Mụn nội tiết là mụn trứng cá, xuất hiện do sự thay đổi hormone trong cơ thể, chủ yếu ở những vùng da tập trung nhiều tuyến bã nhờn như mặt, ngực và lưng trên. Trên mặt, mụn tập trung nhiều ở hai bên má, quanh quai hàm, cằm và vùng cổ. Nam giới có nguy cơ mụn nội tiết cao ở tuổi dậy thì và có thể kéo dài sau 30 tuổi.

BS.CKI Trương Thị Ngọc Bửu, chuyên khoa Da liễu - Thẩm mỹ Da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết nguyên nhân chính gây ra mụn là sự thay đổi hormone testosterone. Điều này kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, dẫn đến tiết dầu quá mức trên da gây bít tắc lỗ chân lông hình thành mụn. Nếu không điều trị, dầu thừa có thể kết hợp với vi khuẩn, tế bào sừng, bụi bẩn tạo ra mụn viêm.

Căng thẳng kéo dài làm tăng sinh hormone cortisol cũng có thể khiến dầu nhờn tiết nhiều hơn và gây mụn. Ngoài ra, chế độ ăn nhiều đường, sữa có nguy cơ làm mụn nội tiết nghiêm trọng. Đường làm tăng nồng độ yếu tố tăng trưởng IGF-1, sữa chứa nhiều loại hormone tác động đến sự hình thành mụn trứng cá trên da.

Da không được vệ sinh, chăm sóc đúng cách tạo điều kiện để bụi bẩn, da chết, bã nhờn tích tụ, làm tắc nghẽn lỗ chân lông, khiến mụn trầm trọng hơn. Một số bệnh như hội chứng Cushing, bệnh tuyến giáp, đái tháo đường có thể gây mất cân bằng nội tiết trong cơ thể nam giới sinh ra mụn. Sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh cũng là tác nhân khiến mụn nội tiết nặng hơn.

Bác sĩ Bửu khuyến cáo nam giới bị mụn nội tiết không tự điều trị tại nhà, nên đến các cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu để khám và điều trị phù hợp, tránh để lại sẹo và hạn chế tái phát.

Trường hợp nhẹ thường được điều trị bằng thuốc không kê đơn bôi ngoài da. Tuy nhiên, phần lớn mụn nội tiết ở nam giới là mụn dạng nang nằm sâu dưới da nên các loại thuốc bôi khó tác động. Người bệnh nên dùng thuốc kê đơn để hiệu quả điều trị tốt hơn.

Trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ chỉ định thuốc uống và thuốc bôi ngoài da có kê đơn để tiêu diệt vi khuẩn, loại bỏ tế bào chết, kiểm soát bã nhờn, làm thoáng lỗ chân lông, kháng viêm. Có thể dùng thêm thuốc kháng hormone androgen để giảm nội tiết tố thừa, ngăn nguy cơ hình thành mụn. Trong quá trình điều trị, cần tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ, không tự ý tăng liều lượng để tránh tác dụng phụ không mong muốn.

Nam giới nên ăn uống lành mạnh, bổ sung thực phẩm chứa kẽm, vitamin A, C và E để ổn định nội tiết tố và tăng miễn dịch cho da. Uống nhiều nước để đào thải độc tố khỏi cơ thể.

Mai Hoa