Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm do virus Dengue gây ra, lây qua vết đốt của muỗi vằn cái. Bệnh có triệu chứng là sốt cao đột ngột, người mệt lả, nhức đầu, đau hốc mắt, đau cơ, đau họng, buồn nôn, nôn, kèm tiêu chảy. Đặc biệt, trong giai đoạn hạ sốt, bệnh dễ đột ngột trở nặng, có thể biến chứng sốc sốt xuất huyết, suy gan, suy thận, suy tim cấp, rối loạn điện giải, nhiễm trùng, suy đa tạng, cô đặc máu và tử vong.
Virus Dengue có 4 type huyết thanh gồm Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4. Vì vậy, một người có nguy cơ mắc bệnh ít nhất 4 lần, bệnh có thể nặng hơn ở lần sau. Hiện nay, nhiều tỉnh, thành phố cảnh báo số ca sốt xuất huyết tăng cao. Đặc biệt, tại khu vực phía Nam, tính đến 12/10, có hơn 93.000 ca mắc sốt xuất huyết, tăng 146,3% so với cùng kỳ năm 2024; 28 trường hợp tử vong.
Con bạn đã mắc sốt xuất huyết hai lần, gia đình nên kiểm tra lại môi trường sống, vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát, dọn dẹp và loại bỏ hoặc vệ sinh thường xuyên các dụng cụ chứa nước mưa, nước dùng trong gia đình, thường xuyên thay nước lọ hoa để diệt bọ gậy, loại bỏ nơi trú ngụ của muỗi. Cả gia đình cũng tập thói quen ngủ trong màn kể cả ban ngày.
Bên cạnh các biện pháp diệt loăng quăng, phòng muỗi đốt, tiêm vaccine sốt xuất huyết là biện pháp hiệu quả nhất. Hiện Việt Nam có vaccine Qdenga, do hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất, có khả năng ngừa cả 4 type huyết thanh virus sốt xuất huyết. Vaccine chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn, lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 3 tháng. Tiêm đủ mũi và đúng phác đồ giúp ngăn ngừa mắc và tái mắc sốt xuất huyết hơn 80% và ngăn nguy cơ nhập viện hơn 90%.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Thông thường, nếu người mẹ đã tiêm vaccine Abrysvo (Pfizer) đúng thời điểm khuyến cáo khi mang thai từ tròn 24 tuần đến 36 tuần và trước thời điểm sinh trên 2 tuần, em bé khi sinh ra sẽ không cần tiêm kháng thể đơn dòng Beyfortus (Sanofi).
Lý do, khi mẹ bầu được tiêm Abrysvo, cơ thể mẹ sẽ tạo ra kháng thể và truyền qua nhau thai cho thai nhi. Lượng kháng thể này đủ để bảo vệ em bé ngay từ khi chào đời và kéo dài trong khoảng 6 tháng.
Tuy nhiên, có một số trường hợp ngoại lệ mà bác sĩ có thể cân nhắc tiêm kháng thể đơn dòng cho trẻ ngay cả khi mẹ đã tiêm Abrysvo, như:
- Trẻ sinh từ người mẹ đã được tiêm vaccine RSV nhưng trước 24 tuần thai.
- Trẻ sinh từ bà mẹ đã tiêm vaccine RSV trong thai kỳ và được sinh ra sau tiêm vaccine dưới hai tuần
- Trẻ sinh ra từ người mẹ được tiêm vắc xin RSV trong thai kỳ và được sinh ra sau tiêm trên 2 tuần nhưng người mẹ có tình trạng bệnh lý suy giảm miễn dịch (bẩm sinh, mắc phải hoặc đang điều trị ức chế miễn dịch), trẻ có nguy cơ cao mắc RSV nặng.
Vì vậy, tùy vào thời gian sinh thực tế của bạn, tình trạng sức khỏe hai mẹ con khi sinh nở, bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh sẽ tư vấn và chỉ định phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình thật nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Tay chân miệng là bệnh truyền nhiễm thường gặp ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi. Bệnh do nhóm virus đường ruột Enterovirus gây ra, có các triệu chứng như sốt, mệt mỏi, đau họng, chảy nước bọt nhiều, biếng ăn, tiêu chảy vài lần trong ngày, sau đó nổi ban dạng phỏng nước ở lòng bàn tay, bàn chân, đầu gối, mông. Trường hợp nặng, trẻ có nguy cơ bị viêm màng não, viêm não, bại liệt, tê liệt. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vaccine phòng ngừa.
Bệnh lây qua đường tiêu hóa (phân - miệng), để phòng bệnh, phụ huynh nên dạy cho trẻ hoặc giúp trẻ rửa tay thường xuyên với xà phòng, đặc biệt là trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; thường xuyên vệ sinh đồ chơi của trẻ, chăn mền gối; đeo khẩu trang khi tới nơi đông người; tránh tiếp xúc với những trẻ có dấu hiệu viêm đường hô hấp trên như ho, sổ mũi và các nốt mụn phỏng. Trường hợp không may trẻ mắc bệnh, gia đình cần theo dõi tình trạng bệnh, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ, nếu trẻ sốt cao khó hạ, sốt quá hai ngày, li bì, giật mình chới với khi ngủ... đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị.
Đồng thời, trẻ mắc bệnh tay chân miệng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các vi khuẩn, virus khác xâm nhập vào cơ thể qua các tổn thương ở vùng hầu họng, các nốt mụn phỏng bị vỡ, gây đồng nhiễm, bội nhiễm dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn. Vì vậy, cha mẹ nên chủ động rà soát lịch sử tiêm chủng của trẻ, tiêm bổ sung kịp thời các vaccine còn thiếu, phòng nhiều tác nhân vi khuẩn, virus lưu hành như: cúm, phế cầu, não mô cầu, thủy đậu, sởi, quai bị, rubella, bạch hầu, ho gà, viêm não Nhật Bản...
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình thật nhiều sức khỏe!
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Dại là bệnh nhiễm virus cấp tính của hệ thống thần kinh trung ương, do động vật mang virus dại lây sang người qua vết cắn, cào, liếm lên vết thương hở. Bệnh dại hiện vẫn chưa có phương pháp điều trị, khi đã khởi phát triệu chứng, gần 100% người và động vật tử vong. Do tính chất đặc biệt nguy hiểm của bệnh, bạn nên đến cơ sở y tế hoặc trung tâm tiêm chủng gần nhất càng sớm càng tốt để được bác sĩ tư vấn và chỉ định các mũi tiêm phòng dại. Tùy lịch sử tiêm ngừa dại trước đó, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ tiêm phù hợp và bạn cần tuân thủ đúng khoảng cách giữa các mũi tiêm để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu.
Hiện Việt Nam có hai loại vaccine ngừa dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ), tiêm bắp hoặc tiêm trong da. Người bị động vật cắn, cào nhưng chưa từng tiêm vaccine hoặc lịch tiêm các mũi vaccine trước đây không xác định rõ ràng có lịch tiêm 5 mũi, vào các ngày 0-3-7-14-28, đường tiêm ở bắp, hoặc 8 mũi vào ngày 0-3-7-28, với đường tiêm trong da. Tùy theo mức độ vết thương và tình trạng theo dõi được con vật, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp thêm huyết thanh kháng dại.
Trường hợp của bạn đã tiêm muộn hơn so với lịch bác sĩ chỉ định, bạn nên đến cơ sở tiêm chủng càng sớm càng tốt để được bác sĩ tư vấn phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Viêm gan B là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus HBV gây ra, thường lây qua đường máu, từ mẹ sang con và đường tình dục. Virus gây ảnh hưởng lớn đến chức năng gan, có thể dẫn tới suy gan, xơ gan, ung thư gan và tử vong. Tiêm vaccine là cách phòng tránh lây nhiễm hiệu quả.
Người lớn trước khi tiêm ngừa, cần xét nghiệm máu xem cơ thể đã có kháng thể hay chưa hoặc có đang nhiễm viêm gan B hay không. Hai xét nghiệm tối thiểu trước khi tiêm ngừa là HbsAg và AntiHBs. Trường hợp đang mắc viêm gan B, bệnh nhân không cần tiêm vaccine, vì chủng ngừa lúc này không còn hiệu quả nữa. Nếu xét nghiệm máu chưa nhiễm virus (HBsAg âm tính) và chưa có kháng thể viêm gan B (AntiHBs âm tính), bạn sẽ được khuyến cáo tiêm ngừa.
Do đó, khi kết quả xét nghiệm của bạn cho thấy mức kháng thể dưới mức bảo vệ, bạn cần tiêm vaccine để bảo vệ cơ thể.
Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine viêm gan B dành cho người lớn và trẻ em, gồm Heberbiovac HB (Cu Ba) và Gene Hbvax (Việt Nam), Twinrix (Bỉ) phòng viêm gan A và B trong một mũi tiêm. Người lớn cần chủng ngừa ba mũi trong vòng 6 tháng, xét nghiệm viêm gan B trước khi nhắc lại. Trẻ em cần tiêm vaccine viêm gan B trong vòng 24 giờ sau khi sinh, sau đó theo sát lịch tiêm ngừa vaccine có thành phần viêm gan B như vaccine 5 trong 1 hoặc vaccine 6 trong 1.
Bạn năm nay 40 tuổi, lịch tiêm của bạn sẽ gồm ba mũi, trong vòng 6 tháng. Bạn đã có kết quả xét nghiệm định lượng kháng thể viêm gan B khi đi khám sức khỏe tổng quát, thì nên cầm kết quả này đến trung tiêm chủng để bác sĩ căn cứ quyết định mũi tiêm phù hợp cho bạn. Hằng năm, bạn nên khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra lượng kháng thể viêm gan B và tiêm nhắc khi kháng thể giảm.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Vaccine Abrysvo (Pfizer) được chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho phụ nữ mang thai ở tuần 24 đến 36 và chưa có khuyến cáo tiêm thêm ở các thai kỳ tiếp theo; người từ 60 tuổi trở lên. Nếu thai phụ đã tiêm vaccine phòng RSV đúng thời điểm khuyến cáo trong thai kỳ và trước sinh ít nhất 14 ngày, cơ thể lúc này đã tạo ra kháng thể đặc hiệu chống lại RSV và truyền sang thai nhi qua nhau thai. Lượng kháng thể này duy trì hiệu lực bảo vệ trẻ khỏi nguy cơ nhiễm RSV nặng ít nhất 6 tháng đầu đời.
Khác với vaccine, kháng thể đơn dòng phòng RSV cung cấp kháng thể đặc hiệu, bảo vệ cơ thể trước sự xâm nhập của virus RSV ngay sau khi tiêm. Theo khuyến cáo, phụ huynh nên tiêm kháng thể đơn dòng RSV cho trẻ sơ sinh ngay sau khi sinh ra nếu khi mang thai mẹ chưa tiêm vaccine; trẻ sinh non trước 35 tuần tuổi, đặc biệt là dưới 6 tháng tuổi trong giai đoạn virus hoạt động mạnh; trẻ dưới 24 tháng tuổi có bệnh nền hoặc suy giảm miễn dịch trước mùa dịch kế tiếp.
Trường hợp bạn đã tiêm vaccine RSV đúng thời điểm khuyến cáo thường không cần tiêm thêm kháng thể đơn dòng Beyfortus (Sanofi) sau sinh cho con. Một số trường hợp ngoại lệ mà bác sĩ có thể cân nhắc tiêm kháng thể đơn dòng cho trẻ ngay cả khi bạn đã tiêm Abrysvo, như: trẻ sinh từ người mẹ đã được tiêm vaccine RSV nhưng trước 24 tuần thai, trẻ sinh từ bà mẹ đã tiêm vaccine RSV trong thai kỳ và được sinh ra sau tiêm vaccine dưới 2 tuần; trẻ sinh ra từ người mẹ được tiêm vaccine RSV trong thai kỳ và được sinh ra sau tiêm trên 2 tuần nhưng người mẹ có tình trạng bệnh lý suy giảm miễn dịch; trẻ có nguy cơ cao mắc RSV nặng.
Do đó, tùy vào thời gian sinh thực tế của bạn, tình trạng sức khỏe hai mẹ con khi sinh nở, bác sĩ sẽ tư vấn và chỉ định phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình thật nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bác!
Hiện Việt Nam đang lưu hành 4 loại vaccine cúm, giúp ngừa 4 chủng virus cúm gồm A/H1N1, A/H3N2, B/Victoria và B/Yamagata, chỉ định tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa từng tiêm phòng cúm trước đó. Trẻ từ chín tuổi và người lớn tiêm một mũi và tiêm nhắc lại hàng năm. Vaccine cúm có hiệu quả phòng bệnh đến 90% và ngăn biến chứng như viêm phổi, viêm cơ tim, suy hô hấp...
Năm ngoái, bác đã tiêm một mũi vaccine cúm, thì năm nay bác cần tiêm nhắc lại. Lý do, kháng nguyên của virus cúm thay đổi mỗi năm, trong khi kháng thể bảo vệ từ vaccine giảm dần theo thời gian, do đó cần tiêm nhắc lại để phòng bệnh.
Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus cúm gây ra các triệu chứng đau họng, sổ mũi, sốt, đau đầu, đau nhức mỏi người, ho... Ở người lớn tuổi mắc cúm có thể kéo dài và gặp biến chứng viêm phổi, suy hô hấp, viêm màng não... Điều kiện giao mùa, thời tiết chuyển lạnh, mưa bão ở nhiều tỉnh thành tại nước ta như hiện nay tạo điều kiện cho virus cúm phát triển, trong khi hệ miễn dịch kém đi tạo điều kiện cho virus cúm xâm nhập và gây bệnh. Ngoài tiêm vaccine, bác cần phòng bệnh bằng ăn uống đủ chất, ngủ đủ giấc, mang khẩu trang khi ra đường, đến nơi đông người.
Bên cạnh cúm, điều kiện thời tiết hiện nay cũng tạo cơ hội các mầm bệnh dễ lây qua đường hô hấp phát triển như thủy đậu, sởi, não mô cầu, phế cầu... Các bệnh này Việt Nam đã có vaccine phòng ngừa, bác nên tiêm phòng ngừa càng sớm càng tốt.
Cảm ơn câu hỏi của bác.
Chúc bác và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
HPV (Human Papillomavirus) là virus gây u nhú ở người, ngoài chủ yếu lây qua đường tình dục, virus còn có thể lây lan khi tiếp xúc da kề da và ít hơn khi sử dụng chung đồ dùng cá nhân.
Virus HPV có hơn 200 chủng khác nhau, trong đó hơn 40 chủng gây bệnh ở cơ quan sinh dục. Ở nam giới, virus này sẽ gây ra các bệnh như sùi mào gà, ung thư vùng hầu họng, ung thư hậu môn. Theo thống kê, có khoảng 91% nam giới có quan hệ tình dục sẽ nhiễm HPV ít nhất một lần trong đời. Tiêm vaccine là biện pháp phòng bệnh do virus HPV gây ra hiệu quả.
Việt Nam hiện lưu hành hai loại vaccine HPV, gồm Gardasil phòng được 4 type HPV 6, 11, 16, 18 và Gardasil 9 phòng ngừa 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Trong đó, vaccine Gardasil chỉ định tiêm cho nữ giới tuổi 9-26. Nữ từ 9 đến dưới 14 tuổi chỉ cần tiêm hai mũi, cách nhau 6-12 tháng, người từ 14-26 tuổi tiêm ba mũi. Vaccine Gardasil 9 chỉ định tiêm cho nam và nữ từ 9-45 tuổi, hiệu quả bảo vệ đến trên 90%. Người 15-45 tuổi tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng. Lịch tiêm cho người 9-14 tuổi gồm hai mũi cách nhau 6-12 tháng. Người từ 15-45 tuổi tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng.
Bạn là nam, hiện 20 tuổi sẽ được chỉ định tiêm vaccine Gardasil 9, lịch tiêm ba mũi trong vòng 6 tháng.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Vaccine sốt xuất huyết Qdenga của hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) sản xuất, giúp phòng 4 type huyết thanh gây bệnh gồm Den-1, Den-2, Den-3 và Den-4, có hiệu quả ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh bao gồm trường hợp tái nhiễm đến hơn 80% và nguy cơ nhập viện hơn 90%. Vaccine được chỉ định tiêm cho trẻ từ 4 tuổi trở lên, lịch tiêm gồm hai mũi cách nhau ba tháng.
Con bạn hiện 4 tuổi 2 ngày là đã nằm trong độ tuổi được tiêm vaccine sốt xuất huyết. Trước tiêm, bé sẽ được bác sĩ khám sàng lọc kỹ. Bạn khi đưa con đi tiêm cần khai báo đầy đủ, chính xác tình hình sức khỏe, các bệnh nền trẻ đang mắc, cũng như có đang sử dụng loại thuốc, bị dị ứng gì hay không để bác sĩ đánh giá tình hình sức khỏe của trẻ, cũng như tiền sử phản ứng với thuốc để quyết định mũi tiêm phù hợp.
Sau tiêm, trẻ cần được theo dõi tại chỗ ít nhất 30 phút và tiếp tục theo dõi sức khỏe tại nhà từ 24-48 giờ. Trong thời gian này, nếu trẻ có các dấu hiệu như khò khè, khó thở, phát ban, tím tái, đau quặn bụng... cần báo ngay với cơ sở tiêm chủng để được xử trí kịp thời.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Thời gian gần đây miền Nam giao mùa, mưa nhiều, miền Bắc chuẩn bị vào đông, thời tiết thay đổi thất thường tạo điều kiện cho các virus, vi khuẩn đường hô hấp phát triển và gây bệnh. Trẻ nhỏ, người lớn tuổi, người có hệ miễn dịch suy giảm... dễ mắc bệnh, mệt mỏi, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống và làm việc. Nếu không điều trị kịp thời, một số bệnh có thể gây biến chứng nghiêm trọng, tăng nguy cơ nhập viện, tử vong.
Ví dụ, virus cúm có thể gây nhiễm trùng đường hô hấp, nguy cơ biến chứng viêm tai giữa, viêm phế quản, viêm phổi, viêm cơ tim, viêm màng não, suy hô hấp. Phế cầu khuẩn có thể gây viêm phổi, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết... Nguy cơ nhập viện do viêm phổi phế cầu ở người cao tuổi cao gấp 6 lần người dưới 50 tuổi. Virus hợp bào hô hấp (RSV) không chỉ ảnh hưởng trẻ nhỏ, mà ở người lớn còn có thể làm trầm trọng tình trạng các bệnh lý mạn tính như đái tháo đường, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim...
Do đó, tiêm vaccine là biện pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả. Hiện hơn 250 trung tâm tiêm chủng VNVC lưu hành nhiều loại vaccine phòng các bệnh đường hô hấp như cúm, phế cầu, RSV, não mô cầu, zona thần kinh, ho gà, bạch hầu, sởi... dành cho cả trẻ em và người lớn. Bạn có thể cùng vợ đến trung tâm tiêm chủng gần nhất để được bác sĩ tư vấn loại vaccine phù hợp. Vaccine cần trung bình 2-3 tuần để tạo kháng thể, do đó, cả hai có thể sắp xếp đến trung tâm tiêm chủng gần nhất để được tư vấn lịch tiêm, cân nhắc tiêm gộp để tiết kiệm thời gian di chuyển.
Ngoài ra, hai vợ chồng có thể đợi sau khi sức khỏe ổn định hơn, hết triệu chứng cảm nhẹ 1-2 ngày rồi mới tiêm để theo dõi phán ứng sau tiêm hiệu quả hơn, không tiêm khi đang sốt cao hoặc nhiễm trùng cấp tính. Cả hai nên ngủ đủ, ăn uống tốt, không dùng rượu bia hoặc thuốc ức chế miễn dịch trước tiêm. Sau tiêm, bạn cũng cần theo dõi sức khỏe tại cơ sở tiêm chủng 30 phút và 24-48 giờ tại nhà. Thời gian này nếu thấy có các biểu hiện như sốt cao 39 độ C, mệt mỏi, khó chịu, khó thở... cần liên hệ ngay với cơ sở tiêm chủng hoặc đến cơ sở y tế để được xử lý kịp thời.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình thật nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Hiện Việt Nam có hai loại vaccine ngừa dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ), tiêm bắp hoặc tiêm trong da. Người bị động vật cắn, cào nhưng chưa từng tiêm vaccine hoặc lịch tiêm các mũi vaccine trước đây không xác định rõ ràng thì có thể cần tiêm 5 mũi, vào các ngày 0-3-7-14-28, đường tiêm ở bắp, hoặc 8 mũi vào ngày 0-3-7-28, với đường tiêm trong da. Tùy theo mức độ vết thương và tình trạng theo dõi được con vật, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp thêm huyết thanh kháng dại.
Bạn bị mèo cào vào ngày 14/9, tiêm mũi đầu tiên vào ngày 15/9 (ngày 0). Theo phác đồ, nếu chưa từng tiêm vaccine trước đó, các mũi tiếp theo sẽ vào các ngày 18/9, 22/9. Đến lúc này đã sau 10 ngày, nếu mèo của bạn còn sống, không có biểu hiện bất thường, xem như không có nguy cơ dại trong đợt cắn này nên bác sĩ có thể chỉ định dừng tiêm. Tuy nhiên, việc tiêm thêm mũi cuối 13/10 mang lại hiệu quả tối ưu vì miễn dịch sẽ kéo dài và lần sau khi bị cắn chỉ cần tiêm 2 mũi vaccine dại và không cần tiêm huyết thanh kháng dại.
Ngoài vaccine, khi bị chó mèo cắn, cào, liếm trên vết thương hở, mọi người cần xối rửa kỹ vết thương trong 15 phút dưới vòi nước chảy và xà phòng, sau đó sát khuẩn bằng cồn 45-70 độ hoặc cồn i-ốt để làm giảm thiểu lượng virus dại tại vết cắn.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Virus hợp bào hô hấp (RSV) là virus ác tính phổ biến gây viêm tai giữa, viêm phổi, viêm phế quản, viêm tiểu phế quản nặng, suy hô hấp cấp khiến trẻ dưới 2 tuổi và người cao tuổi phải nhập viện, thậm chí tử vong. WHO ước tính mỗi năm, khoảng 3,6 triệu ca nhập viện liên quan đến RSV và khoảng 100.000 ca tử vong do RSV ở trẻ em dưới 5 tuổi trên toàn thế giới, trong số trẻ tử vong, gần 50% dưới 6 tháng tuổi. Hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu đối với RSV.
Hiện gần 250 trung tâm tiêm chủng của VNVC đang triển khai tiêm vaccine RSV của Pfizer (Mỹ, sản xuất tại Bỉ) dành cho phụ nữ mang thai từ 24-36 tuần và người lớn từ 60 tuổi trở lên. Vaccine giúp mẹ tạo kháng thể và truyền miễn dịch thụ động cho thai nhi, bảo vệ trẻ ngay từ khi chào đời. Theo các nghiên cứu lâm sàng, vaccine được chứng minh giúp giảm 81,8% nguy cơ trẻ mắc nhiễm trùng hô hấp dưới nặng cần chăm sóc y tế trong 90 ngày đầu đời, hiệu lực bảo vệ 69,4% đến 6 tháng tuổi.
Tính đến tháng 9/2025, vaccine được phê duyệt sử dụng tại hơn 60 quốc gia, đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia ở nhiều nước. Phản ứng sau tiêm thường nhẹ như đau, sưng tại chỗ tiêm, mệt mỏi hoặc sốt nhẹ và tự hết sau 1-2 ngày. Trước tiêm, bạn sẽ được khám sàng lọc kỹ, đánh giá tình hình sức khỏe, tiền sử bệnh lý và dị ứng để chỉ định phù hợp. Bạn cũng nên chuẩn bị kỹ các thông tin, chia sẻ kỹ với bác sĩ về các bệnh đang mắc, cũng như các phản ứng sau khi tiêm các vaccine trước đó để yên tâm hơn.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Hiện vaccine dại chưa có lịch tiêm nhắc lại thường quy. Nếu bạn có nguy cơ tiếp xúc virus dại như để con vật liếm vào vết thương hở hoặc lo ngại vô tình tiếp xúc với virus dại theo miêu tả thì bạn nên đến cơ sở tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn cụ thể. Theo như chia sẻ, ở lần trước bạn đã tiêm 4 mũi vaccine dại Verorab (Pháp), như vậy bạn đã có kháng thể ngừa bệnh, ở những lần có nguy cơ phơi nhiễm bệnh dại, bác sĩ có thể chỉ định bạn chỉ cần tiêm 2 mũi và không cần dùng huyết thanh kháng dại.
Bệnh dại do virus dại gây nên, lây truyền từ động vật có vú máu nóng như chó, mèo... sang người qua viết cắn, cào, liếm lên vết thương hở. Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và gần 100% trường hợp tử vong nếu có triệu chứng. Tiêm vaccine và huyết thanh kháng dại là biện pháp duy nhất bảo vệ tính mạng khi bị cắn, cào, liếm.
Hiện Việt Nam có hai loại vaccine ngừa dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ), tiêm bắp hoặc tiêm trong da. Người bị động vật cắn, cào nhưng chưa từng tiêm vaccine hoặc lịch tiêm các mũi vaccine trước đây không xác định rõ ràng có lịch tiêm 5 mũi, vào các ngày 0-3-7-14-28, đường tiêm ở bắp, hoặc 8 mũi vào ngày 0-3-7-28, với đường tiêm trong da. Tùy theo mức độ vết thương và tình trạng theo dõi được con vật, bác sĩ có thể chỉ định phối hợp thêm huyết thanh kháng dại.
Trường hợp chủ động tiêm ngừa khi chưa bị chó mèo cắn, phác đồ gồm: ba mũi cơ bản (các ngày 0-7-21 hoặc 0-7-28), tiêm nhắc theo chỉ định của bác sĩ. Nếu đã tiêm đủ số mũi vaccine, lần bị cắn, cào sau sẽ tiêm hai mũi vào các ngày 0-3. Các lần bị cắn, cào sau chỉ cần tiêm thêm hai mũi, không cần dùng huyết thanh kháng dại.
Ngoài vaccine, khi bị chó mèo cắn, cào, liếm trên vết thương hở, mọi người cần xối rửa kỹ vết thương trong 15 phút dưới vòi nước chảy và xà phòng, hoặc nước sạch, sau đó sát khuẩn bằng cồn 45-70 độ hoặc cồn i-ốt để làm giảm thiểu lượng virus dại tại vết cắn.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
Hiện Việt Nam có vaccine RSV được chỉ định tiêm mũi duy nhất cho phụ nữ mang thai từ tuần 24-36 để truyền kháng thể thụ động bảo vệ trẻ và người từ 60 tuổi trở lên. Với người cao tuổi, vaccine được chứng minh giúp giảm tới 88,9% nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm phổi, viêm phế quản do RSV trong năm đầu tiên, duy trì bảo vệ kéo dài.
Bạn không cho biết ba bạn thuộc độ tuổi nào, nếu dưới 60 tuổi thì bác chưa đủ điều kiện để tiêm vaccine bởi hiện vaccine được chỉ định cho người từ 60 tuổi trở lên. Nếu ông đã 60 tuổi trở lên, bạn nên chờ đến khi tình trạng viêm phổi của ông được điều trị ổn định thì đưa ba đến cơ sở tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn và chỉ định tiêm vaccine.
Trước khi tiêm vaccine, ba bạn sẽ được bác sĩ khám sàng lọc kỹ để đánh giá tình hình sức khỏe, bệnh đang mắc và loại thuốc đang sử dụng để chỉ định tiêm phù hợp. Ngoài RSV gây viêm phổi, viêm phế quản, người cao tuổi cũng dễ mắc các bệnh viêm đường hô hấp khác như phế cầu, cúm mùa. Bạn có thể tham vấn thêm bác sĩ để tiêm phòng đầy đủ, bảo vệ sức khỏe cho ba.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn!
RSV là nguyên nhân hàng đầu gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới như viêm phổi, viêm tiểu phế quản, khò khè kéo dài cho trẻ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tháng tuổi. Vaccine RSV hiện đã có tại Việt Nam, chỉ định tiêm một mũi duy nhất cho phụ nữ mang thai ở tuần 24-36 để truyền kháng thể thụ động bảo vệ con trong 6 tháng đầu đời và người từ 60 tuổi trở lên. Trong thông tin kê toa của nhà sản xuất, vaccine RSV có thể kết hợp tiêm với vaccine khác như cúm mùa, uốn ván đơn... Bạn đang mang thai ở tuần thứ 28, thuộc nhóm được tiêm vaccine RSV và có thể kết hợp tiêm cùng vaccine cúm để tiết kiệm thời gian đi lại, tạo hiệu quả miễn dịch bảo vệ sớm, cũng như truyền kháng thể phòng cả hai bệnh cho con trong những tháng đầu đời.
Các bằng chứng khoa học cho thấy việc tiêm và uống cùng lúc nhiều vaccine tạo hiệu quả miễn dịch tương tự việc tiêm riêng lẻ từng loại và không làm quá tải hệ miễn dịch. Trước tiêm, bạn sẽ được khám sàng lọc, xem xét tình trạng sức khỏe, tiền sử dị ứng hoặc phản ứng với các loại thuốc, vaccine trước đó. Bác sĩ sẽ trao đổi và chỉ định một hoặc nhiều loại vaccine phù hợp với điều kiện sức khỏe và nhu cầu của bạn.
Cảm ơn câu hỏi của bạn.
Chúc bạn và gia đình thật nhiều sức khỏe!