Khi mới sinh, con gái chị bụ bẫm và phát triển bình thường như mọi em bé khác. Đến hơn hai tháng tuổi, bé đột ngột ốm triền miên, mở đầu bằng bệnh viêm tiểu phế quản do virus hợp bào hô hấp RSV. Bệnh khiến bé khò khè, sốt cao, sau đó trở nặng gây suy hô hấp, phải thở máy.
Sau khi điều trị, sức khỏe bé yếu ớt hơn, thể trạng còi cọc do thường xuyên ốm vặt, mỗi lần kéo dài 2-3 tuần. Vợ chồng chị phải thay phiên nhau nghỉ làm để trông mỗi khi bé ốm.
Đợt này, chị Trúc đang mang bầu ở tuần 31, vừa hoàn thành lịch tiêm ngừa vaccine 3 trong 1 phòng các bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà. Ngay khi biết có vaccine RSV, chị chủ động đến Trung tâm tiêm chủng VNVC ở Nghệ An nhờ bác sĩ tư vấn. Dự định ở tuần thai 35, chị sẽ tiêm ngừa RSV để phòng bệnh cho con từ sớm.
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện, nguy cơ cao nhiễm và biến chứng do RSV. Ảnh minh họa: Vecteezy
Còn chị Thanh Xuân, 31 tuổi, ở xã Nhà Bè, TP HCM, đến VNVC Nhà Bè tiêm vaccine phòng virus hợp bào hô hấp RSV khi đang mang bầu hơn 30 tuần để bảo vệ con thứ hai khỏi viêm phổi. Lý do, con trai đầu của chị năm nay 6 tuổi, từng phải nằm viện điều trị hai đợt do viêm phổi nặng. Đến nay, dù đã qua "đốt 5 tuổi", song cậu bé vẫn thường xuyên bị nhiễm trùng đường hô hấp dẫn đến ho, sốt, đặc biệt là mùa mưa.
"Bé thứ hai đến bất ngờ, vợ chồng tôi không chuẩn bị trước. May mắn em bé phát triển khỏe mạnh bình thường, nhưng tôi lo khi sinh ra con sẽ bị viêm phổi giống bé đầu nên chủ động tiêm ngừa RSV", chị Xuân nói.
Bác sĩ Trương Quang Tâm Huy, Bác sĩ Trưởng ở Trung tâm tiêm chủng VNVC Nhà Bè, TP HCM, cho biết tình trạng trẻ dưới hai tuổi thường xuyên ốm yếu không hiếm gặp. Sau sinh, trẻ nhận kháng thể từ mẹ qua sữa, nhưng lượng này giảm dần theo thời gian. Bên cạnh đó, hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, các bé dễ bị tác nhân gây bệnh tấn công.
Để giảm tình trạng ốm vặt ở trẻ, gia đình cần tăng cường miễn dịch, chăm sóc dinh dưỡng hợp lý. Các biện pháp bao gồm: cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, tiêm vaccine đầy đủ theo lịch, bổ sung đủ vi chất dinh dưỡng như vitamin C, D, kẽm giúp tăng đề kháng. Gia đình đảm bảo trẻ ngủ đủ giấc, khuyến khích vận động nhẹ nhàng, tăng cường chơi ngoài trời để phát triển thể chất.
Khi trẻ ốm, gia đình đưa đi khám khi trẻ có dấu hiệu bất thường, ví dụ sốt, ho kéo dài, mệt mỏi, không tự ý cho con dùng thuốc, đặc biệt là kháng sinh.
Chị Xuân tiêm ngừa RSV tại Trung tâm tiêm chủng VNVC Nhà Bè. Ảnh: Khánh Hòa
Trong số các tác nhân gây bệnh ở trẻ, RSV là virus phổ biến gây viêm phổi, viêm phế quản, tiểu phế quản, dễ lây qua đường hô hấp. Hầu hết trẻ dưới 2 tuổi từng nhiễm. 70-90% trẻ nhập viện do RSV sinh đủ tháng, khỏe mạnh. Bệnh thường biểu hiện sốt, ho, sổ mũi, nhưng có thể chuyển nặng nhanh, gây suy hô hấp, nguy cơ tử vong. Trẻ sơ sinh nhập viện do RSV còn có thể gặp biến chứng lâu dài như tái nhiễm hô hấp, thở khò khè, hen suyễn.
Vaccine RSV chỉ định tiêm một mũi cho mẹ bầu 24-36 tuần để phòng bệnh cho mẹ và truyền kháng thể cho bé. Ngoài ra, vaccine cũng dành cho người từ 60 tuổi trở lên để phòng viêm phổi, viêm tiểu phế quản, suy hô hấp.
Bên cạnh đó, Việt Nam đã có kháng thể đơn dòng thế hệ mới phòng RSV cho mọi trẻ từ sơ sinh đến hai tuổi. Nhờ đó, trẻ có thể được tạo miễn dịch bảo vệ ngay, không cần chờ thời gian sinh kháng thể như vaccine.
Hoàng Ân