Kì thi tốt nghiệp THPT 2020, có gần 473.000 thí sinh bị điểm dưới trung bình môn tiếng Anh (chiếm 63,13%), 543 em bị điểm liệt (từ 1 trở xuống), nhiều độc giả VnExpress thất vọng vì trình độ ngoại ngữ của học sinh phổ thông:
Nhìn điểm môn tiếng Anh mà thất vọng. Điểm dưới trung bình chiếm tới 63,13% (gần 473.000 thí sinh). Thời đại quốc tế hóa, số hóa, internet, việc học tiếng Anh thuận tiện hơn xưa rất nhiều nhưng tại sao kết quả vẫn tệ vậy?
Tiếng Anh là môn học quan trọng, được dạy từ cấp tiểu học nhưng phổ điểm thi THPT năm nay quá thấp. Cần khẩn trương xem xét, đánh giá lại cách dạy và học Tiếng Anh ở các trường phổ thông.
Mấy chục năm qua, điểm thi Tiếng Anh vẫn ở mức thấp, không thấy được cải thiện là bao. Đây là còn chưa thi các kỹ năng khác như nghe và nói, nếu không không biết kết quả còn tệ đến mức nào.
>> Bỏ thói quen nghĩ tiếng Việt trước khi nói tiếng Anh
Lý giải nguyên nhân khiến điểm thi Tiếng Anh của học sinh THPT không tốt, nhiều ý kiến nhận định:
Nếu có ra đề Tiếng Anh dễ hơn nữa thì thống kê vẫn sẽ không thay đổi, tỷ lệ dưới trung bình vẫn cao. Hiện nay khoảng cách việc học Tiếng Anh giữa học sinh thành phố và học sinh nông thôn nói chung vẫn còn quá xa. Nói tóm lại, chất lượng giảng dạy Tiếng Anh trong trường phổ thông còn thấp (nguyên nhân rất nhiều). Tôi cho rằng những học sinh đạt điểm cao môn Tiếng Anh phần lớn được sự đầu tư của cha mẹ, các em được học Tiếng Anh từ nhỏ ở các Trung tâm ngoại ngữ.
Đề thi có lẽ đã mang tính phân loại. Học sinh chiếm đa số mức 3 điểm, phần gù lên cuối phổ cỡ 6-7 điểm. Điều đó cho thấy đề thì phân loại được nhưng học sinh có vẻ kém hơn mức trung bình là 5 điểm, còn số học sinh mức 6-7 điểm có lẽ là học sinh thành phố. Do đó, cần xem lại phương pháp dạy học và sự chênh lệch giữa thành phố và nông thôn.
Mọi người chỉ nhìn vào cột cao nhất mà không để ý đến mức điểm 8-10. Mấy năm gần đây, phổ điểm 8-10 môn Tiếng Anh nhiều hơn bất cứ môn nào khác. Tôi cho rằng phổ điểm này thể hiện việc học Tiếng Anh không khó, vẫn có thể dễ dàng đạt điểm mức cao. Tuy nhiên, có lẽ học sinh không chịu học. Tôi thấy ngày xưa thi Đại học, Tiếng Anh là môn dễ nhất.
Chỉ ra những vấn đề trong chất lượng dạy và học Tiếng Anh cho học sinh THPT, một số độc giả nêu quan điểm:
Bao nhiêu thế hệ, nhìn phổ điểm Tiếng Anh vẫn vậy. 12 năm học phổ thông, tôi gần như không thể tham gia các cuộc hội thoại đơn giản. Khi đi làm, chỉ tự học ba tháng, tôi đã có thể nghe và nói trong các cuộc hội thoại thông thường. Tôi biết cách học của mình trong 12 năm phổ thông là không đúng, nhưng không hiểu sao đại bộ phận học sinh đều như vậy?
Môn Tiếng Anh dạy ở trường phổ thông rất dở. Ví dụ như ở cấp hai, cả bốn năm mới dạy xong giáo trình, trong khi lẽ ra chỉ học mất sáu tháng hoặc chậm nhất là một năm. Như vậy là quá lãng phí thời gian và không hiệu quả, học buổi có buổi không. Và trên lớp, giáo viên ít khi cho học sinh nghe giáo trình, dù lớp đã trang bị cho đài nghe. Ngoài sách giáo khoa, người dạy không năng động soạn thảo các dạng cấu trúc, tài liệu riêng để ôn cho học sinh của mình, để từ đó giúp các em biết được mình đang thiếu gì, yếu gì để bổ sung. Thay vào đó, giáo viên chỉ giảng đều đều cho học sinh. Khi kỳ thi đến gần, nhiều người mới copy vài cái đề trên mạng, không kiểm chứng lại trước khi cho học sinh ôn luyện, thậm chí nhiều thầy cô còn đưa đáp án sai... Tóm lại, môn Tiếng Anh phải học thêm ở ngoài, nếu không học sinh phải rất siêng năng tự học, công thêm chút thông minh mới mong đạt điểm cao.
>> Lãng phí 12 năm phổ thông vì học tiếng Anh lệch chuẩn
Chia sẻ giải pháp nâng cao chất lượng giảng dạy Tiếng Anh ở bậc THPT, nhiều độc giả nhấn mạnh:
Môn Tiếng Anh cần thay đổi sâu rộng cả về nội dung, phương pháp dạy học để đáp ứng sự phát triển của xã hội và yêu cầu hoà nhập giáo dục quốc tế. Nhìn phổ điểm của môn này mà thấy lo cho nguồn nhân lực, lao động của Việt Nam thời toàn cầu hoá và hội nhập. Khi các em sẽ dần trở thành những công dân toàn cầu, tiếng Anh chính là phương tiện khả dĩ nhất.
Thật sự phải xem lại chất lượng của giáo viên dạy môn Tiếng Anh, nhất là giáo viên ở vùng nông thôn. Cháu tôi đang học lớp năm, có học chương trình Tiếng Anh ở trường và cả đi học thêm ở nhà cô giáo. Vậy mà hè vừa qua, tôi về kiểm tra thấy cháu viết sai rất nhiều nhưng cô giáo vẫn cho 10 điểm. Tôi giả vờ hỏi cháu "thứ sáu" trong tiếng Anh đọc như thế nào? Cháu tôi đọc: "phờ ri đây", khiến tôi hoa mắt, chóng mặt.
Rõ ràng việc dạy và học Tiếng Anh hiện nay có vấn đề quá lớn. Ở cấp Tiểu học và THCS, điểm số của các cháu rất cao trong khi bao năm nay thi THPT phổ điểm cho thấy kết quả hoàn toàn trái ngược (nhưng đúng với thực tế của việc dạy và học hơn). Nếu các cấp dưới THPT đánh giá đúng thực chất thì lên cấp cao hơn sẽ có thể điều chỉnh kịp thời. Do vậy, cần thay đổi nhận thức ngay từ cấp dưới.
>> Bạn đánh giá thế nào vhề chất lượng dạy và học Tiếng Anh ở các trường phổ thông hiện nay? Chia sẻ quan điểm của bạn tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.
Lê Phạm tổng hợp