Tôi đã rất sốc khi phát hiện con gái của mình "nằm vùng" trong các hội nhóm fan, anti-fan trên mạng xã hội và đốt hàng giờ đồng hồ mỗi ngày vào những bình luận toxic (độc hại), suy nghĩ ngày một trở nên tiêu cực. Phần lớn những hội nhóm mà con tôi đang làm thành viên và tương tác thường xuyên đều là vô bổ, hoạt động chủ yếu là xúc phạm các cá nhân người nổi tiếng.
Con tôi năm nay 17 tuổi, đang là tuổi học sinh. Gần đây, tôi phát hiện ra con thường xuyên sử dụng hai tài khoản Facebook: một tài khoản chính dùng để tương tác với bạn bè, sử dụng cho công việc học tập; một tài khoản ảo chuyên đề "nằm vùng" trong các hội nhóm, tham gia bình luận dạo dưới các bài viết của những trang tin mà giới trẻ quan tâm nhiều.
Con tôi từng rất thần tượng một cô hoa hậu nọ và thường tham gia vào hội nhóm fan để liên tục cập nhật tin tức mới nhất. Ban đầu, những hội nhóm này chỉ đơn giản là nơi để chia sẻ thông tin, nhận xét và giao lưu đối với những người có cùng thần tượng. Tuy nhiên, khi tên tuổi của hoa hậu kia trở nên nổi tiếng hơn, thu hút được sự chú ý của giới truyền thông hơn, thì một nhóm anti-fan bắt đầu tràn vào để chửi bới.
Đó cũng là lúc còn tôi lập tài khoản ảo (nick clone) của mình để tham gia vào các cuộc khẩu chiến với nhón anti-fan. Việc phải liên tục đối mặt với những bình luận tiêu cực, đôi khi con tôi còn sử dụng những từ ngữ tục tĩu, xúc phạm sự trong sáng của tiếng Việt, khiến tâm lý của con bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Con dần học theo những thứ độc hại đó để giải quyết những màn đấu khẩu trên mạng.
>> 18 tuổi lướt Facebook, TikTok năm giờ một ngày vì sợ 'tối cổ'
Đối với quan điểm của tôi thì mạng xã hội được sinh ra để giúp con người kết nối với nhau mà không bị giới hạn về thời gian và không gian. Nhưng thực tế, nó cũng đang trở thành một mối đe dọa, khiến cho tâm lý của người dùng bị thay đổi, mất kiểm soát. Sự lệch chuẩn trong ngôn từ có khả năng dẫn đến tiêu cực trong cách tiếp nhận thông tin, hình thành những thói quen, xu hướng xấu, nhất là khi nó được diễn đạt nhằm công kích, gây mâu thuẫn về tinh thần cho những người dùng.
Xét trên phương diện ngôn ngữ học, ngôn từ tiêu cực trên mạng xã hội có khả năng đưa đến những tác động tiêu cực về khả năng tiếp nhận và sử dụng ngược lại ngôn từ của giới trẻ, dẫn đến việc học sinh có thể bị cuốn vào những hội nhóm tiêu cực, gây ảnh hưởng không nhỏ tới không chỉ tâm lý các em, mà còn là thành tích học tập và định hướng tương lai sau này.
Thứ mà ngôn từ mang đến cho công chúng chính là thông tin, thông điệp, bài học... nhằm định hướng nhận thức và hành vi của con người. Phía trên bàn phím, phía sau màn hình máy tính là một con người thực, nhưng ẩn sau những ngôn từ họ bình luận trên mạng lại là những vẻ mặt không thể đoán định được.
Ngôn từ tiếng Việt, chúng ta vẫn biết đến tính chất đa nghĩa. Đôi khi, cũng là một từ, một câu nhưng đặt trong một ngữ cảnh không phù hợp, trong một tâm thế tiếp nhận chưa vững vàng, cũng có thể tác động sai, khiến cho suy nghĩ của người tiếp nhận chuyển biến theo hướng tiêu cực và ngược lại.
Cuối cùng, tôi mong mọi người, nhất là các bạn trẻ Gen Z, hãy nhớ rằng không phải ai cũng có tư duy giống nhau về việc sử dụng ngôn từ và đặt lăng kính của bản thân mình vào người khác để cảm nhận trước khi đưa ra những ngôn từ suy xét. Vì vậy, mỗi người cần có trách nhiệm với chính những phát ngôn mà mình đưa ra, có nhận thức đúng đắn về vấn đề, không a dua và chạy theo xu hướng, hội chứng đám đông. Khi đó, chúng ta mới có thể tự bảo vệ lấy mình.
- Kỹ sư IT nghìn like 'cai nghiện' Facebook
- Chồng ôm điện thoại 20 phút trong nhà vệ sinh vì nghiện Facebook
- 'Đi đâu cũng thấy người nghiện video TikTok nhảm nhí'
- 'Sai lầm khi cấm con dùng TikTok, Facebook, YouTube'
- 'Cấm dùng Facebook, YouTube, TikTok khiến con lạc hậu'
- Phụ huynh loay hoay hạn chế con xem TikTok