Xác định giai đoạn ung thư vú qua kích thước khối u
Kích thước khối u là yếu tố quan trọng để xác định giai đoạn ung thư vú, ảnh hưởng tới lựa chọn và triển vọng điều trị của bệnh nhân.
Ngoài kích thước, các bác sĩ còn dựa trên vị trí khối u, phạm vi di căn, sự xuất hiện của các tế bào ung thư và thụ thể hoóc môn để xác định giai đoạn bệnh.
Các bác sĩ sẽ thực hiện hàng loạt xét nghiệm để đưa ra kết luận cuối cùng, từ đó, lựa chọn phương pháp điều trị và tiên lượng cho bệnh nhân ung thư. Dựa vào kích thước khối u có được sau các xét nghiệm, họ phân chia theo hệ thống TNM:
- T là kích thước khối u nguyên phát hoặc thứ phát.
- N là ung thư đã di căn đến gần các hạch bạch huyết.
- M là ung thư đã di căn sang các bộ phận khác.
Theo đó, ung thư vú có các giai đoạn từ 0 đến 4:
- Giai đoạn 0: Ung thư không xâm lấn và chỉ xuất hiện bên trong ống dẫn sữa
- Giai đoạn 1: Các khối u nhỏ chưa lan đến hạch bạch huyết hoặc chỉ ảnh hưởng đến một phần nhỏ của hạch bạch huyết gần nó.
- Giai đoạn 2: Khối u lớn, lan đến các hạch bạch huyết xung quanh.
- Giai đoạn 3: Khối u tiếp tục lớn hơn hoặc phát triển thành các mô xung quanh.
- Giai đoạn 4: Từ khối u ở vú, các tế bào ung thư đã di căn sang các bộ phận khác.
Mỗi bệnh nhân ung thư vú đều có thể trạng khác nhau nhưng đều có chung 4 giai đoạn này để có phương hướng điều trị thích hợp bằng các phương pháp: Phẫu thuật, hóa trị, xạ trị, hoóc môn, nhắm mục tiêu.
Cách đo khối u nguyên phát
Khối u nguyên phát được đo ở điểm rộng nhất và tính theo đơn vị cm hoặc mm.
Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ (ACS), các bác sĩ dựa vào hệ thống sau để phân loại kích thước khối u:
- TX: Chưa xác định được khối u nguyên phát
- T0: Chưa tìm thấy dấu hiệu của khối u nguyên phát
- T1: Khối u có đường kính từ 2 cm.
- T2: Khối u có đường kính trên 2 cm và dưới 5 cm.
- T3: Khối u phát triển trên 5 cm.
- T4: Khối u có thể ở bất kỳ kích thước nào ở thành ngực và da. Tình trạng này có thể xảy ra ở cả ung thư vú thể viêm.
Các yếu tố khác ảnh hưởng tới phân chia giai đoạn
Hạch bạch huyết
Thông qua xét nghiệm, bác sĩ sẽ phân chia giai đoạn dựa trên phạm vi của khối u, xác định nó đã di căn tới hạch bạch huyết chưa. Để làm được điều này, họ sẽ cắt một hoặc nhiều hạch bạch huyết ở nách và kiểm tra dưới kính hiển vi.
Cuối cùng, các bác sĩ sử dụng N trong hệ thống TNM để phân loại:
- NX: Không đánh giá được tình trạng hạch.
- N0: Không phát hiện ung thư qua các hạch bạch huyết gần đó.
- N1, 2, 3: Ung thư đã lan đến các hạch bạch huyết xung quanh.
Di căn
Di căn là tình trạng ung thư đã lan từ vú đến các bộ phận khác trong cơ thể như gan, phổi, xương... và được phát hiện bằng các phương pháp như quét hình ảnh, xét nghiệm, kiểm tra bổ sung... Triệu chứng của di căn phụ thuộc vào bộ phận mà ung thư lan tới.
Di căn được phân loại theo M trong hệ thống TMN:
- MX: Không đánh giá được tình trạng di căn.
- M0: Không phát hiện tình trạng di căn
- M1: Ung thư vú đã lan sang các bộ phận khác.
Tình trạng thụ thể hoóc môn
Khi xác định giai đoạn ung thư, các bác sĩ kiểm tra thụ thể trong tế bào khối u.
Nếu trong tế bào khối u có thụ thể estrogen, kết quả là bệnh nhân dương tính với thụ thể estrogen (ER dương tính), tương tự, nếu có thụ thể progesterone, các bác sĩ sẽ chẩn đoán là progesterone dương tính, (PR dương tính).
Với loại ung thư vú này, các bác sĩ thường lựa chọn phương pháp điều trị hoóc môn.
Tình trạng HER2
Tình trạng HER2 là hiện tượng tế bào ung thư sản sinh quá nhiều protein thúc đẩy tăng trưởng, gọi là thụ thể yếu tố tăng trưởng biểu mô 2 - HER2.
Bệnh nhân sẽ được chẩn đoán mắc ung thư vú khi nồng độ HER2 tăng vượt ngưỡng. Ung thư vú dương tính với HER2 là loại mạnh nhất so với loại ung thư vú khác nhưng có thể điều trị bằng phương pháp nhắm mục tiêu.
Sự xuất hiện của tế bào ung thư
Sự xuất hiện, biệt hóa của tế bào ung thư cũng là yếu tố quan trọng để xác định giai đoạn ung thư vú. Chúng được xếp cùng các tế bào khỏe mạnh trên kính hiển vi và so sánh.
Tế bào gần giống với tế bào khỏe mạnh nhất sẽ được xếp vào nhóm thấp, biệt hóa tốt. Loại ung thư vú này thường phát triển chậm hơn tế bào nhóm cao, biệt hóa kém.
Nhật Lệ (Theo Medical News Today)
Báo điện tử VnExpress và Công ty Cổ phần Dược phẩm GoldHealth Việt Nam phối hợp mở chuyên mục “Ung thư” từ ngày 1/9/2019. Đây là nơi cung cấp cho độc giả kiến thức về ung thư từ cách nhận biết bệnh, phòng tránh, đến chăm sóc dinh dưỡng, cách tập luyện… Bệnh nhân cũng có thể chia sẻ lại câu chuyện của mình: khó khăn gặp phải trong quá trình điều trị, sự động viên và hỗ trợ đến từ người thân trong gia đình hay một chế độ dinh dưỡng hợp lý, thời gian biểu vận động hàng ngày... tại đây. Chuyên mục có sự đồng hành của đội ngũ chuyên gia, bác sĩ đầu ngành về các loại ung thư. Để tìm hiểu thêm thông tin, đọc giả hãy truy cập website https://genkstf.vn và https://ksol.vn; nếu cần hỗ trợ, tư vấn thêm về vấn đề ung thư, bạn đọc có thể gọi vào số tổng đài miễn cước 18006808 (trong giờ hành chính) hoặc 0962686808 (hotline - ngoài giờ hành chính), email: tuvan@ghv.com.vn.
ĐĂNG KÝ TƯ VẤN UNG THƯ
Gửi câu hỏi tư vấn
Nguyên Giám đốc BV Ung bướu TP. Hồ Chí Minh.
Chủ tịch Hội Ung thư Việt Nam.
Chuyên gia cố vấn mục hỏi đáp
* Vui lòng điền chính xác số điện thoại và email để nhận được câu trả lời và tư vấn chuyên sâu từ chuyên gia
Sống như những đóa hoa, vươn về phía mặt trời
(*) Đây là cuộc thi viết về nghị lực bệnh nhân ung thư, độc giả có thể truy cập để gửi bài dự thi