Đồng muối Cà Ná trên 100 năm tuổi

Hạt muối Cà Ná được người tiêu dùng ưa chuộng bởi vị mặn đậm đà mà thanh. Nước mắm Cà Ná thơm ngon nổi tiếng xa gần, cũng một phần nhờ hạt muối này.

Sản phẩm muối được ưa dùng này xuất phát từ bờ biển Ninh Thuận với nền nhiệt nắng nóng 26-27 độ C. Tại đây, độ ẩm không khí chỉ 75-77%, lượng mưa thấp, nước biển mặn. Lợi thế về khí hậu là cơ sở để hình thành nhiều vùng muối và nghề làm muối nổi tiếng cả nước như Cà Ná, Phương Cựu, Đầm Vua…

Mùa làm muối bắt đầu từ khoảng tháng 12 đến hết tháng 8 Âm lịch, trùng với thời điểm mùa khô hàng năm. Từ khoảng năm 2017, diêm dân làm muối làm muối trên nền ruộng lót bạt thay cho nền đất. Bởi vậy, muối kết tinh dài ngày hơn nên có chất lượng tốt hơn. Sản phẩm cho hạt sạch, trắng đẹp, ít tạp bẩn, và giảm thiểu ảnh hưởng đến môi trường.

Nước biển được đi qua các hệ thống hồ lắng rồi mới theo các đường ống bơm vào ruộng muối. Trong thời gian khoảng 30 ngày, nước đủ nồng độ thì kết tinh. Sau 15 ngày tiếp theo, diêm dân có thể thu muối.

Muối kết tinh thành lớp dầy trên mặt bạt, công nhân và diêm dân hàng ngày dùng xẻng đẩy gọi là găng muối.

Hiện tại ruộng, muối đang được tách theo công nghệ pha-ba nghĩa kết tinh phân đoạn. Tùy theo giai đoạn, nhiệt độ để tách các thành phần trước muối ra như muối kali, magie, canxi… để đảm bảo hàm lượng Nacl trong muối ăn cao nhất, 97-98%. Quá trình này cho ra sản phẩm là muối thô.

Với sự hỗ trợ của máy móc, muối được đẩy về tập trung tại bờ trước khi rửa lại cho sạch tạp chất. Sau đó, diêm dân cho sản phẩm theo xe về nhà máy chế biến. So với trước kia, công việc làm muối công nghiệp được cơ giới hóa đến 70%, máy kéo hỗ trợ các công nhân kéo muối nên hiệu quả tăng lên gấp 9-10 lần.

Dưới nắng, công nhân làm muối vất vả từ 6h tới trưa. Mưa lớn thì phải chạy xử lý sao cho khỏi vỡ bờ, đậy muối hoặc xử lý để nồng độ muối trong ruộng không bị rửa bớt.

Sau khi thu hoạch muối xong, công nhân đưa nước vào, đẩy và vệ sinh bạt trong ô ruộng cho sạch. Cuối cùng, nước mới được đưa vào để bắt đầu lại quy trình làm muối.