Theo Bác sĩ Chuyên khoa I Phan Huỳnh Tiến Đạt, Trung tâm Tiết niệu thận học, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP HCM, nang tuyến tiền liệt là một bệnh lý hiếm gặp của tuyến tiền liệt. Khoảng 5-8% nam giới bị nang tuyến tiền liệt và phổ biến hơn ở nhóm bệnh nhân đang được chẩn đoán vô sinh.

Đây là hiện tượng phát triển quá mức một số tế bào của tuyến tiền liệt. Tình trạng này làm thành tuyến tiền liệt dày lên tạo ra các vách ngăn và gây tắc nghẽn. Hầu hết các u nang tuyến tiền liệt là lành tính, bao gồm yếu tố bẩm sinh hoặc mắc phải. Nang tuyến tiền liệt bẩm sinh thường liên quan đến sự kém phát triển của ống Muller hoặc ống Wolffian (ống mào tinh) từ khi còn là thai nhi. Nang tuyến tiền liệt mắc phải có liên quan đến u nang lưu giữ hoặc áp xe tuyến tiền liệt.

6 nhóm nang tuyến tiền liệt gồm: nang đường giữa biệt lập, nang nhu mô, nang ổ áp xe, nang ống phóng tinh, nang ký sinh trùng, các khối u hóa nang. Trong một số trường hợp u tuyến tiền liệt chuyển ác tính chia thành ung thư biểu mô nang tuyến, ung thư biểu mô tế bào nhú, ung thư biểu mô tế bào chuyển tiếp hỗn hợp.

Bác sĩ Tiến Đạt cho biết, nang tuyến tiền liệt thường không có triệu chứng cụ thể hoặc có các triệu chứng bệnh tiết niệu dễ gây nhầm lẫn như: đi tiểu nhiều, buồn tiểu liên tục dù vừa tiểu xong nhưng không tiểu được, tiểu ngắt quãng, tiểu khó, bí tiểu, đau tức bàng quang, nước tiểu đục... Nam giới bị nang tuyến tiền liệt có thể rối loạn rối cương, rối loạn xuất tinh, sưng tinh hoàn, xuất tinh ra máu... Kích thước khối nang tuyến tiền liệt phát triển theo thời gian và triệu chứng sẽ ngày càng nghiêm trọng.

Hầu hết các trường hợp nang tuyến tiền liệt được phát hiện thông qua thăm khám một bệnh khác hoặc qua siêu âm bụng, chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp vi tính (CT). Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA), xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm huyết động. Người bệnh có thể được nội soi bàng quang, sinh thiết tuyến tiền liệt... để loại trừ nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và khẳng định chẩn đoán u nang.

Hiện nay chưa có thuốc đặc trị nang tuyến tiền liệt. Do đó, nếu kích thước nang nhỏ (dưới 2,5 cm), không có triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe, kết quả xét nghiệm bình thường, người bệnh sẽ được theo dõi 6 tháng/lần. Trường hợp nang tuyến tiền liệt có triệu chứng, người bệnh thường được bác sĩ chỉ định dùng thuốc giảm đau, hạ sốt (nếu có) để giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.

Sau điều trị nội khoa không cải thiện, nang có kích thước lớn hơn 2,5 cm, kết quả xét nghiệm kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt cao, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật bóc tách để cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Lựa chọn điều trị bao gồm phẫu thuật nội soi, phẫu thuật chọc hút có hướng dẫn bằng siêu âm qua ngả trực tràng, phẫu thuật mở. Thời gian phẫu thuật khoảng 60 phút và người bệnh cần được theo dõi tại bệnh viện từ 3-5 ngày.

Bác sĩ Tiến Đạt chia sẻ, dù nang tuyến tiền liệt là một bệnh lý hiếm gặp, nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Nam giới từng có các vấn đề liên quan đến viêm, tăng sinh lành tính tuyến tiền liệt, tắc ống phóng tinh... cần phải chú ý hơn. Khi có các triệu chứng đường tiết niệu hoặc nặng bụng dưới, đau vùng chậu, đau khi xuất tinh... nên đến ngay các bệnh viện chuyên khoa.

Để dự phòng tình trạng nang tuyến tiền liệt, người bệnh nên xây dựng lối sống lành mạnh, tăng cường vận động, giữ gìn vệ sinh và quan hệ tình dục lành mạnh. Mỗi ngày nên uống đủ nước theo thể trạng, thường xuyên bổ sung thực phẩm chứa chất chống oxy hóa, rau củ quả giàu vitamin A, B, C...

Hân Thái