Tôi là một học sinh chuẩn bị lên lớp 11 tại Đồng Nai. Trong các môn học mà tôi đang học trên ghế nhà trường, tôi ít cảm tình với Ngữ văn nhất. Nhưng trong chính bản thân môn học này, theo tôi nghĩ cần phải điều chỉnh nghị luận văn học càng sớm càng tốt.
Gần đây có rất nhiều người nói về việc học sinh càng ngày càng thiếu hứng thú với Ngữ văn. Có rất nhiều nguyên nhân được đề ra. Theo tôi, "nghị luận văn học" là nguyên nhân chính của vấn đề.
Chúng ta biết rằng, nghị luận văn học có tính đóng, chỉ gói gọn trong một hoặc các tác phẩm văn học đã được xác định trước. Trong khi đó, nghị luận xã hội có tính mở, tức là có thể nói lên quan điểm của người viết mà không có sự cản trở nào, miễn sao người viết chứng minh quan điểm của mình đúng là được.
>> 'Nhiều học sinh sợ môn Văn vì không được viết khác biệt'
Do có tính mở, nên nghị luận xã hội có tính kích thích sự sáng tạo cao. Nó giúp cho học sinh có thể bày tỏ quan điểm một cách thoải mái và tự do. Việc tìm dẫn chứng để bảo vệ quan điểm giúp họ hiểu xã hội tốt hơn và tăng cường sự tìm tòi.
Trong khi đó, vì có tính đóng, nên toàn bộ dữ kiện khi làm nghị luận văn học chỉ gói gọn trong tác phẩm đã được xác định và các tác phẩm có liên quan. Do vậy khi làm nghị luận văn học, sự sáng tạo trong các bài làm của học sinh là rất ít.
Môn Ngữ văn trong các trường phổ thông sinh ra một phần lớn để giúp học sinh hiểu rõ về xã hội hiện tại, giúp học sinh suy nghĩ chính xác và cặn kẽ về xã hội hiện tại và từ đó xây dựng xã hội, cộng đồng tiến bộ trong tương lai. Vì thế, nó phải có tính mở và tính sáng tạo cao.
Nhưng dường như ít ai quan tâm tới vai trò quan trọng này. Bằng chứng là những tác phẩm trong sách giáo khoa đã khá cũ và nghị luận văn học phần lớn là phần cao điểm nhất của đề thi vào lớp 10 công lập và thi THPT quốc gia.
>> Thuý Kiều phải yếu đuối, Trạng Quỳnh luôn khôn ngoan'
Việc sử dụng nghị luận văn học nó làm cản trở một phần sự sáng tạo của học sinh. Chính tính đóng và cản trở sự sáng tạo nó khiến học sinh mất hứng thú với nghị luận văn học và quay lưng với văn chương.
Bản thân tôi cũng từng rất thích Ngữ văn. Nhưng chính nghị luận văn học đã khiến tôi mất hứng thú. Theo tôi, nên giảng dạy nghị luận văn học ở giảng đường đại học, cao đẳng thì tốt hơn.
Trần Vương Khánh
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.