Thị trường chứng khoán Việt Nam đã giảm gần 22% trong vòng chưa đầy sáu tháng qua. Trong nửa đầu năm, VN-Index lập đỉnh lịch sử 1.528,57 điểm vào ngày 6/1. Thị trường sau đó trải qua nhiều đợt điều chỉnh, trong đó có đợt giảm mạnh kéo dài từ đầu tháng 4 đến giữa tháng này, nhấn chỉ số xuống 1.169 điểm - mức thấp nhất trong gần một năm rưỡi. Thanh khoản thị trường vẫn duy trì ở mức thấp, tương tự diễn biến trong hai tháng qua.
Tôi tham gia thị trường chứng khoán tới nay đã được gần 20 năm. Thú thật, chưa bao giờ tôi thấy thị trường diễn biến "lạ" như năm 2021 (kể cả so với thời điểm thị trường chứng khoán tăng nóng như giai đoạn 2005-2007). Nhiều công ty báo lỗ, rơi vào diện cảnh báo, nhưng cổ phiếu lại tăng trần liên tục. Ngược lại, có những công ty làm ăn tốt, chia cổ tức tiền mặt đều thì giá cổ phiếu lại không tăng, thậm chí còn giảm mạnh.
Những chỉ số cơ bản như P/E, EPS, P/B... hầu như rất ít giá trị tham khảo trong năm qua. Vấn đề đúng - sai trên thị trường giờ đây được thể hiện bằng lợi nhuận. Có thể bạn cho rằng mình đúng khi đầu tư vào các công ty có P/E thấp, triển vọng tốt, nhưng cuối cùng giá cổ phiếu không tăng thì chứng tỏ bạn đã sai.
Vì thế, nhiều nhà đầu tư Fn không chịu được nhiệt, cuối cùng cũng hùa theo đám đông đến kiếm lời. Có nhà đầu tư Fn thậm chí còn tuyệt vọng, than với tôi rằng "ước gì công ty mình nắm cổ phiếu phá sản thì hay quá".
>> Bốn nguyên tắc giúp tôi giữ mình khi chơi chứng khoán
Theo tôi, nguyên nhân của tình trạng trên có mấy điểm sau:
Thứ nhất, có quá nhiều nhà đầu tư F0 tham gia thị trường trong năm qua. Trong đó, rất nhiều người trong thiếu kiến thức cơ bản về tài chính, chỉ xem thị trường chứng khoán như một kênh đánh bạc, làm giàu nhanh. Từ đầu năm đến nay, tổng tài khoản mới tham gia chứng khoán đã xấp xỉ 1,4 triệu, lớn hơn lượng tài khoản mới của bốn năm (2017-2020) cộng lại và bằng 90% cả năm ngoái. Đặt trong bối cảnh VN-Index đã giảm hai tháng liên tiếp và thanh khoản nhiều phiên chưa bằng 1/3 lần so với những ngày cao điểm năm ngoái, thì con số tài khoản mới đổ vào thị trường là một tín hiệu bất thường.
Thứ hai, hiện có quá nhiều "đội lái" tận dụng cơ hội này để lôi kéo, dẫn dắt các nhà đầu tư thiếu kiến thức, tham gia các "trò chơi" mà họ bày ra (nhiều người gọi là "lùa gà"). Hiện, Việt Nam chỉ có khoảng 5.000 chuyên viên môi giới chứng khoán có giấy phép hành nghề, trong khi số lượng tài khoản đang lên đến 5,6 triệu. Tức là mỗi chuyên viên phải "gánh" việc chăm sóc cho 1.000 nhà đầu tư. Điều đó dẫn đến tình trạng rất nhiều nhà đầu tư sau khi mở tài khoản chứng khoán lại không được chăm sóc, tư vấn đúng và đủ, dễ tin theo lời kể xấu, đầu tư sai lầm, dẫn tới thiệt hại.
Thứ ba, việc quản lý thị trường hiện nay cũng khá lỏng lẻo, tồn tại nhiều vấn đề bất cập, tạo ra những lỗ hổng cho một số đối tượng xấu trục lợi. Chính vì vậy, tôi hoàn toàn ủng hộ những động thái làm trong sạch thị trường như thời gian gần đây. Những giải pháp mạnh tay như vậy, trước mắt có thể làm thanh khoản thị trường suy giảm, nhưng về lâu dài sẽ củng cố niềm tin của những nhà đầu tư bài bản, giúp nâng hạng thị trường và thực sự trở thành kênh huy động vốn cho nền kinh tế.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.