sinh, một số thuốc thay đổi hormone đã được chứng minh có khả năng khởi phát nám.

Sử dụng thuốc: Nam giới càng lớn tuổi, nguy cơ mắc bệnh, nhất là bệnh mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp, tim mạch, đường tiểu... càng tăng. Sử dụng kháng sinh, kháng viêm, thuốc chống loạn nhịp, retinoid, thuốc kháng sốt rét... khiến da trở nên nhạy cảm hơn với ánh nắng mặt trời. Nếu sử dụng trong thời gian dài, tình trạng nám, tàn nhang xuất hiện như cơ chế tự bảo vệ của da.

Theo bác sĩ Trang, để điều trị nám, trước tiên người bệnh nên đến bệnh viện có chuyên khoa da liễu để soi và phân tích da, tìm nguyên nhân chính xác và điều trị phù hợp. Dưới đây là một số biện pháp.

Sử dụng thuốc bôi ngoài da chứa thành phần như axit tranexamic, axit alpha hydroxy, tretinoin, chiết xuất đậu nành... làm giảm quá trình chuyển đổi từ tế bào hắc tố sang tế bào da, đẩy lùi vết nám, tàn nhang, bảo vệ da khỏi tác hại của môi trường bên ngoài.

Bác sĩ có thể chỉ định cho người nám nặng các phương pháp như thay da hóa học, laser, tiêm meso để phá hủy sắc tố nám da, tăng sinh collagen hình thành lớp tế bào mới, làm mờ vết nám, đều màu và sáng da.

Bác sĩ Trang khuyến cáo nam giới nên che chắn da, thoa kem chống nắng có chỉ số SPF trên 30 trước khi ra ngoài nắng 15-30 phút, điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, bổ sung dưỡng chất giàu vitamin, carotenoid.... cần thiết cho da. Nên đến gặp bác sĩ da liễu khi có các vấn đề về da, không để tình trạng kéo dài, vết nám lan rộng vì phát hiện và điều trị sớm mang lại hiệu quả cao hơn.

Phạm Duy