Đại tá Mark Langford, phát ngôn viên Hạm đội 7 hải quân Mỹ, thông báo khu trục hạm mang tên lửa dẫn đường USS Benfold ngày 20/1 tiến hành hoạt động tuần tra tự do hàng hải (FONOP) gần quần đảo Hoàng Sa.
"Chiến hạm Benfold đã khẳng định các quyền và tự do hàng hải trong vùng lân cận quần đảo Hoàng Sa, phù hợp luật pháp quốc tế", Langford nói, thêm rằng tàu USS Benfold đã đi vòng quanh quần đảo Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam, đang bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép. "Con tàu sau đó tiếp tục hoạt động ở Biển Đông".
Khu trục hạm USS Benfold di chuyển gần quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam ngày 20/1. Ảnh: US Navy.
Hạm đội 7 hải quân Mỹ cho biết chiến dịch FONOP này nhằm thách thức các tuyên bố chủ quyền phi pháp của Trung Quốc tại và xung quanh các đảo ở Biển Đông, khẳng định Mỹ coi những yêu sách đó vi phạm luật pháp quốc tế và "đe dọa nghiêm trọng đến tự do hàng hải".
Mỹ thường xuyên triển khai chiến dịch FONOP ở Biển Đông để thách thức các yêu sách lãnh thổ phi lý của Trung Quốc. Hải quân Mỹ phản đối Trung Quốc vẽ ra cái gọi là "đường cơ sở thẳng" bao quanh toàn bộ vùng biển trong các chuỗi đảo ở Biển Đông.
"Luật quốc tế không cho phép các quốc gia lục địa như Trung Quốc vạch đường cơ sở xung quanh các nhóm đảo", hải quân Mỹ cho biết trong thông cáo. "Với những đường cơ sở này, Trung Quốc nêu yêu sách về vùng nội thủy, lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa nhiều hơn những gì họ được hưởng theo luật pháp quốc tế".
Đây là lần đầu tiên Mỹ triển khai chiến dịch FONOP gần quần đảo Hoàng Sa trong năm nay. Hải quân Mỹ cho biết hoạt động này còn nhằm tiếp nối hiện diện quân sự lâu dài của họ tại khu vực.
Khu vực Biển Đông. Đồ họa: CSIS.
Khu trục hạm Benfold áp sát quần đảo Hoàng Sa sau khi nhóm tác chiến tàu sân bay USS Carl Vinson diễn tập với nhóm đổ bộ tấn công USS Essex trên Biển Đông ngày 11-16/1. Ngoài Mỹ, một số quốc gia như Anh, Australia và Nhật Bản gần đây cũng điều chiến hạm tuần tra tự do hàng hải trên Biển Đông.
Quần đảo Hoàng Sa bị Trung Quốc dùng vũ lực chiếm đóng từ năm 1974. Nước này thành lập cái gọi là "thành phố Tam Sa", đặt trụ sở trên đảo Phú Lâm từ tháng 7/2012 nhằm thâu tóm các quần đảo ở Biển Đông, trong đó có Trường Sa và Hoàng Sa thuộc chủ quyền Việt Nam.
Việt Nam từng nhiều lần lên án hoạt động phi pháp của Trung Quốc ở Biển Đông. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng khẳng định Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và căn cứ pháp lý để khẳng định chủ quyền với Trường Sa và Hoàng Sa, phù hợp với luật pháp quốc tế. Mọi hoạt động của các bên tại Trường Sa và Hoàng Sa mà không có sự cho phép của Việt Nam đều vô giá trị.
Nguyễn Tiến (Theo CNN)