(Bài viết Ý Kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.)
Những người ở tuổi 50 hiện nay là những người đã trải qua giai đoạn đất nước khó khăn. Thời trẻ tuổi của chúng tôi là học, làm việc, kiếm tiền, tiết kiệm, không có điều kiện để ăn chơi (dù muốn ăn chơi cũng không có chỗ để ăn chơi). Thời tuổi trẻ của chúng tôi không có tivi màu, không có điện thoại thông minh, không có máy tính, càng không có internet vì những thứ đó người ta chưa phát minh ra. Cho dù có những thứ đó thì cũng không có điều kiện để xài vì ....không có điện.
Nhưng chúng ta không thể đem chúng ta ra làm gương cho lớp trẻ bây giờ vì điều kiện hoàn cảnh không giống nhau. Bọn trẻ bây giờ phải học nhiều hơn chúng ta, được ăn nhiều hơn, có nhiều cái để chơi hơn.
Tuy nhiên, lớp trẻ cần phải xác định, làm thuê và làm chủ là hai chuyện khác nhau hoàn toàn. Làm thuê phải có tư cách của làm thuê, tương tự với làm chủ, không thể lẫn lộn với nhau được. Nếu lẫn lộn với nhau thì, hoặc là bạn sẽ sớm bị sa thải hoặc là bạn sẽ sớm phá sản. Nếu làm được việc này, chả ai cấm bạn vừa là nhân viên cấp cao của một công ty to nào đó vừa là chủ sở hữu một hay nhiều doanh nghiệp nhỏ (cổ đông lớn, thậm chí cổ đông đồng sáng lập).
>> Khó tăng lương vì 40 tuổi vẫn là nhân viên mới
Làm chủ không có nghĩa là việc gì bạn cũng làm, cũng nhúng tay vào. Người làm chủ là người biết dùng người, biết giao việc đúng người và biết trả công xứng đáng. Trong việc quản lý nhân viên, điều kiện tiên quyết là phải công khai minh bạch lương thưởng để không ai nghi ngờ rằng bạn làm chủ thì bạn ăn hết, nhân viên được hưởng mức lương không xứng đáng.
Lợi nhuận có hai loại. Lợi nhuận trước thuế và sau thuế. Lợi nhuận trước thuế do pháp luật quy định dùng để phân bổ vào các tài khoản phát triển, quỹ đề phòng rủi ro, thanh toán các khoản nợ...Chủ sở hữu doanh nghiệp không được dùng lợi nhuận này để chi riêng cho cá nhân.
Lợi nhuận sau thuế do cung cầu thị trường quyết định (hàng bán đắt thì nâng giá, ế thì giảm giá), chủ sở hữu có quyền lấy hết khoản này hoặc chia cổ tức nếu công ty có cổ đông, hoặc phân bổ vào quỹ khen thưởng để thưởng cho nhân viên. Công khai minh bạch ra thì chẳng ai có cơ sở nào để nói ông chủ bóc lột nhân viên. Làm thuê thì bạn phải toàn tâm toàn ý với công việc được giao, báo cáo định kỳ công tác và đề xuất các biện pháp làm việc mới để công việc được thông suốt.
Nếu bạn làm tốt, ông chủ sẽ ngấm ngầm đưa bạn vào danh sách theo dõi để đề bạt khi có cơ hội. Chẳng có ông chủ nào ngại đề bạt nhân viên giỏi cả vì nhân viên càng giỏi càng làm ra nhiều lợi nhuận cho ông chủ.
Bạn làm được việc một tí đã đòi tăng lương thì ông chủ cũng sẽ đưa bạn vào danh sách chờ sa thải. Người ta thuê bạn để làm lợi cho họ chứ không phải để làm lợi cho bản thân bạn. Nếu muốn làm lợi cho bản thân thì tự ra mà làm chủ. Nhân viên lương càng cao thì cũng tương ứng với lợi nhuận ông chủ thu được càng lớn, ngược lại thì ai làm ông chủ làm gì cho mệt – tự nhiên khi không bỏ tiền bỏ vốn ra nuôi người khác. Nhảy việc cũng có nghệ thuật của nó. Chẳng ai nhảy việc vì tham lương cao cả.
>> Muốn lương cao đừng ngại nhảy việc
Người ta nhảy việc để tìm kiếm môi trường làm việc tốt hơn, cơ hội thăng tiến cao hơn. Có câu "làm thầy thằng dại không bằng làm tớ thằng khôn". Sếp phải giỏi hơn mình thì mình mới học hỏi được, mới có cơ hội thăng tiến. Sếp kém hơn mình thì có cúc cung tận tụy cả đời cũng chẳng ngóc đầu lên được. Nhảy việc vì tham lương cao bạn sẽ được đồng lương cao nhất thời nhưng cơ hội thăng tiến hầu như bằng 0. Dù lương bạn có cao bao nhiêu cũng không cao hơn được sếp hiện tại của bạn. Khi có cơ hội thăng tiến, bao giờ cũng là "nhất thâm niên nhì năng lực".
Bạn có năng lực nhưng không có thâm niên, ai dám tin tưởng mà đề bạt bạn ? Đề bạt vừa xong bạn lại nhảy đi chỗ khác vì chê mức lương không xứng đáng thì làm sao? Có phải là sếp sẽ bị mất mặt với những nhân viên khác không ? Uy tín lãnh đạo đâu phải là thứ có thể phó mặc cho may rủi. Lãnh đạo mất uy tín nhân viên làm sao tin tưởng ? Tóm lại, chẳng có ai "bị nhốt" ở nơi làm thuê cả chỉ có chính mình "tự nhốt" mình mà thôi.
>>Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
Lâm
