Kế hoạch được Bắc Kinh đưa ra hôm 1/6 cho hòn đảo rộng 35.000 km2 bao gồm giảm thuế thu nhập cho một số cá nhân và công ty nhất định xuống 15%, nới lỏng yêu cầu thị thực cho du khách và doanh nhân. Một số hàng hóa nhập khẩu sẽ được miễn thuế, bao gồm thiết bị sản xuất, các phương tiện, tàu, máy bay, nguyên liệu thô và hàng tiêu dùng.
Trung Quốc còn dự định xây dựng "dòng thuế nhập khẩu thứ hai" cho những sản phẩm vận chuyển từ Hải Nam lên đất liền, qua đó miễn thuế cho những sản phẩm đã bị đánh 30% thuế giá trị gia tăng trên đảo. Quá trình phê duyệt đầu tư tại tỉnh đảo sẽ được đơn giản hóa. Công dân nước ngoài sẽ được phép làm đại diện pháp lý cho doanh nghiệp nhà nước, quy định vốn không tồn tại trên đất liền.
Cầu Haiwen ở tại thành phố Hải Khẩu, phía nam tỉnh Hải Nam, Trung Quốc hôm 6/5. Ảnh: Reuters.
Hải Nam, địa phương có 9,5 triệu dân, dự kiến được hưởng các quyền tự do về thương mại, đầu tư, dòng vốn và việc di chuyển của người dân vào năm 2035, khi nơi đây hướng tới trở thành một trung tâm "có tầm ảnh hưởng quốc tế mạnh mẽ".
Theo tuyên bố của chính phủ Trung Quốc, dự án trên nhằm biến Hải Nam thành trung tâm thương mại, mua sắm và vận chuyển tại khu vực, "đã được Chủ tịch Tập Cận Bình đích thân lên kế hoạch, điều chỉnh và thúc đẩy". Hồi tháng 4/2018, ông Tập từng tuyên bố Hải Nam sẽ trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất đất nước.
Kế hoạch của Trung Quốc được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Trung leo thang, làm gia tăng nguy cơ nền kinh tế hai bên tách khỏi nhau. Thêm vào đó, Tổng thống Donald Trump quyết định bắt đầu quá trình tước trạng thái đặc biệt của Hong Kong vì cho rằng dự luật an ninh mới của Bắc Kinh khiến đặc khu không còn đủ mức độ tự trị để hưởng các ưu đãi và có thể khiến Hong Kong mất vị thế trung tâm tài chính toàn cầu.
Dù không đề cập đến Hong Kong, giới chuyên gia cho rằng Trung Quốc rõ ràng đang cố gắng áp dụng những chính sách làm nên thành công của đặc khu với Hải Nam. Phạm vi những chính sách đề xuất cho tỉnh đảo này cũng đi xa hơn nhiều so với chiến lược hiện nay của Bắc Kinh tại các khu vực thương mại tự do khác như Thâm Quyến hay Thượng Hải.
Tuy nhiên, Steve Tsang, giám đốc Viện nghiên cứu SOAS tại London, Anh, đánh giá kế hoạch xây dựng Hải Nam của ông Tập có thể bị cản trở bởi bầu không khí quốc tế hiện nay, cũng như tình trạng thực thi pháp luật lỏng lẻo trên hòn đảo, nói thêm rằng Hải Nam "không thể biến thành Hong Kong thứ hai".
Ánh Ngọc (Theo SCMP)