Thận làm nhiệm vụ loại bỏ chất thải và độc tố khỏi máu, đào thải chúng qua nước tiểu, đồng thời duy trì sự cân bằng chặt chẽ giữa khoáng chất và chất lỏng trong cơ thể. Khi máu chảy qua các ống thận (các mạch nhỏ trong thận), cơ thể điều chỉnh nồng độ chất lỏng, natri, kali, canxi, magiê và độ pH (tỷ lệ axit hoặc bazơ) thích hợp trong máu. Bất kỳ nguyên nhân nào khiến quá trình cân bằng này bị gián đoạn có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.

Hầu hết mọi người đều có hai quả thận, song một số người chỉ có một quả thận do các nguyên nhân như bẩm sinh, chấn thương thận nặng, cắt thận triệt tiêu ung thư hoặc hiến thận. Lúc này, quả thận còn lại này sẽ tăng cường hoạt động để thực hiện các chức năng trên. Nếu quả thận duy nhất cũng bị tổn thương, suy giảm chức năng, họ có thể gặp các vấn đề sức khỏe như mất cân bằng khoáng chất và tích tụ độc tố trong cơ thể. Suy thận tiến triển nhanh khiến sức khỏe suy giảm đột ngột, nguy cơ tử vong cao.

Tuổi thọ của những người có một quả thận tùy thuộc vào nguyên nhân dẫn đến tình trạng này. Ví dụ, người hiến thận thường có quả thận còn lại khỏe mạnh. Nếu chấn thương ở một quả thận thì thận còn lại cũng có thể khỏe mạnh.

Trường hợp ung thư thận được phát hiện ở giai đoạn sớm và cắt bỏ một bên thận để triệt tiêu tế bào ác tính thì quả thận còn lại cũng không bị ảnh hưởng. Với người chỉ có một bên thận do vấn đề sức khỏe như ung thư giai đoạn cuối hoặc bệnh thận, thận còn lại có thể bị tổn thương do tác động của chính căn bệnh đó.

Một số bệnh như tiểu đường, ảnh hưởng đến cả hai bên thận. Tương tự, độc tính từ việc tiếp xúc với hóa chất hoặc thuốc có thể ảnh hưởng đến cả hai thận. Nếu một bên thận bị tổn thương nghiêm trọng hơn do bệnh tật hoặc tiếp xúc với thuốc thì thận còn lại có thể bị tổn thương một phần. Điều này gây ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể cũng như tuổi thọ của người bệnh.

Một nghiên cứu tại Mỹ năm 2017 về người hiến thận cho thấy nhìn chung tuổi thọ của họ giảm từ 6 tháng đến một năm. Bệnh thận mạn tính (CKD) là nguyên nhân gây tử vong phổ biến nhất ở những người này. Nguy cơ mắc CKD tăng lên nếu họ hút thuốc hoặc béo phì.

Các triệu chứng của bệnh thận bao gồm mờ mắt, ngừng tim, táo bón hoặc tiêu chảy, khó tập trung, chóng mặt, mệt mỏi, đau tim, đau nhức cơ, buồn nôn, đánh trống ngực, ngất xỉu, co giật. Những tác động này của bệnh thận xảy ra do sự gián đoạn của các khoáng chất, độ pH và chất lỏng trong cơ thể. Thông thường mất cân bằng nhẹ hoặc dần dần có thể gây ra những thay đổi nhỏ chẳng hạn mệt mỏi, đau nhức cơ hoặc chóng mặt. Những thay đổi nhanh chóng có thể dẫn đến tác động nghiêm trọng hơn như co giật hoặc ngừng tim.

Bệnh thận cũng gây ra tình trạng thiếu máu, là tình trạng số lượng hoặc chức năng hồng cầu thấp. Các triệu chứng bao gồm mệt mỏi, cảm thấy lạnh, da nhợt nhạt, chóng mặt và hồi hộp.

Người chỉ còn một quả thận và bị bệnh thận cần điều chỉnh một số vấn đề về sức khỏe và lối sống. Duy trì huyết áp khỏe mạnh rất quan trọng. Tránh hút thuốc và uống rượu, giảm đồ ăn nhiều muối. Ở một số giai đoạn suy thận, người bệnh hạn chế tiêu thụ protein theo hướng dẫn của bác sĩ.

Nếu chỉ sống với một quả thận, chấn thương ở thận còn lại có thể gây tử vong. Do đó, những người này cũng nên tránh các môn thể thao đối kháng hoặc các hoạt động làm tăng nguy cơ chấn thương.

Người chỉ còn một quả thận cần được bác sĩ theo dõi tình trạng sức khỏe và chức năng thận. Đi khám kịp thời khi có các dấu hiệu mới hoặc bệnh thận tiến triển nặng. Một số triệu chứng và tác động của bệnh thận cần được chăm sóc y tế khẩn cấp vì có thể gây hại vĩnh viễn cho sức khỏe, thậm chí dẫn đến tử vong như mất nhận thức, đau ngực, lú lẫn, co giật, khó thở. Các triệu chứng này có thể chỉ ra những thay đổi đột ngột và nghiêm trọng về nồng độ khoáng chất hoặc độ pH của cơ thể.

Anh Ngọc (Theo Verywell Health)