Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), trụ sở tại thủ đô Washington của Mỹ, cho biết các tàu nạo vét xuất hiện trong ảnh được Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia Tea Banh đăng trên Facebook ngày 19/1, cũng như ảnh vệ tinh chụp ngày 13-15/1.
"Nạo vét cho cảng nước sâu là hoạt động cần thiết để các tàu quân sự lớn hơn cập quân cảng Ream", tổ chức Sáng kiến Minh bạch Hàng hải châu Á (AMTI) thuộc CSIS ngày 22/1 cho biết, thậm chí còn cho rằng đây là "một phần trong thỏa thuận bí mật giữa Campuchia và Trung Quốc", vốn được các quan chức Mỹ tiết lộ năm 2019.
Tờ Wall Street Jornal năm 2019 dẫn nguồn tin từ các quan chức Mỹ cho hay Campuchia đã cho phép quân đội Trung Quốc tiếp cận căn cứ hải quân Ream để đổi lấy tài trợ nâng cấp cơ sở. Tướng Tea Banh tháng 6/2021 cho biết Trung Quốc sẽ giúp Campuchia hiện đại hóa và mở rộng căn cứ Ream, song không phải là quốc gia duy nhất được tiếp cận cơ sở này.
AMTI cho rằng các hoạt động nạo vét tại quân cảng Ream có thể nâng cấp đáng kể năng lực cho căn cứ.
"Vùng nước nông xung quanh Ream chỉ cho phép các tàu tuần tra cỡ nhỏ cập cảng Ream. Cảng nước sâu sẽ giúp căn cứ trở nên hữu ích hơn rất nhiều đối với hải quân Campuchia lẫn Trung Quốc", tổ chức này nhận định.
Tàu nạo vét ngoài khơi quân cảng Ream trong ảnh được Bộ trưởng Quốc phòng Campuchia đăng ngày 19/1. Ảnh: Facebook/Tea Banh.
AMTI cho biết hoạt động xây dựng trên bờ tại căn cứ Ream đang tiếp tục, một số địa điểm phía tây nam quân cảng được giải phóng mặt bằng từ mùa thu năm ngoái. Hoạt động nạo vét cho thấy "căn cứ đang được chuẩn bị cho những nâng cấp hạ tầng đáng kể".
Quan hệ giữa Mỹ và Campuchia gần đây trở nên căng thẳng liên quan đến hoạt động xây dựng và hiện diện quân sự của Trung Quốc tại quân cảng Ream. Bộ Ngoại giao Mỹ kêu gọi Campuchia "minh bạch về ý định, bản chất và phạm vi của dự án tại Ream, cũng như vai trò của quân đội Trung Quốc trong hoạt động xây dựng" tại căn cứ.
Bộ Quốc phòng Campuchia tháng 6/2021 kêu gọi phía Mỹ "ngừng tạo ra các tình huống mới gây tiêu cực, yêu cầu Mỹ tôn trọng chủ quyền và bí mật quân sự của Campuchia".
Nguyễn Tiến (Theo SCMP)