Tôi đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện từ 20 năm trước. Lúc đó giá vàng là khoảng 600-700 nghìn đồng một chỉ, mức đóng là từ 300 nghìn đồng dần lên 600 nghìn đồng.
Đến lúc đủ 60 tuổi và đóng đủ 20 năm BHXH, họ tính cho tôi mức hưởng 45%, giá vàng thời điểm này có lúc gần bảy mươi triệu đồng một lượng. Vậy đóng BHXH được gì đây?
Thực tế lương hưu ở ta hiện nay mới chỉ hợp lý cho những người được ngân sách nhà nước đóng BHXH, ví dụ như công chức, viên chức. Cần có những cải tiến trong chế độ tiền lương hưu sao cho mức lương hưu khi đã đóng đủ nghĩa vụ có giá trị nhất định.
Tôi nghĩ khi người lao động bị mất việc, nếu vẫn được hưởng những chế độ nhất định, thì không ai rút BHXH một lần. Ngày xưa khi tôi còn làm việc ở Đức, khi mất việc được nhận tiền thất nghiệp hàng tháng (khoảng 70% lương tháng). Sau khi hết thời gian hưởng thất nghiệp nếu chưa có việc làm được hưởng trợ cấp thất nghiệp (ít tiền hơn so với thất nghiệp) và khi hết chế độ này có khoản cuối cùng là trợ cấp xã hội.
Nhà chức trách nói quỹ bảo hiểm đang kết dư, nhưng người lao động lại rất khó hưởng chế độ này. Tôi nghĩ nếu các Sở lao động bảo đảm chế độ này cho người lao động và họ thật sự làm cầu nối giữa người sử dụng lao động và người lao động thì sẽ hạn chế được nhiều hệ lụy của tình trạng thất nghiệp.
Vậy nên chuyện rút tiền bảo hiểm xã hội một lần của người lao động không chỉ là câu chuyện của người lao động mà nó là sự chuyên nghiệp của nhà chức trách, các sở lao động, người sử dụng lao động và cả người lao động.
Ngoài ra người lao động cũng phải có tư duy mới trong thị trường lao động hiện tại. Thời gian thất nghiệp là cơ hội để cho mình có thể trau dồi nghề nghiệp cũng như chuyển đổi sang nghề mới có nhiều cơ hội việc làm hơn.
Xã hội cũng nên bỏ tư duy "đóng bao nhiêu thì hưởng bấy nhiêu". Tôi có hàng chục năm đóng BHYT nhưng hầu như chưa nằm viện một lần nào. Nhưng nếu " hưởng những gì tôi đóng" chắc số tiền 10 năm đóng BHYT không đủ tiền cho một lần nằm viện. Vậy nên cả xã hội và mỗi người nên có tư duy "cộng đồng" hơn.
Nguyễn Trọng Bằng
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.