Khi nói về mức lương để thu hút nhân tài, nhiều người có ý kiến rằng về Việt Nam mà mong mức lương như ở nước ngoài thì không thực tế, bởi vì ở Việt Nam mọi thứ rẻ hơn.
Tôi xin chia sẻ về mức lương và mức sống ở Mỹ để cung cấp thêm ít thông tin tham chiếu.
Về mức lương, trong cùng một ngành nghề sẽ luôn có mức chênh lệch tùy theo nhiều yếu tố, bao gồm số năm kinh nghiệm, chức vụ, vị trí địa lý của công việc, hay đơn giản hơn là tùy vào sự thương lượng của người lao động và người sử dụng lao động.
Những mức lương dưới đây là "người thật việc thật" ở miền Nam California, do tôi tìm hiểu từ những người xung quanh. Tất nhiên là nghề nào cũng chỉ có một vài người nên dữ liệu rất thiếu sót.
Bác sĩ, tôi có gặp người lương 200.000 USD và 150.000 USD. Dược sĩ có 85.000 USD và 110.000 USD. Kỹ sư thì 65.000, 90.000 và 120.000 USD. Kế toán tài chính, 80.000 USD và 140.000 USD (bạn này là controller của một công ty).
IT 120.000 USD (DBA) và 210.000 USD (bạn này chuyên về an ninh mạng cho một ngân hàng). Nhân viên văn phòng làm việc giấy tờ, 42.000 USD. Làm móng 50.000 - 70.000 USD
>> iPhone, siêu xe và năng suất lao động
Vậy thì mức lương đó so với mức sống ở Việt Nam như thế nào? Một kỳ nghỉ ngắn ở Việt Nam hồi 5 năm về trước khiến tôi sốc toàn tập.
Ở TP HCM, ly cà phê ở Star Bucks giá 70.000 đồng. Món trà nóng ở một tòa nhà nơi một người bạn tôi làm việc giá 80.000 đồng. Mỳ vịt tiềm loại ngon giá 120.000 đồng. Đó là chưa kể tới các món mà về Việt Nam thấy nhớ nhưng mắc quá. Gà tây, tôm hùm, cua Canada, cá hồi ở Việt Nam đều có, giá gấp đôi ở Mỹ.
Bạn tôi, một người du học ở Australia về và ở Việt Nam 15 năm rồi trở lại Australia đã than rằng ở TP HCM mỗi tháng tiêu xài cũng tương đương như ở nơi này.
Đấy là những món thông thường. Còn mấy món "cao sang" hơn khiến tôi phát hoảng. Tôi đi đánh golf ở Đà Lạt, tiền green fee cũng tốn cỡ 100 USD, cái này thì tương đương ở Mỹ. Tiền thuê gậy và thuê xe (cart) thì đắt hơn ở Mỹ nhiều. Xe hơi ở Việt Nam thì đắt hơn ở Mỹ cỡ gấp đôi. Nhà ở mới là tiết mục kinh hoàng nhất.
Cũng cách đây mấy năm, tôi có xem thông tin về một vụ tranh chấp nhà đất. Cái khiến tôi quan tâm là căn nhà trị giá 35 tỷ trong vòng tranh chấp. Căn nhà được giới thiệu là biệt thự mặt phố, mới xây xong, có mấy tầng lầu, ở quận trung tâm.
Tôi chỉ thấy căn nhà mà nền đất nhỏ, kiểu dáng giống như mấy cái hộp chồng lên nhau, không có sân và cũng chẳng có cây xanh. Vậy mà giá cũng cỡ một triệu rưỡi đô la Mỹ.
Ắt hẳn các bạn sẽ nói với tôi là, sao không đi coi giá nhà ở quận trung tâm thành phố nơi bạn ở Mỹ. Nhưng ở Mỹ, chả ai thích ở trung tâm, mấy chỗ đó không có gì ngoài sự ồn ào và những tòa nhà dành cho công việc. Những chỗ thật sự cao sang thì giá một triệu rưỡi đô là căn hộ 80 mét vuông nhìn ra bờ biển. Nhưng những người quá nhiều tiền và chỉ cần một căn hộ để hóng gió biển mới mua.
Trong khi đó, ở những nơi có điều kiện học hành tốt, gần bệnh viện hay các dịch vụ tiện ích thì một triệu rưỡi USD có thể mua được căn nhà rộng 200 mét vuông, có hồ bơi, sân vườn trước sau, và khoảng cách tới nhà hàng xóm khoảng chừng hai chục mét.
>> 'Sinh viên mới ra trường khó sống với lương 6-10 triệu đồng'
Các bạn có con đi học mới thấm thía nỗi đau. Trường quốc tế ở Việt Nam, học phí cỡ khoảng 20.000- 36.000 USD. Ở California, học phí trường tư cấp ba đắt nhất cũng 36.000 USD, trong khi đó trường công thì miễn phí.
Kết luận của tôi là, cho dù bạn có kiếm ra 10.000 USD mỗi tháng nhưng bạn ở Việt Nam thì cũng khó lòng mà có được cuộc sống như ở Mỹ. Chi phí thực tế không thực sự rẻ. Kêu gọi "người tài" về Việt Nam thì mức lương không không đủ.
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.