Khi đọc các thông tin về những vụ cháy ở các quán karaoke, tôi không cảm thấy ngạc nhiên trước những con số thiệt hại về nhân mạng. Những lời phân bua của chủ các cơ sở về việc họ có đầy đủ giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy thường hay gặp phải sự chê bai, nghi ngờ, thậm chí là thù địch của nhiều người.
Nếu như bạn bảo tôi đi thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy cho một quán karaoke, thì tôi sẽ trao cho bạn một bản thiết kế bảo đảm an toàn và cũng đảm bảo nó sẽ bị vứt ngay vào sọt rác.
Việc thiết kế hệ thống phòng cháy chữa cháy cho một công trình gồm có hai phần. Thứ nhất là làm sao để hạn chế khả năng công trình bị cháy, và thứ hai là làm sao để khi cháy thì người trong nhà có thể chạy cho kịp.
Vế thứ hai là thứ khiến bao người phải vào tù, trong khi vế thứ nhất lại chính là nền tảng của vế thứ hai. Một khi đã cháy thì việc làm sao để thoát thân là một phương trình phụ thuộc vào thời gian.
Ở trong đó thời gian là biến số, còn mạng sống của con người là kết quả bị lôi theo cái biến số đó. Kéo dài thời gian lây lay đám cháy và rút ngắn thời gian di tản là hai phương pháp để bảo toàn mạng sống.
Bản chất của bất kỳ một quán karaoke nào cũng sẽ khiến thời gian lây lan đám cháy rất nhanh và thời gian di tản rất dài. Vì vậy, cứ hễ cháy quán karaoke thì thường là sẽ có thương vong.
Quán karaoke phải cách âm. Cách âm là một điều thường thấy, nhưng đa số các căn nhà chỉ cần cách âm bề trong với bề ngoài. Giả sử như nhà bạn ở gần sân bay, bạn chỉ cần cách âm sao cho tiếng động không lọt vào trong nhà, và thường thì kính cách âm là quá đủ.
>>Nhà phố kín như chuồng cọp - tự khép lại cửa sống
Trong quán karaoke, có nhiều phòng và mỗi phòng đều phải được cách âm riêng. Để làm được điều đó, mọi vách tường của mọi căn phòng đều phải được cách âm. Tức là mọi vách tường đều phải có mút xốp, thứ vật liệu cháy chỉ thua có xăng dầu.
Bản chất của hoạt động karaoke đảm bảo rằng thời gian phản ứng là rất chậm. Ở trong phòng karaoke rất ồn ào, để có thể báo động cháy thì phải có chuông báo động tần suất cao trong phòng.
Khổ nổi các chuông này không thể chỉ hoạt động khi có người nhấn vào. Thay vào đó, chuông báo cháy phải hoạt động dựa vào cảm ứng khói. Mà lắp máy báo khói trong phòng karaoke thì coi như tiêu, khói thuốc ngào ngạt, được một hôm là cả quán sẽ sơ tán mấy lần. Vậy là dẹp.
Khách đi hát karaoke thường đã say. Trong quán lại còn phục vụ cả ăn uống bia rượu nữa thì thôi rồi, các vị khách say sưa làm sao đi ra khỏi phòng, nói chi tới việc di tản trong đám cháy?
>> Khăn ướt cứu sống cả nhà vụ cháy chung cư Carina
Những thứ như vòi nước, bình chữa cháy... chỉ có tác dụng khi người ta còn tỉnh táo và có thể sử dung. Vòi tự động phun nước khi cần cũng chỉ có tác dụng dập nguồn gốc của đám cháy, chứ đám cháy mà xuất phát ở chỗ khác, khói chui vào phòng kín thì bao nhiêu nước chảy xuống từ trên đầu cũng chả ích chi.
Vì vậy khi bà chủ quán karaoke phân bua về chuyện xây hai cầu thang chống cháy và nhiều người hỏi là vì sao không có ba cái thang, hay là sao không có thang bên ngoài, tôi cảm thấy ngán ngẩm. Với tốc độ cháy và lòng quyết tâm không di tản hay sự không biết di tản của các vị khách trong quán karaoke thì thêm mấy cái thang cũng vậy thôi.
Với bản chất của các quán karaoke là như vậy thì việc tuân thủ toàn bộ các quy định về phòng cháy chữa cháy và có giấy chứng nhận đàng hoàng nhưng người vẫn chết không có gì kỳ lạ.
Bản thân các quy định phòng cháy chữa cháy đó thật ra được thiết kế bởi các tiêu chuẩn xây dựng của phương Tây, nơi không có các tiếc mục karaoke. Với thiết kế cách âm của các quán karaoke cùng những vị khách say mù trời, không có tiêu chuẩn phòng chống chữa cháy nào có thể giữ mạng cho những người bên trong cả.
Để các quán karaoke được an toàn mà vẫn cách âm, tôi sẽ thiết kế thế này. Toàn bộ quán sẽ chỉ có một tầng trệt, không lầu. Mỗi phòng đều phải có một mặt tường nối với bên ngoài, với một cửa thoát hiểm, trong phòng chỉ cần bước qua cửa thoát hiểm là sẽ ra ngoài. Mỗi phòng có một hệ thống báo cháy riêng và sẽ hoạt động khi có khói hoặc khi có người nhấn nút điều khiển ở trung tâm.
Điều đó có nghĩa là khách hát không được hút thuốc trong phòng và quán cần phải trang bị cách âm ngay ở cửa thoát hiểm. Bốn bề quán phải các các công trình khác vài mét để có chỗ sơ tán khi cháy. Công trình này bảo đảm an toàn và bảo đảm đắt đỏ, chả ai chịu làm và giờ thì thiết kể của tôi đã vào thùng rác.
>> Cầu thang bộ chung cư bị cháy: Lối thoát hiểm hay cửa tử?
Việc phòng cháy chữa cháy ở Việt Nam hiện nay không phải là mất bò mới lo làm chuồng. Thay vào đó, mỗi khi mất bò thì cậu bé chăn bò sẽ bị đem ra đánh rồi bị đuổi việc, bò lại được thả ra và người ta chả có xây chuồng gì hết. Khi nào mất bò thì lại đem cậu bé chăn bò xui xẻo đó ra đánh.
Xây dựng công trình gì thì nên suy nghĩ xem cái hệ thống phòng cháy chữa cháy của mình có đúng với những gì luật pháp yêu cầu không. Nếu không thì nên sửa, nếu đúng thì nên coi lại là những quy định đó có phù hợp với công trình của mình hay không.
Như các quán karaoke, rõ ràng là có giấy chứng nhận phòng cháy chữa cháy đàng hoàng, nhưng luật pháp lại quên mất rằng quán karaoke đó không thể dùng hệ thống phòng cháy chữa cháy của một toà nhà không bị cách âm, không ồn ào, không đầy người say, và không đầy người hút thuốc.
Khanh Huỳnh
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.