Tại sao mình phải ngồi nghe các bậc cha chú khuyên răn dạy dỗ phải thế này thế nọ trong khi bản thân họ có khi còn chưa học hết cấp ba? Tôi từng nghe có người nói như vậy về lý do khiến họ không thích gặp mặt họ hàng. Bản thân tôi lại có suy nghĩ khác.
Tuy mỗi thế hệ sẽ có nhận thức khác nhau, nhưng về kinh nghiệm sống thì tôi tin người lớn tuổi có nhiều hơn con cháu rất nhiều, không phân biệt họ mới học hết cấp một hay cấp hai, thậm chí mù chữ. Dù có những điều họ nói không phù hợp với giới trẻ, nhưng xét cho cùng cũng là họ cũng muốn tốt cho con, cháu mà thôi. Trong khi đó, nhiều bạn trẻ lại chỉ thích được khen ngợi, gặp những người lớn tuổi răn dạy điều gì đó không hợp ý là phản ứng ngay, coi đó là dạy đời.
Kinh nghiệm làm việc hoặc những gì đó thuộc về văn minh, hiện đại thì tôi không nói, chứ riêng về kinh nghiệm sống thì các bậc cha, chú chắc chắn hơn đứt các con, các cháu. Họ đã sống gần trăm tuổi, cả cuộc đời đã trải qua bao thăng trầm, sống và làm ăn với bao nhiêu hạng người, xấu có tốt có, gian manh lừa đảo cũng đủ cả... nên họ có thừa kinh nghiệm để đánh giá một con người, sự việc nào đó chỉ bằng cái nhìn bên ngoài và cách cư xử thoáng qua.
Cái này thì dù ở thành phố, hay nông thôn, nước ngoài, hay châu lục nào thì cũng như nhau cả thôi. Nếu các bạn trẻ biết lắng nghe những điều khuyên đúng đắn, các bạn sẽ có thể biến nó thành kinh nghiệm sống của mình. Khi đó, dù có ở Việt Nam, đi Tây, đi Tàu hay sang Mỹ cũng đều có thể áp dụng được.
Ngày xưa còn trẻ, tôi cũng như nhiều bạn trẻ bây giờ, bỏ ngoài tai những lời căn dặn của bậc cha chú. Đến giờ, khi chuẩn bị lên chức ông nội rồi, tôi mới thấm thía những lời dạy đó đúng đắn đến mức nào? Tôi là đứa con của một vùng quê nghèo ở đồng bằng sông Hồng, rời quê từ năm 17 tuổi. 39 năm liên tục sau đó, tôi sống và làm việc ở TP HCM. Nay, con trai tôi chuẩn bị định cư bên Mỹ.
Trước khi con lên đường, tôi vẫn nhắc đi nhắc lại con những lời mà bố mẹ tôi ngày xưa từng căn dặn con cái chúng tôi, dù thời đó, họ chỉ biết đọc, viết cơ bản, tính toán được mấy phép tính đơn giản đủ để buôn bán nhỏ lẻ mà thôi. Nói vậy không có ý gì, tôi chỉ muốn nhắn nhủ các thế hệ sau hãy biết lắng nghe những điều đúng đắn từ người lớn tuổi.
Ngay cả kể bạn thấy điều gì đó chưa đúng, thì hãy bỏ ngoài tai chứ đừng nên phản bác hay gay gắt quá với họ. Bởi chỉ khi sau này bạn rơi vào hoàn cảnh khó khăn đó, có thể mới thấm thía những lời căn dặn năm xưa.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.