Bà Nhài khám tại một bệnh viện ở Hà Nội, bất ngờ khi được chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối, độ lọc cầu thận chỉ còn hơn 8 ml/phút/1.73m2. Bà không có triệu chứng suy thận rõ ràng, thi thoảng mệt mỏi, ăn uống kém, gia đình cũng chưa có ai mắc bệnh này.

Bà Nhài từ Hải Phòng đến Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, TP HCM điều trị. BS.CKI Đỗ Thị Hằng, Trưởng Đơn vị Nội thận - Lọc máu, chẩn đoán chất độc tăng, độ lọc cầu thận giảm nặng, thiếu máu, huyết sắc tố (hemoglobin - Hb) xuống thấp, đạm niệu. Siêu âm cấu trúc vỏ - tủy thận kém, tuy nhiên người bệnh vẫn ăn uống tốt, kali trong máu bình thường chưa vượt ngưỡng, chưa có nhiều biến chứng.

Bác sĩ nhận định người bệnh còn đi tiểu tốt, khoảng 1.500 ml mỗi ngày, chưa có biến chứng nặng nề do bệnh thận giai đoạn cuối, vẫn ăn ngon, thể trạng tốt, đồng nghĩa thận vẫn chưa mất chức năng hoàn toàn. Người bệnh mắc ít bệnh nền nên tiên lượng điều trị bảo tồn chức năng thận tốt hơn.

Bác sĩ lên phác đồ giúp bà Nhài phục hồi tối đa mức lọc cầu thận mà không phải lọc máu sớm, điều chỉnh rối loạn nước, điện giải, toan kiềm, huyết động, theo dõi lượng nước uống vào và thải ra mỗi ngày, cũng như chế độ ăn và uống thuốc của người bệnh. Do bà Nhài đang uống thuốc kháng sinh điều trị viêm tai, bác sĩ điều chỉnh liều lượng kháng sinh, kháng viêm, thuốc huyết áp để không làm tổn thương đến thận. Bà cần bù đủ nước uống hoặc truyền nhưng tránh gây phù phổi, tăng gánh nặng cho tim.

Người bệnh giảm khẩu phần ăn mức 0,6-0,8 g/kg cân nặng/ngày. Bổ sung lượng đạm dưới dạng axit amin (AA) và đạm keto (ketoacid) để tránh suy dinh dưỡng mà không tăng gánh nặng cho thận, hạn chế muối, kali, phospho và kiểm soát đường huyết.

Mỗi tháng, bà Nhài vào TP HCM điều trị theo phác đồ của bác sĩ, tuân thủ chỉ định dùng thuốc, hướng dẫn ăn uống, chế độ dinh dưỡng. Dự kiến nếu điều trị nội khoa không thành công, bác sĩ sẽ mổ cầu tay AVF để bà Nhài lọc máu lâu dài. Tuy nhiên sau 3 tháng, chức năng thận của người bệnh hồi phục rõ, độ lọc cầu thận tăng lên 21.45 ml/phút/1.73m2 da, tạm thời chưa phải chạy thận. Bà cần tái khám đúng lịch để theo dõi chức năng thận định kỳ, uống nước theo hướng dẫn, đồng thời kiểm soát tốt huyết áp và các bệnh nền.

Hiện khoa Nội thận - Lọc máu tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 đang điều trị bảo tồn chức năng thận cho nhiều người bệnh suy thận giai đoạn cuối. Có người đã lọc máu một thời gian, nhờ phác đồ điều trị đúng hướng nên cải thiện chức năng thận đáng kể, chưa cần lọc máu tiếp.

Bộ Y tế ước tính Việt Nam có hơn 8,7 triệu người mắc bệnh thận mạn, chiếm 12,8% số người trưởng thành, khoảng 8.000 ca mắc mới mỗi năm. Nhiều người không biết mình mắc bệnh, khi phát hiện thì bệnh đã ở giai đoạn muộn. Bác sĩ Hằng cho hay nếu nguyên nhân đến từ tổn thương thận cấp, thận có thể hồi phục sau khi xử trí nguyên nhân mất nước, nhiễm trùng, tắc nghẽn đường tiểu. Nếu suy thận mạn, thận không thể hồi phục hoàn toàn nhưng vẫn có thể bảo tồn được chức năng còn lại, kiểm soát tốt đường huyết, huyết áp, chế độ ăn uống hợp lý giúp làm chậm tiến triển của bệnh, trì hoãn lọc máu trong nhiều năm.

Hà Thanh