(Bài viết Ý Kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.)
Tôi là học sinh chuyên cấp ba, có rất nhiều bạn bè học trường chuyên ở Hà Nội và các thành phố lớn phía Bắc. Chúng tôi đã tốt nghiệp trường chuyên hơn 20 năm, quãng thời gian đủ dài để có thể nhìn nhận đúng mức, khách quan về "thế hệ chuyên".
Trong số đám bạn chuyên, vài người bị trầm cảm, vài người có tư tưởng dị biệt và đi theo con đường riêng, số đông còn lại đều có công việc tốt. Số đông này rất giỏi nghề, tiền bạc ổn thỏa, mức sống khá (tất nhiên vì họ giỏi việc) và gia đình hạnh phúc, con cái của họ đều học khá tốt, chăm ngoan.
Trong số vài người trầm cảm lúc đi học, thì giờ này cơ bản đã bình thường, làm kinh doanh hoặc làm doanh nghiệp nhà nước. Và họ vẫn có một cuộc sống thực sự tốt trong xã hội.
>> Tôi biết ơn trường chuyên ở tỉnh nghèo
Chỉ một người đi theo con đường dị biệt vì khác biệt với xã hội chứ không theo nghĩa xấu. Có thể, dị biệt để họ tiếp tục nghiên cứu, tìm tòi điều gì đó họ cho là đúng mà xã hội chưa biết? Nếu thế, có gì sai? Có gì xấu?
Tôi suy nghiệm rất nhiều về họ. Bản thân tôi cũng có một thời gian nghi ngờ việc học chuyên, cũng đổ lỗi cho việc họ "lệch", học ngày, học đêm. Nhưng khi tự làm phép so sánh với đám bạn không chuyên? Rõ ràng những gì những người học chuyên đang có (nghề nghiệp, tài sản, gia đình con cái) hơn nhiều những người bạn không học chuyên kia. Vậy thì học chuyên tốt hay xấu?
Có một xu hướng muốn xóa bỏ trường chuyên hiện nay trong xã hội, điều này không đúng. Liệu có phải là do việc dạy học hay do việc sử dụng người có học? Điều này cần phải rõ ràng. Tôi cho rằng vấn đề do việc sử dụng những người có học.
Vì thế, việc cần thay đổi không phải là bỏ "chuyên" mà cần tạo ra môi trường để cho những người học "chuyên" tiếp tục phát huy khả năng của mình. Ai cũng phải thừa nhận, phần lớn những người "học chuyên" có đầu óc, tư duy tốt hơn nhiều những người không chuyên (tôi nói về số đông).
Vì sao vậy? Vì đơn giản, họ là những người có năng lực tư duy tốt, được đào tạo theo cách chuyên biệt, chỉ có thế họ mới có được năng lực tư duy vượt trội. Cũng giống như đặc công mà thôi.
>> Trường chuyên có là trụ cột giáo dục
Xã hội thực sự cần những người "chuyên" này. Vậy học "chuyên" đâu có sai mà phải bỏ? Rất nhiều người trong chúng ta, kể cả một số đã học chuyên bài xích việc học chuyên có thể vì họ kỳ vọng vào người học chuyên ra đời sẽ phải thành ông này bà nọ, phải giàu có nức tiếng chăng? Và nếu không được họ cho rằng chẳng cần phải học chuyên?
Việc học chưa bao giờ và không bao giờ là sai cả? Học chăm chỉ, học khó là sai? Nếu cả xã hội "học chuyên" thì sẽ sai nhưng chỉ một số ít "học chuyên" đâu có sai, thậm chí rất cần thiết. Nếu có sai chỉ là chúng ta chưa tạo ra được môi trường để tận dụng học sinh chuyên.
>>Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
Nam
