VẮC XIN PHÒNG BỆNH DO PHẾ CẦU KHUẨN PREVENAR 20

Vắc xin Prevenar 20 còn gọi là vắc xin phế cầu 20 tuýp giúp tạo miễn dịch chủ động để phòng ngừa các bệnh lý  phế cầu xâm lấn (viêm phổi kèm nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết…) và các bệnh phế cầu không xâm lấn (viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang…) do 20 tuýp vi khuẩn phế cầu (Streptococcus pneumoniae) có trong vắc xin gây ra ở người từ 18 tuổi trở lên.

Vắc xin Prevenar 20 chứa 20 loại polysaccharide từ phế cầu khuẩn, bao gồm: 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 8, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 18C, 19A, 19F, 22F, 23F và 33F. Tất cả được cộng hợp với protein CRM197, giúp kích hoạt phản ứng miễn dịch mạnh hơn, không chỉ tạo ra kháng thể đặc hiệu mà còn sản sinh tế bào nhớ, giúp ghi nhớ  mầm bệnh và phòng ngừa chúng khi tiếp xúc lại ở trong tương lai.

Khi được tiêm vào cơ thể, vắc xin Prevenar 20 (bản chất là các mảnh nhỏ của vi khuẩn phế cầu đã bị làm bất hoạt được cộng hợp với protein vận chuyển), giúp hệ miễn dịch nhận diện vi khuẩn mà không gây bệnh. Quá trình này tạo ra kháng thể bảo vệ cơ thể khỏi 20 chủng phế cầu khuẩn. Đồng thời tạo ra các tế bào miễn dịch trí nhớ để trong tương lai nếu tiếp xúc lại với vi khuẩn phế cầu thì cơ thể sẽ nhanh chóng nhận diện và tiêu diệt chúng.

Nguồn gốc

Vắc xin Prevenar 20 được nghiên cứu và phát triển bởi Pfizer (Mỹ), sản xuất tại Bỉ.

Pfizer là tập đoàn dược phẩm sinh học hàng đầu thế giới, cam kết ứng dụng khoa học và nguồn lực toàn cầu để mang đến các liệu pháp tiên tiến giúp cải thiện và kéo dài chất lượng cuộc sống. Với hơn 175 năm nỗ lực, Pfizer không ngừng thiết lập tiêu chuẩn về chất lượng, an toàn và giá trị trong nghiên cứu, phát triển, sản xuất thuốc và vắc xin.

Đội ngũ chuyên gia của Pfizer trên khắp thế giới hằng ngày chung tay thúc đẩy sức khỏe cộng đồng, phòng ngừa và điều trị những căn bệnh nghiêm trọng nhất. Pfizer hợp tác với các nhà cung cấp dịch vụ y tế, chính phủ và cộng đồng để mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe đáng tin cậy với chi phí hợp lý.

Đối tượng sử dụng

Vắc xin phế cầu 20 (Prevenar 20) chỉ định chủng ngừa cho người từ 18 tuổi trở lên.

Lịch tiêm phòng

Tiêm 1 mũi cho người từ 18 tuổi trở lên.

Đối với người (từ 18 tuổi trở lên) sau cấy tế bào gốc tạo máu (bất kể tiền sử tiêm chủng vắc xin phế cầu trước khi cấy tế bào gốc tạo máu), áp dụng lịch tiêm 4 mũi:

• Mũi 1: tại thời điểm tiêm lần đầu tiên;
• Mũi 2: 01 tháng sau mũi 1;
• Mũi 3: 01 tháng sau mũi 2;
• Mũi 4: 06 tháng sau mũi 3.

Thời điểm tiêm sau cấy ghép tế bào gốc tạo máu: mũi 1 tiêm trong khoảng 3 - 6 tháng sau cấy ghép hoặc nếu hệ miễn dịch phục hồi chậm sau cấy ghép (theo đánh giá của bác sĩ lâm sàng) thì thời điểm tiêm sẽ lùi lại sau 12 tháng sau cấy ghép hoặc theo khuyến cáo của thuốc sử dụng trong quá trình cấy ghép.

Đường tiêm

Vắc xin Prevenar 20 được chỉ định tiêm bắp (ưu tiên tại vị trí vùng cơ delta) với liều 0,5ml.

Chống chỉ định

Không tiêm vắc xin Prevenar 20 với người quá mẫn cảm với thành phần trong vắc xin hoặc với độc tố bạch hầu.

Thận trọng khi sử dụng

Quá mẫn 

Cũng như với tất cả các vắc xin khác, cần luôn luôn sẵn sàng biện pháp điều trị nội khoa thích hợp và giám sát nếu có phản ứng phản vệ (hiếm gặp) sau khi tiêm vắc xin.

Bệnh đồng mắc 

• Nên hoãn tiêm vắc xin ở các đối tượng đang bị sốt cao cấp tính.
• Không nên trì hoãn tiêm vắc xin nếu đang mắc nhiễm khuẩn nhẹ, như cảm lạnh. 

Giảm tiểu cầu và rối loạn đông máu 

Có thể bị chảy máu sau khi tiêm bắp. Nguy cơ chảy máu ở bệnh nhân bị rối loạn đông máu cần được đánh giá cần thận trước khi tiêm bắp với bất kỳ vắc xin nào.

Bảo vệ chống lại bệnh do phế cầu khuẩn 

Prevenar 20 sẽ chỉ bảo vệ khỏi các tuýp huyết thanh của vi khuẩn phế cầu có trong vắc xin, không bảo vệ khỏi các vi sinh vật khác gây ra bệnh xâm lấn hoặc viêm phổi.

Cũng như với bất cứ vắc xin nào, Prevenar 20 có thể không bảo vệ được tất cả các cá nhân được tiêm vắc xin khỏi bệnh xâm lấn hoặc viêm phổi do phế cầu khuẩn.

Người bị suy giảm miễn dịch

Hiện chưa có dữ liệu đầy đủ về tính an toàn và hiệu quả sinh miễn dịch của Prevenar 20 ở người suy giảm miễn dịch. Việc tiêm vắc xin cần được cân nhắc tùy vào tình trạng cụ thể của từng cá nhân.

Những người có hệ miễn dịch suy giảm do thuốc ức chế miễn dịch, bệnh di truyền, nhiễm HIV hoặc các nguyên nhân khác có thể có phản ứng kháng thể thấp hơn khi tiêm chủng. Mặc dù điều này chưa rõ ảnh hưởng lâm sàng, nhưng cần lưu ý khả năng giảm đáp ứng miễn dịch với Prevenar 20.

Phụ nữ mang thai

• Không có dữ liệu về việc tiêm Prevenar 20 cho phụ nữ mang thai. 
• Nghiên cứu trên động vật không cho thấy tác hại trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan đến độc tính sinh sản. 
• Chỉ nên cân nhắc tiêm Prevenar 20 trong thai kỳ khi lợi ích tiềm năng lớn hơn bất kỳ nguy cơ rủi ro tiềm ẩn nào đối với người mẹ và thai nhi. 

Phụ nữ cho con bú 

Chưa rõ liệu Prevenar 20 có tiết vào sữa mẹ hay không. 

Khả năng sinh sản 

Không có dữ liệu trên người về ảnh hưởng của Prevenar 20 lên khả năng sinh sản. Nghiên cứu trên động vật không cho thấy tác hại trực tiếp hoặc gián tiếp liên quan đến khả năng sinh sản ở giống cái.

Tương tác thuốc

• Các dữ liệu cho tới hiện tại về việc tiêm đồng thời cho thấy an toàn và sinh miễn dịch tốt ở vắc xin phế cầu 20 và các vắc xin tiêm đồng thời.
• Lưu ý, các loại vắc xin khác nhau nên tiêm ở các vị trí khác nhau trên cơ thể. Không trộn Prevenar 20 với bất kỳ loại vắc xin hoặc thuốc nào trong cùng một bơm tiêm.

Tác dụng không mong muốn

Phản ứng tại chỗ:

• Thường gặp: Đau, sưng, đỏ tại chỗ tiêm, tăng nhạy cảm đau tại chỗ tiêm, chai cứng tại chỗ tiêm.
• Ít gặp: Ngứa tại chỗ tiêm, nổi mề đay tại chỗ tiêm.

Một phản ứng tại chỗ có thể gặp khiến người được tiêm cảm thấy lo lắng đó là hiện tượng “sưng chi lan tỏa” với triệu chứng là sưng phù lan rộng ít nhất đến khuỷu tay (tiêm ở chi trên) hoặc đầu gối (tiêm ở chi dưới) của chi đã được tiêm vắc xin. Tuy nhiên, triệu chứng này sẽ được hướng dẫn xử trí bởi cán bộ y tế có chuyên môn.

Phản ứng toàn thân:

• Thường gặp: Đau đầu, đau khớp, đau cơ.
• Ít gặp: Ớn lạnh, nổi hạch bạch huyết, tiêu chảy, buồn nôn, phát ban, phù mạch.

Nhìn chung, các phản ứng sau tiêm vắc xin phế cầu 20 thường ở mức độ nhẹ đến trung bình và có khả năng tự khỏi trong vòng 1 - 2 ngày.

Bảo quản

Vắc xin Prevenar 20 cần được bảo quản ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C (36°F đến 46°F), tránh đông lạnh.

Quy trình bảo quản vắc xin là một yếu tố cực kỳ quan trọng trong việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của vắc xin cũng như quy trình tiêm chủng. Vắc xin tốt nhất là vắc xin được bảo quản trong hệ thống kho lạnh đạt chuẩn quốc tế GSP, hệ thống dây chuyền lạnh hiện đại, tự động và được thực hiện trong quy trình tiêm chủng an toàn. Việc lưu trữ và vận chuyển đúng quy trình sẽ bảo vệ toàn vẹn chất lượng vắc xin, đảm bảo sự an toàn và hiệu quả tối đa cho người được tiêm.

Hệ thống tiêm chủng VNVC đầu tư lớn cho hệ thống dây chuyền bảo quản vắc xin lạnh – Cold chain, đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế gồm hệ thống trang thiết bị chuyên dụng như: kho lạnh, xe lạnh, tủ lạnh và thùng lạnh giúp bảo quản, lưu trữ vắc xin trong điều kiện tối ưu theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Toàn bộ hệ thống kho lạnh tại VNVC được trang bị thiết bị làm lạnh đạt chuẩn quốc tế, với công suất, mật độ, thiết kế tiêu chuẩn, đảm bảo việc đồng nhất nhiệt độ ở tất cả vị trí, đảm bảo vắc xin được bảo quản ở điều kiện lý tưởng và chất lượng tốt nhất.

VNVC cũng có hệ thống xe lạnh vận chuyển vắc xin chuyên dụng được ví như “kho lạnh di động”, chủ động cấp phát, vận chuyển vắc xin về khắp các địa phương trên toàn quốc. Tất cả xe lạnh vận chuyển vắc xin của VNVC được thiết lập hệ thống theo dõi tự động, có hệ thống thiết bị kiểm soát nhiệt độ tiên tiến và nghiêm ngặt, kết nối với hệ thống phần mềm quản trị theo dõi vắc xin với định vị GPS. Đặc biệt xe được ghi dấu hành trình kèm thông tin về vắc xin, nhiệt độ bảo quản… trên suốt hành trình vận chuyển, do đó đảm bảo 100% vắc xin khi sử dụng là an toàn và có hiệu quả.