Vaccine Covid-19 của AstraZeneca chưa được phép sử dụng tại Mỹ. Trong khi đó, ở một số nước giàu khác, nơi nguồn vaccine Pfizer, Moderna hay Johnson & Johnson bị hạn chế hơn, vaccine AstraZeneca là lựa chọn thay thế dành cho người 30 tuổi trở lên. Điều này cho thấy sự khác biệt lớn trong chiến dịch tiêm chủng ở các nước phát triển.
Hôm 7/5, cơ quan cố vấn về vaccine của Anh khuyến cáo không nên tiêm vaccine AstraZeneca - từng gây lo ngại về chứng đông máu hiếm gặp - cho những người dưới 40 tuổi. Hướng dẫn trước đó cho rằng không nên tiêm vaccine cho người dưới 30 tuổi.
Để đẩy nhanh tiến độ tiêm chủng, Đức hôm 6/5 thông báo tất cả người trưởng thành đều có thể tiêm vaccine AstraZeneca, mặc dù trước đó chỉ dùng cho người từ 60 tuổi trở lên. Các quan chức y tế giải thích khi dịch bệnh lắng xuống, các tính toán xung quanh lợi ích của vaccine sẽ thay đổi.
Ngày 7/5, Anh khuyến cáo người dưới 40 chưa tiêm phòng nên chọn vaccine khác nếu có và chỉ khi điều này không làm trì hoãn việc tiêm chủng. Cơ quan quản lý dược phẩm Anh cho biết ước tính về độ an toàn vaccine vẫn không thay đổi.
Một phụ nữ Anh được tiêm vaccine AstraZeneca tại London, tháng 2/2021. Ảnh: NY Times
Raywat Deonandan, nhà dịch tễ học tại Đại học Ottawa, Canada, cho rằng lời khuyên của chuyên gia thay đổi khi có thêm bằng chứng mới là điều dễ hiểu, đồng thời giới chức cần phổ cập thông tin với công chúng. Tuy nhiên, họ có thể gặp khó khăn khi truyền đạt thông điệp về rủi ro và lợi ích của vaccine AstraZeneca, gây hoang mang và làm người dân mất niềm tin vào vaccine.
Ông dẫn ví dụ của Canada, nơi có những thông điệp như vậy. Tháng 4, chính quyền ở nhiều khu vực cho phép người trong độ tuổi 40 và đầu 50 tiêm vaccine AstraZeneca. Thủ tướng Justin Trudeau là một trong những người đăng ký tiêm vaccine AstraZeneca.
Tuy nhiên, vào ngày ông Trudeau tiêm phòng, khuyến cáo của Ủy ban Cố vấn Quốc gia về Tiêm chủng lại nghiêng về vaccine Pfizer-BioNTech và Moderna. Ủy ban cho biết vaccine AstraZeneca nên được tiêm cho người từ 30 tuổi trở lên. Tuần trước, Ủy ban thông báo người dân cần tìm hiểu, trước khi chọn vaccine đầu tiên có sẵn hoặc chờ vaccine mRNA. Giáo sư Deonandan nói: "Thông điệp trước đây là hãy tiêm loại vaccine đầu tiên bạn được cung cấp. Giờ đây, họ lại nói có thể chờ vaccine tốt hơn".
Giám đốc Cơ quan Y tế Công cộng của Canada, Theresa Tam, cho biết bà không thấy lời khuyên từ chính phủ và ban cố vấn mâu thuẫn với nhau. "Các cơ quan đều cố gắng cung cấp thông tin tốt nhất để người dân đưa ra quyết định", bà nói.
Cư dân Michelle Baysan, 43 tuổi, người mới tiêm phòng vào tháng trước, chia sẻ: "Tôi cảm thấy lo lắng vì thứ tôi tiêm vào người không phải lựa chọn tốt nhất". Tuy nhiên, cô vẫn mừng vì đã được tiêm một liều vaccine.
Theo Ủy ban cố vấn của Canada, nguy cơ giảm tiểu cầu huyết khối liên quan đến vaccine là khoảng một trên 100.000. Tính đến ngày 6/5, Canada ghi nhận 11 ca đông máu và ba trường hợp tử vong. Nước này đã sử dụng hơn 2 triệu liều vaccine AstraZeneca tính đến ngày 1/5.
Tính đến ngày 28/4, Anh ghi nhận 242 trường hợp đông máu, trong đó 49 người tử vong, sau khi tiêm vaccine AstraZeneca. Cho đến nay Anh đã triển khai 22,6 triệu liều vaccine AstraZeneca thứ nhất. Thăm dò ý kiến và dữ liệu về việc tiêm vaccine cho thấy những lo ngại xung quanh chứng đông máu không ảnh hưởng đáng kể đến tâm lý sẵn sàng tiêm phòng của người Anh.
Người dân tại Milan, Italy được tiêm vaccine AstraZeneca hồi tháng 2/2021. Ảnh:NY Times
Sự do dự xuất hiện nhiều hơn tại các quốc gia khác. Ở châu Âu, chỉ hơn một phần ba người Đức và 23% người Pháp cho rằng vaccine AstraZeneca an toàn, theo một cuộc khảo sát gần đây của YouGov.
Tại Australia, một cuộc thăm dò của Essential Research cho thấy 37% người trưởng thành sẵn sàng tiêm vaccine AstraZeneca hoặc Pfizer. 27% chỉ chọn vaccine Pfizer, 3% chỉ chọn AstraZeneca. 14% không chọn vaccine nào.
Theo cuộc thăm dò từ Viện Angus Reid, niềm tin của người dân Canada đối với vaccine AstraZeneca tăng mạnh trong nửa cuối tháng 4, trùng thời điểm những người sinh từ 1965 đến 1980 đăng ký tiêm phòng. Các chuyên gia cho biết vaccine AstraZeneca trước đây được giới hạn cho những người trên 55 tuổi, nhưng do tiến độ tiêm chủng chậm lại, giới chức cho phép nhóm tuổi trẻ hơn tiêm vaccine.
Một cuộc khảo sát được thực hiện từ ngày 20 đến 22/4 cho thấy 52% người Canada sẵn sàng tiêm vaccine AstraZeneca, tăng từ 41% vào hồi đầu tháng. Cư dân Heather Badenoch, 45 tuổi, sống tại Ottawa, đã dành ba ngày để đăng ký tiêm vaccine AstraZeneca. Cô không hề hối hận và rất vui vì được bảo vệ, nhất là khi chồng và mẹ chồng cô đều thuộc nhóm có nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng liên quan tới Covid-19.
Mai Dung (Theo WSJ)
