Giải đáp thắc mắc

* Vui lòng điền chính xác thông tin để nhận được tư vấn tốt nhất từ chuyên gia của Hệ thống TT Tiêm chủng VNVC.
Giới tính (*)
Tại sao người lớn cần vaccine, tôi cứ nghĩ vaccine chỉ quan trọng với trẻ? Vậy người lớn cần tiêm những loại vaccine nào, người không rõ lịch sử tiêm chủng thì có lịch tiêm thế nào?
Superadmin01, 23 tuổi, TP HCM
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Nhiều người cho rằng việc tiêm chủng vaccine chỉ dành cho trẻ em, các bậc phụ huynh luôn có ý thức chủ động tiêm ngừa vaccine cho trẻ nhỏ nhưng lại lơ là với chính sức khỏe của mình. Thực tế thì bệnh truyền nhiễm không chừa một ai, đa số người lớn thường hay quên hoặc bỏ sót lịch tiêm nhắc theo khuyến cáo do sự quan tâm chưa đúng mức hoặc thiếu thông tin về tầm quan trọng của vaccine.

Người lớn có hệ miễn dịch suy giảm, không đủ sức chiến đấu với các tác nhân gây bệnh xâm nhập cơ thể. Người càng lớn tuổi phổi càng kém đàn hồi, dung tích phổi giảm, phản xạ ho, lực ho kém nếu mắc bệnh truyền nhiễm, đặc biệt các bệnh hô hấp như cúm, viêm phổi do phế cầu, ho gà - bạch hầu - uốn ván,... sẽ diễn tiến nghiêm trọng, tăng tỷ lệ nhập viện và tử vong.

Hiện VNVC đang có hơn 40 loại vaccine phòng gần 50 bệnh truyền nhiễm. Trong đó người lớn cần tiêm ngừa hơn 15 loại vaccine khác nhau, ưu tiên các vaccine như: cúm mùa, phế cầu khuẩn, ho gà - bạch hầu - uốn ván, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, viêm gan A+B,... để phòng bệnh cho chính mình, giảm rủi ro bệnh tật, tiết kiệm chi phí và bảo vệ cho tất cả thành viên khác trong nhà, đặc biệt là trẻ nhỏ.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Em 45 tuổi thì tiêm ngừa vaccine HPV 9 tuýp được không, vaccine còn hiệu quả không?
Ngu Thu Phan , 45 tuổi, Vĩnh Long
ThS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Hiện HPV có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine. Việt Nam có hai loại vaccine HPV là Gardasil (Mỹ) phòng ngừa 4 tuýp HPV phổ biến cho nữ giới từ 9-26 tuổi và Gardasil 9 (Mỹ) được chỉ định tiêm chủng cho nữ giới, nam giới, mở rộng độ bảo vệ trước 9 tuýp HPV nguy cơ cao gồm 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58 với hiệu quả bảo vệ 94%.

Để tăng độ bảo vệ, một số quốc gia trên thế giới như Mỹ đã triển khai tiêm vaccine ngừa HPV cho nam và nữ giới từ 27-45 tuổi (nếu họ chưa tiêm chủng). Nam và nữ giới trên 26 tuổi vẫn có thể tiêm vaccine phòng HPV nhưng hiệu quả không đạt tối ưu như độ tuổi từ 9-26 tuổi.

Trường hợp của bạn hiện 45 tuổi vẫn có thể tiêm vaccine HPV nhưng hiệu quả bảo vệ sẽ không tối ưu. Bạn có thể đến trực tiếp các đơn vị tiêm chủng như VNVC để được các bác sĩ tư vấn.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Tôi muốn tiêm phòng bệnh viêm gan B, hiện có những loại vaccine nào, lịch tiêm cho người lớn ra sao. Xin cảm ơn bác sĩ!
Nguyễn Hiểu Đan, 19 tuổi, Cầu Giấy, Hà Nội
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Viêm gan B có tỷ lệ lây nhiễm cao ở Việt Nam, khoảng 10-20% dân số. Bệnh nhân viêm gan B có xác suất ung thư gan cao gấp 200 lần người bình thường. Việc điều trị cũng rất tốn kém. Do đó, việc tiêm chủng là cách dự phòng hiệu quả.

Các loại vaccine phòng bệnh viêm gan B hiệu quả đang được sử dụng tại Việt Nam nói chung và VNVC là Engerix B (Bỉ), Euvax B (Hàn Quốc) và Gene Hbvax (Việt Nam). Phác đồ tiêm 3 mũi trong 6 tháng.

Đặc biệt, vaccine Twinrix (Bỉ) là vaccine duy nhất phòng được cả 2 bệnh viêm gan A và B chỉ trong 1 mũi tiêm, miễn dịch bảo vệ vượt trội và lâu dài. Phác đồ tiêm Twinrix là 3 mũi trong 6 tháng. Bạn có thể lựa chọn 1 trong 4 loại trên để chủng ngừa.

Cần lưu ý, người đã bị mắc bệnh viêm gan B rồi thì tiêm vaccine không có giá trị nữa vì vậy, đối với người lớn chưa bao giờ tiêm ngừa vaccine viêm gan B được khuyến cáo nên xét nghiệm viêm gan B trước khi tiêm chủng.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Thưa bác sĩ, nhiều người nói chỉ tiêm vaccine HPV khi chưa lấy chồng thì mới hiệu quả. Nếu đã lấy chồng, sinh con rồi thì không hiệu quả, không cần tiêm nữa, điều này có đúng không? Cảm ơn bác sĩ!
Phương, 25 tuổi, Đông anh hà nội
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

HPV là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh ung thư như cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, vòm họng, hậu môn... Tiêm vaccine HPV là cách hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất để phòng bệnh.

Theo hướng dẫn, vaccine HPV được khuyến cáo tiêm cho nam và nữ giới từ 9-26 tuổi. Phụ nữ dù đã sinh con rồi hay chưa từng sinh nở, dù quan hệ tình dục hay chưa, đều có thể tiêm được vaccine HPV và vaccine vẫn đảm bảo hiệu quả tốt. Ở các nước phát triển, vaccine phòng HPV còn được mở rộng cho các bé trai từ 9-26 tuổi và nữ giới từ 9 tuổi đến 45 tuổi. Do đó, độ tuổi tiêm chủng phòng HPV là rất rộng.

Những người đã có gia đình hoặc đã từng quan hệ tình dục vẫn nên tiêm vaccine HPV bởi 3 lý do. Thứ nhất, người đã từng quan hệ tình dục nhưng chưa chắc đã bị nhiễm HPV, do vậy việc tiêm vaccine vẫn hoàn toàn có thể bảo vệ được phụ nữ khỏi các bệnh do 9 tuýp HPV. Thứ hai, người đã quan hệ tình dục có thể mắc 1 hoặc 2 chủng, không phải mắc tất cả các chủng HPV nên việc tiêm ngừa sẽ giúp phòng chống các chủng HPV khác mà phụ nữ chưa mắc phải. Thứ ba, HPV rất dễ lây và tái nhiễm. Miễn dịch của cơ thể sau khi bị nhiễm trùng tự nhiên không đủ để phòng tránh nguy cơ tái nhiễm, nhưng vaccine lại có thể làm được điều này.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Bác sĩ cho em hỏi bệnh dại có lây từ người sang người không? Em xin cảm ơn!
Lê An, 38 tuổi, Đông Hà, Quảng Trị
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Dại là một trong những căn bệnh truyền nhiễm đáng sợ nhất toàn cầu. Khi phát dại, kể cả con người hay động vật, tỷ lệ tử vong đều là 100%. Virus Rhabdo là tác nhân chính gây ra bệnh dại, chúng có trong nước dãi của động vật mắc bệnh dại. Bệnh dại lây truyền chủ yếu qua nước dãi của động vật mắc bệnh dại thông qua vết cắn, cào, xước. Trong một vài trường hợp khác, virus dại còn có thể lây nhiễm qua sự tiếp xúc trực tiếp từ nước dãi của động vật mắc bệnh qua vết thương hở, mắt, mũi, miệng. Ví dụ: động vật nhiễm bệnh liếm vào vết thương hở trên da của bạn thì khả năng bạn có thể đã nhiễm bệnh dại.

Đối với trường hợp lây truyền từ người sang người chỉ được ghi nhận trong trường hợp lây từ người hiến mô/cơ quan bị nhiễm bệnh sang người nhận ghép tạng (rất hiếm). Tuy nhiên, nguy cơ này hoàn toàn có thể ngăn ngừa nhờ những quy định nghiêm ngặt về việc hiến giác mạc và tạng ghép ở người. Lây truyền bệnh dại trực tiếp từ người sang người thông qua vết cắn, cào, về lý thuyết là có thể lây nhưng hiện nay y văn thế giới chưa ghi nhận được trường hợp nào.

Tiêm vaccine vừa là phương pháp dự phòng vừa là phương pháp điều trị bệnh dại. Việt Nam hiện có 2 loại vaccine phòng dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Nếu bị chó mèo cắn, phác đồ của người chưa từng tiêm vaccine gồm 5 mũi vào các ngày 0-3-7-14-28 (đối với đường tiêm bắp) hoặc 4 mũi vào các ngày 0-3-7-28 (đối với đường tiêm trong da).

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Tôi đã có gia đình và đã sinh con thì có được tiêm vaccine phòng các bệnh do HPV không?
Nguyễn Thị Hồng Lam, 28 tuổi, Khánh Hòa
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

HPV là nguyên nhân chính gây ra nhiều bệnh ung thư như cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, vòm họng, hậu môn... Tiêm vaccine HPV là cách hiệu quả, an toàn và tiết kiệm nhất để phòng bệnh.

Theo hướng dẫn, vaccine HPV được khuyến cáo tiêm cho nam và nữ giới từ 9-26 tuổi. Phụ nữ dù đã sinh con rồi hay chưa từng sinh nở, dù quan hệ tình dục hay chưa, đều có thể tiêm được và vaccine vẫn đảm bảo hiệu quả tốt. Ở các nước phát triển, vaccine phòng HPV còn được mở rộng cho các bé trai từ 9-26 tuổi và nữ giới từ 9 tuổi đến 45 tuổi. Do đó, độ tuổi tiêm chủng phòng HPV là rất rộng.

Những người đã có gia đình hoặc đã từng quan hệ tình dục vẫn nên tiêm vaccine HPV bởi 3 lý do. Thứ nhất, người đã từng quan hệ tình dục nhưng chưa chắc đã bị nhiễm virus, do vậy việc tiêm vaccine vẫn hoàn toàn có thể bảo vệ được phụ nữ khỏi các bệnh do 9 tuýp HPV. Thứ hai, người đã quan hệ tình dục có thể mắc 1 hoặc 2 chủng, không phải mắc tất cả các chủng virus HPV nên việc tiêm ngừa sẽ giúp phòng chống các chủng HPV khác mà phụ nữ chưa mắc phải. Thứ ba, HPV rất dễ lây và tái nhiễm. Miễn dịch của cơ thể sau khi bị nhiễm trùng tự nhiên không đủ để phòng tránh nguy cơ tái nhiễm, nhưng vaccine lại có thể làm được điều này.

Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.

Trẻ bị thương hàn lúc 12 tháng, vậy bây giờ cháu 24 tháng thì có cần tiêm phòng thương hàn nữa không?
Phạm Thị Thanh Hương, 62 tuổi, Hà Nội
THS.BS Ngô Thị Kim Phượng

Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Về nguyên tắc, tiêm vaccine đúng lịch, đúng phác đồ là tối ưu nhất cho việc phòng bệnh vì vaccine sẽ phát huy được tối đa hiệu quả phòng bệnh. Bạn có thể bị ảnh hưởng khi tiêm sớm hơn lịch hẹn, việc chậm lịch tiêm phòng không làm giảm hiệu quả của vaccine sau khi hoàn thành lịch tiêm và không ảnh hưởng đến sức khỏe.

Lịch hẹn là khoảng thời gian tốt nhất để đảm bảo bạn được phòng bệnh sớm và hiệu quả. Tuy nhiên cần lưu ý, việc trì hoãn tiêm chủng hay trễ lịch tiêm sẽ làm tăng nguy cơ tiếp xúc với mầm bệnh khi bạn chưa có đầy đủ miễn dịch. Vì vậy, khi quá lịch hẹn, bạn nên đi tiêm chủng càng sớm càng tốt, nên thông báo cho bác sĩ để có chỉ định tiêm chủng bổ sung, đảm bảo hiệu quả của vaccine.

Trường hợp con bạn tiêm vaccine thương hàn trễ lịch thì vẫn cần tiêm chủng để có miễn dịch phòng bệnh cho con.

Cảm ơn bạn.

Xin hỏi sau khi khỏi Covid-19 bao lâu là có thể tiêm vaccine cúm và phế cầu vậy?
Triệu Chu Tiên, 39 tuổi, Đà Nẵng
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Khi đã khỏi bệnh Covid-19, bạn vẫn tiêm vaccine phòng cúm bình thường, và không có khuyến cáo về khoảng cách giữa hai mũi tiêm phòng hai bệnh Covid-19 và cúm mùa.

Cảm ơn câu hỏi của bạn!

Bé mình trước đó đã bị bệnh zona một lần, sau đó đã đi tiêm vaccine thủy đậu mũi 2, chưa tới 3 tháng mắc bệnh zona tái lại lần nữa? Vậy có cách nào để phòng bệnh Zona không tái lại nữa không ạ?
Nguyễn Thanh Thủy, 35 tuổi, Đồng Nai
BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm

Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Mặc dù hiện tại đã có các vaccine được phê duyệt phòng ngừa Zona thần kinh trên thế giới, song Việt Nam chưa có. Tuy nhiên, để hạn chế tối đa các biến chứng do virus Varicella Zoster gây bệnh bạn có thể thực hiện tiêm vaccine thủy đậu để ngăn ngừa sự tấn công của loại virus này. Tiêm chủng đầy đủ có thể giúp bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng.

Hiện nay, Hệ thống tiêm chủng VNVC đang có đầy đủ 3 loại vaccine phòng thủy đậu, có hiệu quả phòng bệnh thủy đậu lên đến 89-98%, chặn đứng nguy cơ lây nhiễm virus Varicella Zoster gây bệnh thủy đậu và Zona gồm: Varilrix (Bỉ) tiêm chủng cho trẻ từ 9 tháng tuổi và người lớn, vaccine Varivax (Mỹ) và Varicella (Hàn Quốc)chỉ định tiêm cho trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên và người lớn. Cả 3 loại vaccine được chứng minh an toàn, hiệu quả phòng bệnh cao cho trẻ em và người lớn.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Con trai 7 tuổi bị suyễn thì khi tiêm chủng ảnh hưởng không? Cần lưu ý gì khi đi tiêm chủng? Cảm ơn bác sĩ!
Nguyễn Kim Phụng, 35 tuổi, quận Bình Thạnh, TP.HCM
BS.CKI Nguyễn Lê Nga

Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC

Chào bạn,

Hen suyễn là bệnh không nằm trong danh mục không chống chỉ định tiêm vaccine, chỉ trì hoãn nếu người bệnh đang trong tình trạng hen phế quản cấp tính. Với người có bệnh hen suyễn, khi đi tiêm chủng cần thông báo với bác sĩ khám sàng lọc tình trạng bệnh lý và các loại thuốc đang sử dụng để các bác sĩ có chỉ định tiêm chủng phù hợp.

Sau tiêm trở về nhà, người bệnh hen phế quản chú ý ăn đầy đủ dinh dưỡng, thức ăn nên được chế biến dưới các dạng dễ sử dụng như cháo, súp. Ngoài ra, cần chú ý nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế vận động...

Người có bệnh nền hen suyễn là đối tượng rất cần tiêm chủng đầy đủ các loại vaccine như cúm, phế cầu khuẩn, ho gà - bạch hầu - uốn ván, để bảo vệ sức khoeir tránh cơn hen suyễn kịch phát, gây khó thở và nguy hiểm nếu không được xử trí kịp thời.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

vaccine

Bạn đã được chuyển sang trang đăng ký của VNVC, đối tác VnExpress