Sỏi thận là những phân tử rắn được hình thành do sự kết tinh tự nhiên của các tinh thể vô cơ trong nước tiểu. Đa phần chúng bắt đầu hình thành từ thận, di chuyển dọc theo đường đi của hệ tiết niệu và bài tiết ra ngoài. Thời gian sỏi tự bài tiết thường chịu ảnh hưởng bởi hai yếu tố là kích thước và vị trí của sỏi.

Kích thước

Việc sỏi có thể trôi ra khỏi cơ thể một cách tự nhiên hay không phụ thuộc nhiều vào yếu tố kích thước. Khoảng 80% những viên sỏi thận kích thước dưới 4 mm sẽ tự đào thải ra khỏi cơ thể trong trung bình 31 ngày. Sỏi từ 4-6mm có khả năng cần phải điều trị. Tỷ lệ những viên sỏi kích thước này tự trôi ra khỏi cơ thể là 60% và thường mất trung bình 45 ngày.

Sỏi có kích thước trên 6 mm thường cần can thiệp y tế để loại bỏ. Chỉ có 20% trong số này có thể tự đào thải và thường phải mất một năm hoặc hơn.

Vị trí sỏi

Mặc dù kích thước là yếu tố chính quyết định việc sỏi có tự đào thải ra ngoài hay không, vị trí của sỏi trong niệu quản cũng có những ảnh hưởng không nhỏ đến quá trình này. Sỏi nằm ở phần cuối của niệu quản, nơi tiếp nối với bàng quan sẽ dễ ra khỏi cơ thể tự nhiên hơn là nằm ở niệu quản nhưng ở vị trí tiếp nối với thận. Nhiều nghiên cứu cho thấy 79% sỏi nằm ở cuối niệu quả nối với bàng quan có thể tự bài tiết ra khỏi cơ thể.

Chỉ có 48% sỏi thận nằm ở cuối niệu quản nhưng nhưng ở đoạn nối với thận có thể tự bài tiết mà không cần các phương pháp điều trị y tế.

Phương pháp giúp sỏi thận bài tiết nhanh hơn

Một trong những phương pháp đơn giản có thể thực hiện tại nhà là uống nhiều nước lọc và nước hoa quả chua như chanh, cam, bưởi. Uống nhiều nước giúp gia tăng số lần đi tiểu, giúp sỏi di chuyển liên tục và ngăn sỏi phát triển. Các chuyên gia cho biết, người bệnh có thể uống từ 2 đến 3 lít nước mỗi ngày.

Những viên sỏi nhỏ thường dễ đào thải ra khỏi cơ thể, vì vậy, người bệnh nên thực hiện chế độ ăn ít muối, canxi, protein để tránh gia tăng kích cỡ sỏi.

Quá trình đào thải có thể khá đau, các loại thuốc giảm đau như ibuprofen không thể đẩy nhanh tốc độ nhưng sẽ giúp quá trình này thoải mái hơn. Nếu bị sốt, choáng váng và không thể đi tiểu mà không bị nôn, ói, bệnh nhân nên xin tư vấn của bác sĩ sớm nhất có thể.

Một số trường hợp, bệnh nhân sẽ cần một số điều trị y tế không phẫu thuật để đào thải sỏi. Các phương pháp phổ biến bao gồm sử dụng thuốc chẹn canxi hỗ trợ giảm co thắt cơ trơn, mở rộng niệu quản, qua đó, tống các viên sỏi có kích thước nhỏ ra bên ngoài qua đường tiểu. Ngoài ra, thuốc chẹn alpha cũng có tác dụng làm giãn cơ niệu quả, thư giãn các cơ, giúp giảm đau do co thắt niệu quả.

Một số bệnh nhân sẽ được khuyên thực hiện phương pháp tán sỏi. Tán sỏi ngoài cơ thể là kỹ thuật sử dụng sóng xung động hoặc laser tác động từ bên ngoài da, hướng vào vùng có sỏi. Sóng xuyên qua bề mặt cơ thể, truyền trong môi trường nước, hội tụ tại viên sỏi, sỏi sẽ bị vỡ nhỏ sau đó được đẩy ra ngoài cơ thể nhờ các thuốc điều trị chuyên dụng.

Thảo Miên