Luật sư Khanh Huỳnh, hiện làm việc tại Mỹ, chia sẻ với độc giả VnExpress bài viết sau buổi tranh luận trực tiếp đầu tiên của Trump và Biden:
Sau khi cuộc tranh luận kết thúc, Apple News gởi thông báo tới điện thoại của tôi, nói là "Nội dung, tóm tắt, và những điểm chính của cuộc tranh luận không-tổng-thống (unpresidential debate)". Đó có lẽ cũng là cảm tưởng của hầu hết những ai có xem tranh luận.
Để chuẩn bị cho buổi tranh luận, người Mỹ thường hay tụ tập xung quanh truyền hình ở nhà để xem. Một số người sẽ chuẩn bị sẵn rượu để uống, thậm chí là cả một trò chơi uống rượu, như là "Mỗi lần ông Trump dùng chữ bigly thì uống một ly vodka, mỗi lần ông Biden nhắc tới Covid thì uống một cốc vang". Điều này sẽ giúp họ giữ vững tinh thần để theo dõi cuộc chiến này.
Với các luật sư, buổi tranh luận còn có một giá trị đặc biệt, đó là cơ hội để xem cách lý luận và diễn tả của các chính trị gia hàng đầu. Việc ăn nói trước công chúng là một phần việc của các luật sư mà hầu như cuộc bầu cử nào cũng có sự tham gia của ít nhất một luật sư nên đây là một dịp để học hỏi rất tốt.
Tất cả những mong mỏi thường ngày đó biến mất tiêu khi cuộc tranh luận vừa diễn ra được năm phút. Chỉ trong vòng vài phút đầu, màn ngắt lời nhau đã diễn ra và sau đó chuyển thành một cơn bão âm thanh với hai giọng nói chồng lên nhau, xen lẫn những khúc với cả ba giọng nói.
Làm sao người dẫn chương trình Chris Wallace có thể biết điều gì đang diễn ra để mà can thiệp vẫn là một điều bí ẩn, nhất là khi các nhà ăn nói chuyên nghiệp như luật sư còn không nghe nổi được điều gì phát ra từ miệng của hai ứng cử viên cùng một lúc.
Những giây phút hiếm hoi mà người ta có thể nghe được hai ông nói gì là khi ông Trump nói và ông Biden chịu để yên một chút, và khi ông Biden nói mà ông Trump không có gì để chen vào.
Tiết mục thứ hai chỉ diễn ra một lần duy nhất, khi ông Biden nói về vấn đề thay đổi khí hậu và ảnh hưởng của rừng xanh đối với lượng khí thải CO2 trong không khí.
Phần còn lại là một màn công kích không khoan nhượng với những vũ khí cũ mèm mà ai cũng biết trước là sẽ được đem ra sử dụng, như con trai Hunter của ông Biden hay việc ông Trump xúc phạm binh sĩ.
Cái mới là ông Biden bắt đầu sử dụng những "biện pháp" mà các chính trị gia vẫn hay kiêng cữ dù ông Trump đã xài từ lâu, như là dùng các từ ngữ chế giễu, xúc phạm. Ông Trump nói rằng ông Biden không thông minh, còn ông Biden gọi ông Trump là kẻ dối trá. Hai cái này thì e là đều đúng, hay ít nhất là trong tâm trí của những người ủng hộ mỗi bên.
Nói về các vấn đề người Mỹ thực sự quan tâm thì đại khái có thể rút ra vài điều. Về Covid, ông Trump không thừa nhận là rất tồi tệ và không đưa ra được biện pháp gì. Ông Biden thì nói là rất tệ và nói là phải cho tiền thì các doanh nghiệp, trường học mới mong mở cửa được.
>> Ông Trump tiếp tục tranh cử - phóng lao thì phải theo lao
Về kinh tế thì ông Trump nói là ông rất xuất sắc trong khi ông Biden nói rằng ông Trump thừa hưởng nền kinh tế tốt từ Obama và đưa nước Mỹ tới chỗ thất nghiệp cao kỷ lục trong thời Covid. Về phân biệt chủng tộc thì ông Trump không chịu lên án chủ nghĩa da trắng thượng đẳng và lái sang vấn đề bạo động, còn ông Biden thì lên án chủ nghĩa này và ủng hộ công lý cho mọi người dân.
Những ai thất vọng đơn giản là không hiểu người Mỹ. Người Mỹ chỉ quan tâm tới bản thân họ, chuyện ở nước ngoài không có gì quan trọng trừ khi ảnh hưởng trục tiếp tới họ. Như dịch Covid thì chả là gì cho tới khi nó gõ cửa nước Mỹ. Còn mấy chuyện như Triều Tiên phóng tên lửa hay thương chiến với Trung Quốc thì ngày còn nóng hổi cũng chả ai quan tâm.
Thay vào đó truyền thông lại mải mê với chuyện đời tư của các ngôi sao hay chuyện phim Games of Throne. Trong khi người Trung Quốc phải kêu gọi tới lòng yêu nước trong cuộc thương chiến thì người Mỹ đang cười cợt ông Trump và bà chủ tịch Hạ viện Pelosi vì mới cãi nhau tới nỗi ông Trump phải bỏ phòng họp đi ra ngoài.
Sáng hôm nay thì đa phần các đồng nghiệp của tôi đều hơi bị say sau một buổi tối phải uống rượu để có thể ngồi nghe hết buổi tranh luận. Trên mạng thì phong trào chế ảnh hay "điền vào chỗ trống" để bình phẩm về cuộc tranh cử rất sôi nổi.
>> Trump sợ kinh tế Mỹ 'mắc dịch' trước người dân
Ấn tượng nhất là hình ảnh một người vừa uống chất tẩy rửa Clorox vừa xem tranh luận và phong trào điền vào chỗ trống của các diễn viên. Câu họ điền là "Cuộc tranh luận thật tồi tệ, mà tôi đã từng diễn/viết kịch bản trong phim ...". Các bộ phim tồi tệ nhất đều được đưa ra và được nhấn mạnh là còn đỡ hơn cuộc tranh luận hôm qua.
Còn tôi thì đang xem xét coi có nên coi cuộc tranh luận tiếp theo không. Tôi không nghĩ rằng hai vị này sẽ có cơ hội để đưa ra chính sách gì cả, nhưng điều khó khăn nhất là cuộc tranh luận cứ rối um lên. Hai người cùng gào một lúc thì người ta gọi là một cuộc cãi vã, thứ mà ở ngoài chợ ở Việt Nam mới có, chứ chợ Mỹ còn kiếm không ra nữa là.
>> Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.
Khanh Huỳnh
