Học kỳ vừa qua, nhiều tỉnh thành trong cả nước đã phải trải qua đợt dịch Covid-19 bùng phát mạnh. Các trường đại học đã phải tổ chức dạy học trực tuyến cho sinh viên. Tôi và các học trò của mình cũng đã phải nhìn nhau qua màn hình máy tính nguyên một học kỳ. Điều khiến tôi lo lắng nhất trước khi bước vào năm học này chính là liệu rằng chất lượng học có được đảm bảo hay không? Liệu khoảng cách giữa cô và trò có còn gần gũi được hay không, khi ngày ngày chỉ nhìn nhau qua màn hình máy vi tính vô tri? Liệu các em ở đầu bên kia, có đang nghe cô giảng hay chỉ tham gia lớp học cho có rồi tâm hồn lại lạc trôi về phương khác?
Nhưng khi gặp học trò trên lớp online, mọi lo lắng của tôi đều không còn nữa. Học online, các em còn được tương tác nhiều hơn, vì có lẽ với một số bạn, khi không ai thấy mình trực tiếp, các em có thể dễ dàng bày tỏ và thể hiện quan điểm của mình hơn. Mỗi ngày được gặp gỡ các sinh viên, với tôi đều là một ngày vui. Và tôi tin đa số các học trò của mình cũng có cùng cảm xúc như vậy. Thông qua những tương tác, những lời nói của các em từ hộp thư, tin nhắn hay các các em phát biểu trong buổi học, tôi có thể cảm nhận được sự kết nối và cả cảm hứng học tập ở đó. Đó chính là những luồng gió tươi mới của tuổi đôi mươi, cái tuổi đầy nhiệt huyết, khát vọng, cống hiến và đam mê.
Tôi đảm trách môn học tự chọn, kết hợp cả sự hiểu biết xã hội và chuyên ngành, kết hợp cả góc tư duy và sự rung động nội tâm của mỗi cá nhân. Đây cũng là cơ hội để tôi hiểu các em hơn. Tôi vui vì biết được những hiểu biết, sự quan tâm của các em tới những vấn đề xã hội, trong đó có lĩnh vực chuyên sâu mà mình nghiên cứu; những rung động, cảm xúc của các em về những vấn đề cùng bàn luận. Để từ đó, các em hình thành trách nhiệm với xã hội, với cộng đồng.
>> Giáo viên thổi hồn từng tiết dạy online
Học sinh của tôi được sinh ra vào những năm cuối cùng của thế kỷ 20, đây là mốc thời gian mà loài người đánh dấu bao sự biến đổi, thế giới sắp sửa chuyển sang một kỷ nguyên mới, thời đại mới, thời đại của công nghệ bùng nổ. Và chính các em cũng mang một hơi thở mới, đón nhận hoàn toàn một nền văn minh mới. Có ai đó lo lắng rằng một số bạn trẻ bây giờ có điều kiện hơn, được gia đình quan tâm, săn sóc quá, rồi lo lắng rằng các bạn ấy sẽ không biết quan tâm đến người khác, sống thờ ơ hơn. Nhưng rõ ràng ở thời đại nào thì loài người vẫn máu đỏ, nước mắt mặn, vẫn không thể thoát ly khỏi những hỷ, nộ, ái, ố. Trong các em vẫn có một trái tim hồng.
Tôi nhớ những buổi thảo luận, các em đã sôi nổi, hăng say và nhiệt huyết trong từng quan điểm. Có lúc tôi còn tưởng như đây không còn là một buổi học nữa, mà tất cả đang tham gia một trò chơi trí tuệ, và các em đã chơi hết mình, đầy thăng hoa. Đến nỗi đã quá giờ nghỉ gần một tiếng đồng hồ nhưng khí thế của các nhóm vẫn không hề giảm đi, bản thân tôi cũng không nỡ nào cắt nguồn cảm hứng của các bạn. Tất cả cùng kiên trì lắng nghe, đóng góp quan điểm, tranh luận, không ai rời lớp học.
Tôi còn nhớ những lúc các em quan tâm, hỏi han cô khi nghe giọng tôi không bình thường như mọi ngày; nhớ những câu nói của một số bạn: "Ước gì em được gặp cô một lần", "Em đang ghi âm lại lời cô nói, em sẽ mãi không quên"..., chỉ là những câu nói giản dị ấy thôi nhưng đong đầy ấm áp.
Mỗi người sẽ có một cách định nghĩa về hạnh phúc khác nhau. Đó có thể là khi bạn tìm thấy được tình yêu đích thực, tìm ra được chân ái của đời mình; có thể là khi bạn kiếm được nhiều tiền; hoặc cũng có thể là khi đạt được danh vọng, địa vị... Còn với tôi - một giảng viên, hạnh phúc đơn giản là những điều xuất hiện bất cứ lúc nào, chứ không phải chờ vào những thời điểm trọng đại. Đó có thể là khi được gặp các học trò trong mỗi buổi dạy online, cùng các em trải qua quãng thời gian có ý nghĩa, hạnh phúc trong cuộc sống của mình.
Các học trò của tôi nay đã bước sang năm học cuối cùng, chỉ còn một học kỳ nữa là ra trường. Có lẽ, một số em sẽ lo lắng, băn khoăn, suy nghĩ rằng không biết ra trường mình sẽ làm gì, công việc có ổn không, tương lai có tốt không...? Nhưng tôi tin các em sẽ sống thật tốt, thật sâu sắc cho từng ngày của thì hiện tại, cứ gieo nhân tốt thì sẽ gặt quả tốt trong tương lai. "Trời sinh ta ra, ắt có chỗ để dùng", nên cứ mạnh dạn, vững chãi mà tiến bước đi, ắt sẽ có lối rẽ.
Thời gian qua, có nhiều người lo lắng đến việc học sinh, sinh viên phải học online kéo dài, ảnh hưởng cả về chất lượng giáo dục, lẫn tinh thần người học, cũng như mối quan hệ thầy trò. Nhưng hy vọng câu chuyện trên đây của tôi sẽ cho các bạn một cái nhìn khác về sự học trong một bối cảnh chưa từng có trong lịch sử. Tôi tin rằng, học online vẫn có những giá trị của riêng nó nếu như người thầy và học trò có những cách tiếp cận đúng hướng.
Hoàng Thị Huyền Trang
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.