Eliud Kipchoge đang giữ kỷ lục thế giới chạy marathon (42,195 kilomet) thế giới với thời gian 2 giờ 1 phút 39 giây, đồng thời là người đầu tiên trên thế giới đạt thành tích sub 2 (dưới hai giờ) khi chạy marathon. Và VĐV người Kenya này thường không bộc lộ vẻ mệt mỏi trên gương mặt tại các giải chạy anh tham gia. Thay vào đó, anh luôn nở nụ cười.
Kipchoge trên đường chạy ở công viên Prater, Vienna, Áo hôm 12/10/2019. Ảnh: Reuters.
Kipchoge không có ý chế giễu các VĐV khác. Trong một cuộc phỏng vấn, chân chạy 35 tuổi này giải thích anh cười để thư giãn và vượt qua cơn đau, và rằng việc thực hiện chiến thuật cười giúp anh chạy hiệu quả hơn.
Để kiểm chứng, các nhà nghiên cứu tại Đại học Ulster, Bắc Ireland, và Đại học Swansea, Xứ Wales, đã đề nghị 24 VĐV chạy bộ đeo mặt nạ thở để đo mức độ tiêu thụ oxy. Sau đó, họ cười hoặc nhăn mặt và hoàn thành bốn lần chạy, mỗi lần sáu phút trên máy chạy bộ. Kết quả, được công bố trong cuốn Psychology of Sport and Exercise (Tâm lý học Thể dục Thể thao), cho thấy runner cười tiêu thụ ít oxy hơn, chạy hiệu quả hơn và ít cần gắng sức thấp hơn so với người nhăn mặt hay kiểm soát cảm xúc.
"Khi cười, họ chạy hiệu quả hơn 2,8% so với lúc nhăn mặt", Noel Brick, giáo sư Tâm lý học Thể thao tại Đại học Ulster, đồng tác giả nghiên cứu, nói với Runner’s World. Khác biệt này có liên quan đến sự phản hồi từ khuôn mặt. Brick giải thích thêm: "Cười với vẻ hạnh phúc hoặc thích thú giúp chúng ta thư giãn hơn còn vẻ mặt nhăn nhó thường xuất hiện khi khó chịu hoặc căng thẳng".
2,8% có vẻ không phải tỷ lệ quá lớn nhưng vẫn giúp cải thiện đáng kể thành tích, theo Brick. Nếu VĐV chạy marathon trong 4 giờ 20 phút hoặc 4 giờ 25 phút (lần lượt là thành tích trung bình của nam và nữ), 2,8% đồng nghĩa họ về đích nhanh hơn khoảng 5 phút. Nếu chạy 10 kilomet trong 55 phút hoặc 64 phút, thành tích được cải thiện một phút. Nếu chạy 5 kilomet dưới 25 phút, runner sẽ chạy nhanh hơn 30 giây chỉ nhờ động tác cười.
"Một runner thư thái là một runner có năng lực", Brick cho biết thêm.
Thủ thuật này đặc biệt hữu ích cho những người cần bảo toàn nhiều năng lượng nhất có thể khi chạy đường dài.
"Runner có xu hướng căng thẳng khi duy trì tốc độ chạy cao, đặc biệt là cắn chặt hàm, khiến họ khó thư giãn hay mở khí đạo", HLV chạy bộ Meghan Takacs chia sẻ. "Khi căng thẳng, họ sẽ nhanh chóng kiệt sức".
Theo bà, cười chính là yếu tố then chốt vì hành động này mang lại sự tích cực cho tinh thần trong khi chạy bộ là thử thách cả về tinh thần lẫn thể chất.
Nụ cười đó cũng không nhất thiết phải là cảm xúc thật. Omar Sultan Haque, bác sĩ tâm thần, nhà khoa học xã hội tại Trường Y thuộc Đại học Harvard, Mỹ, cho rằng runner có thể "biến giả thành thật". Ông chuyên nghiên cứu xem yếu tố sinh học, tâm lý và xã hội ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe và tốc độ phục hồi.
"Yếu tố 'giả' là do cảm xúc thường xuất hiện trước khi gương mặt lộ biểu cảm", Haque nói. "Nhưng nếu hoạt động của các cơ khi cười có thể tác động, thậm chí tạo ra cảm giác thư giãn, cười giả cũng hiệu quả như cười vì cảm xúc thật sự".
Như Tâm tổng hợp