Đôi khi, cái sự giàu khiến con người có những ý kiến khác hẳn về cùng một sự việc.
Giàu có là một mong muốn bình thường của con người. "Dân giàu" cũng là một mục tiêu phát triển của xã hội. Tuy vậy, cái nhìn về sự giàu có của nhiều người Việt vẫn còn lệch lạc.
Lệch lạc nhất là đánh đồng cái sự giàu với sung sướng. Có một lần tôi quyên góp ủng hộ cho một người quen bị bệnh hiểm nghèo, cần phải mổ. Cô ấy ở Việt Nam nhưng có người quen ở Mỹ, những người có thể góp vài trăm đôla. Góp mãi thì cũng đủ tiền mổ, cô ấy trải qua một cơn bệnh nặng để rồi phải nghe có người ý kiến là "Bả sướng thấy mồ, được bao nhiêu tiền". Nghe hơi kỳ cục nhưng điều đó quả là có thật.
Lại có trường hợp sự giàu sang của người khác khiến nhiều người sinh ghen tị và họ lại xông vào chê bai. Gần đây tôi đọc tâm sự của một chị kể chuyện mình đã quan hệ trước hôn nhân trong hai mối tình khi còn trẻ, để rồi bị ném đá. Câu chuyện lẽ ra cũng sẽ đưa đến kết cục như trên, tức là mấy người đòi hỏi trinh tiết lẽ ra phải nhận gạch đá nhưng người nhận gạch lại là cô gái kia.
Nguyên nhân không phải vì cái sự dễ dãi của cô ấy, mà là bởi vì cô ấy kể chuyện mình thu nhập cao, ổn định, có học bổng đi du học... Thậm chí lại nảy sinh một cuộc tranh luận sôi nổi xem thu nhập 350 AUD một giờ của cô này có thật không. Có người còn phán luôn là 35 AUD một giờ thì có, và rằng cô này chắc là làm nail, được chồng bảo lãnh ở lại Australia...
Chỉ một sự việc nhưng khi cái sự giàu bị lôi vào thì ý kiến của con người bỗng trở nên khác hẳn. Điều này dường như hơi phổ biến trong những cuộc tranh luận của nhiều người Việt. Người giàu mà nói ra thì người ta sẽ ghét, thậm chí không nói nhưng người ta biết thì cũng sẽ bị ghét.
Không hiểu vì sao nhiều người lại ghét người giàu như vậy? Xin lưu ý là người giàu bị ghét chứ còn cái sự giàu sang thì không. Vì một lý do nào đó mà một số người lại có quan điểm là đã giàu thì gắn với phi pháp. Lại có những người thông cảm cho kẻ trộm của người giàu, bởi vì họ giàu quá, có mất đi một chút cũng không sao. Có vẻ thói quen như vậy khiến nhiều người xem việc ném đá người giàu, hay bị cho là giàu, cũng không sao, thôi thì cứ ném cho nó vui.
Chính vì vậy mà những vụ lừa đảo liên quan tới làm giàu mới có cơ hội nở rộ ở Việt Nam. Những trò lừa đảo thì luôn đánh vào hai tâm lý: Tội nghiệp và lòng tham.
Lừa đảo lòng tham ở Việt Nam xuất hiện nhiều. Bao vụ rùm beng trên khắp báo chí, diễn ra hàng ngày trước mắt mà nhiều người vẫn sập bẫy.
Bởi vì "ghét người giàu" có gốc rễ sâu xa là sự ghen tị. Khi ghen tị thì người ta sẽ rất mong muốn cái mà người ta đang có. Người nào ghen tị với người giàu thì họ cũng rất mong là mình giàu. Chỉ cần nhìn nhận như vậy thì mỗi người sẽ tự biết mình có khả năng trở thành nạn nhân của trò lừa đảo "làm giàu" hay không.
Khanh Huỳnh
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.