Tinh dịch là chất lỏng tiết ra từ bộ phận sinh dục khi nam giới xuất tinh, bao gồm các tế bào tinh trùng và một chất lỏng dính.

Tế bào tinh trùng được sản xuất trong tinh hoàn, sau đó được vận chuyển đến mào tinh hoàn. Ở đó, chúng trưởng thành dưới tác động của hormone từ tinh hoàn và tuyến yên. Quá trình này mất khoảng hai tháng rưỡi đến ba tháng. Sau khi trưởng thành, các tế bào này di chuyển đến ống dẫn tinh, trộn với dịch tiết ra qua các đường dẫn gọi là ống phóng tinh, cuối cùng tạo ra tinh dịch.

Tinh dịch bình thường có màu trắng đục hoặc hơi vàng, độ đặc tương tự như lòng trắng trứng. Đôi khi có những hạt giống như thạch trong dịch, điều này là bình thường nếu nam giới bị mất nước hoặc không xuất tinh trong thời gian dài.

Chất dịch này thường có tính kiềm hơn là axit, vì đây là môi trường mà các tế bào tinh trùng phát triển mạnh. Độ cân bằng pH trong khoảng từ 7,2 đến 8 tương ứng với mùi giống amoniac hoặc clo. Các hóa chất hữu cơ được gọi là amin đồng thời chịu trách nhiệm chính tạo ra mùi.

Màu sắc, mùi vị và độ đặc của tinh dịch mỗi người có thể khác nhau hoặc thay đổi ở mỗi lần xuất tinh. Một số loại thực phẩm có thể làm cho tinh dịch có vị đắng, hăng hoặc có mùi xạ hương như rượu bia, măng, cà phê, sản phẩm bơ sữa, hành tỏi...

Uống vitamin tổng hợp có thể khiến dịch có vị kim loại hoặc khoáng chất. Hút thuốc lá cũng làm thay đổi mùi vị, đồng thời làm giảm chất lượng, số lượng và khả năng di chuyển của tinh trùng, gây khó thụ thai hơn.

Tinh dịch đôi khi loãng, có thể do nam giới xuất tinh thường xuyên, uống nhiều nước hoặc tinh hoàn quá nóng (do mặc đồ lót chật và tập thể dục mạnh). Tình trạng này chỉ là tạm thời và không cần lo lắng. Thiếu kẽm đôi khi cũng có thể gây ra tinh trùng loãng, nghiêm trọng hơn là dấu hiệu của bệnh thiểu tinh, tức lượng tinh binh ít hơn 15 triệu trên mỗi ml.

Nếu dịch có màu vàng hoặc xanh rõ rệt, đây thường là dấu hiệu của nhiễm trùng, như nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục như chlamydia, lậu. Các nguyên nhân khác bao gồm viêm tuyến tiền liệt, vàng da, pyospermia - tình trạng có quá nhiều bạch cầu cao trong tinh dịch.

Tinh dịch màu đỏ hoặc nâu thường do các mạch máu nhỏ bị vỡ trong túi tinh hoặc tuyến tiền liệt khi cương cứng hoặc xuất tinh. Tình trạng này thường không nghiêm trọng và có thể tự khỏi.

Tinh dịch có mùi lạ; màu đỏ, nâu, vàng hoặc xanh lục; kèm theo sốt, sưng đau tinh hoàn hoặc tiết dịch bất thường, nam giới nên đến bác sĩ khám. Các nguy cơ có thể xảy ra như phì đại tuyến tiền liệt, bệnh lây truyền qua đường tình dục, viêm tinh hoàn, chấn thương tinh hoàn, u nang tinh hoàn, sỏi tiết niệu...

Vai trò của tinh dịch là vận chuyển tinh trùng, cung cấp cho chúng dinh dưỡng cũng như môi trường ổn định để có thể tồn tại đến 5 ngày chờ gặp trứng thụ tinh. Nam giới mỗi lần xuất tinh trung bình 3,4 ml (khoảng 2/3 muỗng cà phê), chứa khoảng 100 triệu tế bào tinh trùng. Nếu lượng thấp, nam giới cũng nên đi khám để tránh nguy cơ ảnh hưởng khả năng sinh sản.

Anh Ngọc (Theo Verywell Health)