"Bố tôi U90, đến giờ vẫn còn mông lung không rõ nguyên quán của mình là ở đâu? Bởi vì ông cũng chỉ được nghe bố mình (ông nội tôi) kể (từ hồi trước năm 1954) lại rằng bản thân sinh ra ở Thái Bình, sau đó đến thời thanh niên mới đi Phú Thọ lập nghiệp. Vậy nên, nguyên quán của bố tôi vốn chỉ được xác định bằng truyền miệng, bằng trí nhớ của bản thân, và tự khai vào lý lịch.
Còn chúng tôi, giờ đã U60, sinh ra ở Hà Nội, lại lấy Phú Thọ (nơi bố tôi sinh ra) để ghi vào mục nguyên quán của mình. Vì vậy, trong Chứng minh nhân dân (CMND), Căn cước công dân (CCCD), bố và các con chúng tôi không có cùng nguyên quán. Điều này tồn tại từ suốt nhiều năm qua nhưng đến nay tôi cũng chẳng thấy ai nói rằng cần phải sửa gì cả. Tất nhiên, việc khai báo nguyên quán của chúng tôi cũng đều là do tự khai theo truyền miệng và trí nhớ thôi, chứ đời các cụ U90 (sinh ra trước năm 1945) nhiều người đâu có còn giấy khai sinh để mà đối chứng.
Trong khi đó, các con của chúng tôi (đời các cháu, U30), sinh ra ở Hà Nội, có bố mẹ cũng sinh ra ở Hà Nội, ông bà chúng ra Hà Nội sinh sống và làm ăn từ thời thanh niên, lúc chưa kết hôn. Vậy làm sao các con của chúng tôi còn có liên quan gì đến quê quán Phú Thọ như trong giấy tờ được nữa?
Với những bất cập trên, tôi mong muốn xóa bỏ mục 'nguyên quán' trên CMND và 'quê quán' trên CCCD. Nếu cần, chúng ta có thể chỉ cần lưu thông tin sau trong dữ liệu Quốc gia (mà không cần phải ghi trực tiếp trên thẻ CCCD). Và thông tin cần thiết chỉ nên là họ tên, ngày sinh và nơi sinh của mẹ, bởi vì ai cũng chắc chắn có mẹ".
Đó là băn khoăn của độc giả M.q.giao về những bất cập trọng việc khai báo và công khai thông tin "quê quán" trên thẻ CCCD. Thông tư 41 hướng dẫn khai mục Quê quán trong tờ khai như sau: ghi địa danh hành chính cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh theo giấy khai sinh, sổ hộ khẩu.
Trường hợp các giấy tờ đó không ghi đầy đủ địa danh hành chính theo cấp xã, cấp huyện, cấp tỉnh thì ghi địa danh hành chính theo giấy tờ đó. Trường hợp địa danh hành chính có sự thay đổi thì ghi theo địa danh hành chính mới đã được thay đổi theo quy định.
>> Phân nhóm cấp căn cước công dân gắn chip
Có cùng cảm giác phiền hà với thủ tục hành chính, bạn đọc Dương lại rơi vào tình cảnh có tới hai nguyên quán khác nhau trên CCCD: "Tôi cũng bị đổi 'nguyên quán' khi làm CCCD mới. Cha tôi sinh ra ở Kon Tum từ hơn 70 năm trước, và nguyên quán của cha là theo ông nội: Thừa Thiên - Huế. Tuy nhiên, CMND đầu tiên của tôi lại khai quê quán là Kon Tum (do tôi nghĩ cha mình sinh ra ở đây) và cuối cùng cũng chẳng có vấn đề gì cả.
Đến khi lớn lên, sinh sống ở Sài Gòn và làm lại hộ khẩu mới, cán bộ căn cứ hộ khẩu cũ từ Kon Tum và gán lại quê quán của tôi theo cha là Thừa Thiên - Huế. Sau đó, tôi làm lại CCCD theo hộ khẩu mới, ghi nguyên quán là Thừa Thiên - Huế. Vậy là tôi có tới hai nguyên quán ở hai CMND và CCCD khác nhau. Vậy bắt khai nhiều để làm gì khi ghi thế nào cũng được?".
Thủ tục rườm rà và phức tạp là thế, nhưng không phải ai cũng hiếu ý nghĩa và tác dụng của "quê quán" trong thẻ CCCD, bạn đọc Hoàng chia sẻ: "Tôi may mắn vẫn có đủ nguyên quán, quê quán. Nhưng suốt bao nhiêu năm nay, tôi vẫn không rõ nó có mục đích gì, ngoài việc bị một số người lấy ra để trêu đùa, kỳ thị, phân biệt vùng miền. Thêm một vấn đề nữa là việc thay đổi tên, sáp nhập địa danh diễn ra liên tục, nên dù ba đời ở một xã nhưng trên thực tế mỗi đời lại có một địa chỉ khác nhau".
>> Các ý kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.