Việc tuyển dụng chỉ dựa trên kỹ năng, hay năng lực thực tế thay vì bằng cấp đã được các nước phát triển áp dụng từ lâu (thậm chí từ trước những năm 1950), nhưng Việt Nam đến nay dường như vẫn đang đi sau thế giới. Gen Z (sinh từ năm 1997 đến 2012) ngày nay cũng chuộng xu hướng xin việc thông qua mạng xã hội thay vì việc phô trương bằng cấp và tóm tắt quá trình làm việc thành một CV theo kiểu cũ.
Tôi là người Gen Z, không bằng đại học nhưng đang làm việc cho một doanh nghiệp nước ngoài. Trong khi đó, đồng nghiệp của tôi là các anh, chị đều có bằng đại học. Tôi làm được vậy một phần là nhờ bản thân đã dự đoán đúng xu thế Việt Nam sẽ xuất hiện 'con đường' này. Thay vì tốn thời gian trên giảng đường, tôi chỉ tập trung phát triển kỹ năng chuyên môn, đam mê, và một số kỹ năng hỗ trợ để tạo ra đồng tiền cho đam mê này.
Đến bây giờ nhiều doanh nghiệp nước ngoài đến Việt Nam cũng sẵn sàng chiêu gọi ngay những nhân sự không bằng cấp nhưng làm được việc. Trong khi nhiều doanh nghiệp Việt vẫn thần thánh hóa tấm bằng đại học ở một số vị trí không cần thiết. Điều đó vô tình tạo ra một thị trường màu mỡ cho kinh doanh giáo dục đại học.
>> Hai bằng đại học nhưng tôi 'chẳng được tích sự gì'
Thực ra, trước đây, tôi cũng vào đại học nhưng rồi bỏ ngang khi bước sang năm thứ tư để tự học thứ mà tôi tin là thị trường cần. Giờ tôi làm công việc chẳng liên quan đến ngành mình học ở đại học. Nhưng nhờ quyết bỏ ngang đại học như vậy mà giờ tôi ngồi văn phòng, làm việc ngang với các đồng nghiệp bằng cấp đầy mình. Thậm chí, máy tính cá nhân công ty cấp cho tôi còn tốt hơn những người xung quanh.
Tôi hiện nhận mức lương khoảng hơn 30 triệu đồng một tháng. Thu nhập của tôi không quá nổi bật trên thị trường, nhưng vẫn bắt kịp và thậm chí còn nhỉnh hơn vài người bạn có bằng cấp. Trong khi đó, mấy đứa bạn cùng thời đại học, cố ở lại để quyết lấy cho được cái bằng tốt nghiệp cử nhân, có người giờ cũng chỉ đi bán hàng, làm telesale... lương chưa tới 15 triệu đồng.
Đấy là tôi không được ba mẹ 'chống lưng', phải vay mượn hàng chục triệu đồng để trang trải cuộc sống. Ấy vậy mà tôi vẫn có công việc nhiều người mơ ước mà không cần tấm bằng đại học. Thế nên, thời đại này, ai biết "cộng sinh" với AI và chịu học hỏi không ngừng thì chỉ cần học hết cấp ba cũng vẫn có thể "đè bẹp" mấy người có bằng đại học.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.
- Khi cử nhân đại học kéo nhau xuống đường làm shipper, xe ôm công nghệ
- Đại học phải chịu trách nhiệm khi sinh viên 'mới tốt nghiệp đã thất nghiệp'
- Học trường nghề vẫn làm sếp của Thạc sĩ, kỹ sư
- 'Không trường đại học nào dạy sinh viên biết làm việc khi mới ra trường'
- Những sinh viên bằng giỏi nhưng hỏi gì cũng không biết
- Tôi học nghề vẫn thu nhập 30 triệu