"Các lực lượng vũ trang Philippines quan ngại thông tin vụ quấy rối do tàu hải quân và hải cảnh Trung Quốc thực hiện, được các phóng viên của chúng tôi báo cáo", thiếu tướng Edgard Arevalo, phát ngôn viên quân đội Philippines, cho biết trong thông cáo ngày 9/4. "Chúng tôi đang xác minh những gì đã xảy ra thông qua Bộ tư lệnh phía tây".
Một nhóm phóng viên đài ABS-CBN ngày 8/4 đi tàu ra bãi Cỏ Mây, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, để phỏng vấn ngư dân Philippines về tình hình của họ ở Biển Đông.
Tàu hải cảnh Trung Quốc số hiệu 5101 tiếp cận tàu chở nhóm phóng viên, liên lạc với họ qua bộ đàm và yêu cầu xác định danh tính. Tàu Philippines quay đầu trở về Palawan và tàu hải cảnh Trung Quốc đuổi theo.
"Tàu hải cảnh 5101 giảm tốc độ và quay đầu lại sau một giờ", ABS-CBN đưa tin. "Tuy nhiên, hai tàu nhỏ và nhanh hơn xuất hiện ở phía chân trời và dường như đuổi theo tàu của Philippines. Hình dáng và thiết kế đặc biệt của tàu tấn công nhanh Type 22 lộ diện trong vài phút. Hai chiến hạm có khả năng mang tên lửa tiếp tục cuộc truy đuổi".
Thông tin nhóm phóng viên bị tàu tên lửa rượt đuổi xuất hiện trong bối cảnh đội tàu hơn 200 chiếc của Trung Quốc neo đậu trái phép tại bãi Ba Đầu trong lãnh hải đảo Sinh Tồn Đông thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Các tàu vỏ sắt cỡ lớn này thả neo tại chỗ, không có bất cứ hoạt động đánh bắt nào dù trời trong xanh và thời tiết thuận lợi.
Philippines khẳng định những tàu này do "dân quân biển Trung Quốc" điều khiển, song Trung Quốc phủ nhận, cho rằng đây chỉ là "tàu cá" đang neo đậu tránh thời tiết xấu. Sau nhiều ngày neo đậu, khoảng 210 tàu Trung Quốc đã tỏa đi các đá ngầm và đảo khác trong khu vực, 44 tàu vẫn ở bãi đá ngầm gần đảo Sinh Tồn Đông.
Nhiều nước đã lên tiếng bày tỏ lo ngại tình hình căng thẳng mới ở khu vực và phản đối động thái mang tính đe dọa của đội tàu Trung Quốc. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ và người đồng cấp Philippines hôm 31/3 cùng bày tỏ quan ngại về sự kiện này và cam kết "tiếp tục phối hợp chặt chẽ ứng phó với các thách thức ở Biển Đông".
Việt Nam khẳng định hoạt động của các tàu Trung Quốc trong phạm vi lãnh hải của Sinh Tồn Đông thuộc quần đảo Trường Sa đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế, đồng thời yêu cầu Trung Quốc chấm dứt hành động này.
Các lực lượng chấp pháp trên biển của Việt Nam đang thực hiện nghĩa vụ được quy định trong các luật của Việt Nam và luật pháp quốc tế và giám sát chặt chẽ tình hình tại bãi Ba Đầu.
Nguyễn Tiến (Theo AFP)