"Chúng tôi hy vọng thế giới có thể nhìn nhận cuộc diễn tập của tàu sân bay Sơn Đông khách quan và hợp lý. Hải quân Trung Quốc sẽ tiếp tục tổ chức các cuộc diễn tập tương tự theo kế hoạch trong tương lai", phát ngôn viên hải quân Trung Quốc Cao Tú Thành cho biết ngày 2/5.
Ông Cao tuyên bố cuộc diễn tập của tàu sân bay Sơn Đông nằm trong chuỗi hoạt động thường xuyên theo kế hoạch, đồng thời cho rằng các cuộc diễn tập của tàu sân bay Trung Quốc là "hợp pháp" và nhằm "nâng cao năng lực bảo vệ chủ quyền, an ninh và phát triển lợi ích quốc gia"của nước này.
Tàu Sơn Đông ở phía đông đảo Hải Nam hôm 29/4. Ảnh: ESA.
Tuyên bố được đưa ra sau khi nhóm tác chiến tàu sân bay Sơn Đông kết thúc diễn tập ở khu vực Biển Đông, song bộ quốc phòng nước này không tiết lộ vị trí và thời điểm diễn tập.
Ảnh vệ tinh chụp ngày 28/4 cho thấy tàu sân bay Sơn Đông rời cảng Tam Á, ngay sau khi tàu sân bay trực thăng Hải Nam thuộc lớp Type 075 ra khơi. Chiến hạm Hải Nam không tham gia diễn tập cùng nhóm tác chiến tàu sân bay Sơn Đông. Chiến hạm Sơn Đông được cho là tiến về hướng đông và cách đảo Hải Nam hơn 200 km hôm 29/4.
Trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 29/4, phó phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Đoàn Khắc Việt khẳng định "lập trường của Việt Nam về vấn đề Biển Đông là rõ ràng và nhất quán" khi được hỏi về hoạt động của tàu Sơn Đông trên Biển Đông.
"Mọi hoạt động trên biển cần được tiến hành trên cơ sở Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982, tôn trọng chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của các quốc gia ven biển tại các vùng biển được xác lập phù hợp với công ước", ông Việt nói.
"Việt Nam mong rằng các nước sẽ nỗ lực đóng góp để thực hiện mục tiêu và nguyện vọng chung của các quốc gia trong khu vực và cộng đồng quốc tế về duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và thượng tôn pháp luật tại Biển Đông", ông Việt cho hay.
Tàu sân bay Sơn Đông thử nghiệm trên biển Bột Hải trong tháng 12/2020. Ảnh: CCTV.
Nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh hồi tháng 4 tổ chức diễn tập tại biển Philippines, sau đó tiến vào Biển Đông. Mỹ điều chiến hạm bám sát nhóm tác chiến tàu sân bay Liêu Ninh, động thái bị Trung Quốc chỉ trích.
"Tàu sân bay không quanh quẩn xó nhà và việc chúng đi xa bờ là điều bình thường", Đại tá Ngô Khiêm, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc, cho biết khi được hỏi liệu tàu sân bay Trung Quốc có tiếp tục diễn tập xa bờ tương tự chiến hạm Liêu Ninh hay không.
Sơn Đông là tàu sân bay thuộc lớp Type-001A, do Trung Quốc tự thiết kế và chế tạo. Tàu sân bay Sơn Đông sử dụng hệ thống cất cánh kiểu nhảy cầu tương tự tàu Liêu Ninh, vốn được hoán cải từ tuần dương hạm hạng nặng do Liên Xô đóng.
Trung Quốc hạ thủy tàu sân bay Sơn Đông năm 2017 và biên chế tháng 12/2019. Chiến hạm với lượng choán nước 70.000 tấn có thể mang theo 44 máy bay, phần lớn là tiêm kích đa năng J-15.
Các chuyên gia quân sự nhận định Sơn Đông vẫn còn tồn tại nhiều điểm yếu lớn về thiết kế và đặc tính kỹ chiến thuật, khiến nó khó có thể hoạt động dài ngày trên biển.
Hải quân nước Trung Quốc nhiều khả năng khó có thể xây dựng được không đoàn tàu sân bay và các tàu hậu cần, hộ tống để bảo vệ tàu Sơn Đông hoạt động trong tương lai gần.
Việc sử dụng động cơ diesel khiến tàu ngốn rất nhiều nhiên liệu, phụ thuộc lớn vào tàu hậu cần, trong khi thiết kế cầu nhảy hạn chế đáng kể khả năng tác chiến của tiêm kích hạm J-15, vốn đã rất nặng nề và hoạt động chưa ổn định.
Nguyễn Tiến (Theo Sputnik)