"Tuyên bố của quân đội Trung Quốc về chuyến tuần tra này là sai sự thật, USS Curtis Wilbur không bị 'xua đuổi' khỏi vùng biển của bất cứ quốc gia nào. Chiến hạm này thực hiện chiến dịch tuần tra tự do hàng hải (FONOP) theo quy định của luật pháp quốc tế và tiếp tục các hoạt động bình thường trong vùng biển quốc tế", Hạm đội 7 hải quân Mỹ cho biết trong thông cáo ngày 20/5.
Thông cáo được Hạm đội 7 đưa ra sau khi đại tá Điền Quân Lợi, phát ngôn viên Bộ Chỉ huy Chiến khu phía Nam, tuyên bố quân đội Trung Quốc triển khai máy bay và tàu hải quân "xua đuổi" tàu Curtis Wilbur khi khu trục hạm Mỹ áp sát quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
"Tuyên bố của quân đội Trung Quốc là động thái mới nhất trong chuỗi hành động nhằm diễn giải sai các hoạt động hàng hải hợp pháp của Mỹ, đồng thời nêu ra các yêu sách hàng hải phi lý và bất hợp pháp của họ tại Biển Đông bất chấp quyền của các nước láng giềng ở Đông Nam Á", thông cáo của Hạm đội 7 cho biết.
"Hành vi của Trung Quốc trái ngược với việc Mỹ tuân thủ luật pháp quốc tế và tầm nhìn của chúng tôi về một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở", thông cáo có đoạn. "Mọi quốc gia lớn và nhỏ đều cần được đảm bảo về chủ quyền, không bị ép buộc, có khả năng theo đuổi tăng trưởng kinh tế phù hợp với quy tắc và thông lệ quốc tế đã được chấp nhận".
Khu trục hạm USS Curtis Wilbur của Mỹ di chuyển trên Biển Đông ngày 20/5. Ảnh: US Navy.
Hạm đội 7 của Mỹ ngày 20/5 thông báo khu trục hạm Curtis Wilbur thực hiện chuyến tuần tra "khẳng định các quyền và tự do hàng hải" gần quần đảo Hoàng Sa.
"Luật pháp quốc tế không cho phép đơn phương áp đặt bất cứ yêu cầu xin phép hoặc thông báo trước về việc đi qua vô hại", thông cáo của Hạm đội 7 hải quân Mỹ cho biết.
Trước đó, khu trục hạm Curtis Wilbur ngày 18/5 thực hiện "chuyến di chuyển bình thường qua eo biển Đài Loan", khẳng định hành động này phù hợp với luật pháp quốc tế. Đây là lần thứ 5 tàu chiến Mỹ đi qua eo biển Đài Loan trong năm nay.
Mỹ gần đây điều tàu tới Biển Đông thực hiện các hoạt động tuần tra tự do hàng hải thường xuyên hơn, nhằm thách thức những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc tại khu vực.
Hạm đội Thái Bình Dương Mỹ hồi tháng 12/2020 ra thông cáo cho biết "những yêu sách hàng hải quá mức và bất hợp pháp tại Biển Đông đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với quyền tự do trên biển, bao gồm tự do hàng hải và hàng không, tự do thương mại và tự do về cơ hội kinh tế cho các quốc gia liên quan".
Khu vực Biển Đông. Đồ họa: CSIS.
Quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam bị Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đóng từ năm 1974. Nước này thành lập cái gọi là "thành phố Tam Sa", đặt trụ sở trên đảo Phú Lâm từ tháng 7/2012 nhằm thâu tóm các quần đảo ở Biển Đông, trong đó có Trường Sa và Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.
Việt Nam từng nhiều lần lên án hoạt động phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và căn cứ pháp lý để khẳng định chủ quyền với Trường Sa và Hoàng Sa, phù hợp với luật pháp quốc tế. Mọi hoạt động của các bên tại Trường Sa và Hoàng Sa mà không có sự cho phép của Việt Nam đều vô giá trị.
Nguyễn Tiến (Theo USNI)