Ngày xưa ông bà hay bảo "giật gấu vá vai" ý nói hoàn cảnh khó khăn phải lấy chỗ này bù chỗ kia, quay qua quay lại chỗ nào cũng chắp vá, thiếu thốn. Bây giờ xã hội đã khác, dù còn nhiều người hoàn cảnh khó khăn nhưng cơ hội làm giàu cũng không thiếu cho mọi người.
"Tài sản - tiêu sản", một khái niệm cơ bản nhất trong cuốn Cha giàu - Cha nghèo. Thực ra cái mà các bạn đáng ra phải thấm được từ cuốn sách đó là "tiền là sự thỏa thuận".
Người giỏi trong việc thỏa thuận và có nhiều thỏa thuận (hợp đồng) thì sẽ kiếm được nhiều tiền. Khổ nỗi nhiều bạn toàn đọc sách với tâm lý "tiết kiệm" cho nên chỉ nhớ mỗi khái niệm "tài sản - tiêu sản". Thực ra, đơn giản hơn là: tiết kiệm - đừng mua đồ lặt vặt hoặc đắt tiền nhưng không tạo ra giá trị theo thời gian.
Vâng, với thời giá và nhu cầu nhà, đất hiện nay, đồng lương trung bình mà cứ tiết kiệm để đợi đủ tiền mới đầu tư tài sản giá trị, thì lúc đó các bạn cũng bạc cái đầu rồi. Nếu vay ngân hàng thì phải có kiến thức tài chính và đầu tư kha khá vững.
>> Sống nhàn tuổi 40 nhờ 'quên' 20 cây vàng
Một cô gái về nông thôn sống đời độc lập tài chính nhưng ăn chay, hít hương đồng cỏ nội, đạp xe chu du tứ hải, và tin rằng mình không bao giờ bị bệnh, với tài khoản ngân hàng 100 triệu .
Rồi chuyện tiết kiệm tiền cà phê 30 năm lấy 18 cây vàng. Nếu tác giả bài này chịu khó mở biểu đồ giá vàng theo năm ra xem thì trong 10 năm, từ 2000-2011, giá vàng tăng từ 400 lên 2.100 USD một ource (khoảng 8 chỉ) tức là tăng tới 5 lần.
Trong thời gian này có một đợt suy thoái kinh tế. Giai đoạn suy thoái tiếp theo là ngay đợt Covid-19 khi bạn thấy giá vàng lại lập đỉnh mới. Về cơ bản thì càng về sau kinh tế thế giới càng có khả năng duy trì thời kỳ ổn định và phát triển dài hơn thời kỳ suy thoái. Các nhà kinh tế đã từng dự đoán kinh tế phải suy thoái trước năm 2021 nhưng nếu không có Covid-19 thì nền kinh tế đã ổn định lâu hơn nữa.
Khi kinh tế ổn định, dòng tiền sẽ đi vào bất động sản và chứng khoán, vàng sẽ giảm giá. Nếu hiểu về tài chính, bạn nên biết tên gọi khác của vàng: "đồng tiền của sự sợ hãi". Nói cách khác, vàng chỉ tăng giá khi thế giới lo lắng về khả năng phát triển kinh tế.
>> Hối tiếc mua vàng thay vì Bitcoin
Không ai khuyên người khác dùng vàng làm kênh đầu tư cho tuổi già. Bởi thông thường người đầu tư không có kinh nghiệm tài chính và tại thời điểm cần chuyển tiền tiết kiệm sang vàng, họ có thể mua phải giá cao.
Ngược lại, khi về già, thời điểm chuyển vàng thành tiền có thể là lúc kinh tế đang tốt (thường là vậy) và bạn sẽ không "được giá". Lấy ví dụ, năm 2006 giá vàng khoảng 720 USD, sau 10 năm tức 2016 giá vàng là 1.250 USD, tăng khoảng 1,75 lần.
Cũng năm 2006, nếu mua 100 cổ phiếu một hãng bạn mất 5,3 triệu đồng, đến năm 2016 bạn sẽ có 73 triệu, gấp 14 lần (các số liệu từ internet, đã được kiểm tra).
Tóm lại, bạn có nên tiết kiệm cho tuổi già không? Tôi nghĩ có thì tốt, nhưng nó phải là tiết kiệm sau khi đã nâng cấp các tiêu chuẩn cuộc sống và đầu tư cho kiến thức, công việc, quan hệ xã hội.
Tiền, là cái cuối cùng bạn nên tiết kiệm. Có người hút một điếu thuốc với ông sếp cũng đã được lên chức. Có người tuần mời cà phê cả team, đối tác, người hướng dẫn (mentor) mấy lần để tạo quan hệ, học kỹ năng, lấy hợp đồng...
Quan trọng là phải tìm cách nâng tiêu chuẩn sống cơ bản/ tối thiểu của mình lên. Ví dụ, thay vì ngày nào cũng uống cà phê 15 nghìn dọc đường thì một tuần uống ly cà phê 75 nghìn đồng trong quán. Không phải để sang chảnh mà để tìm một định nghĩa khác về mức sống.
>> Mỗi tháng tiết kiệm một chỉ vàng dưỡng già
Áp dụng vào công việc thay vì làm một việc mất năm tiếng, hãy cố gút xong trong một giờ, thay vì kết quả đạt mức "OK" thì phải lên mức rất tốt. Thay vì dùng cái túi 300 nghìn đồng đi làm nhưng một năm thay bốn lần thì mua cái 1,2 triệu luôn cho rồi. Một lần nữa, không phải vì sang chảnh mà để tìm cách có thêm các mối quan hệ ở mức 1,2 triệu.
Ngắn gọn hơn, khi tiêu chuẩn cơ bản trong cuộc sống của bạn khác đi, bạn sẽ nghĩ khác, làm khác, và quen dần với nó. Bạn sẽ không chấp nhận những thứ thấp hơn tiêu chuẩn đó và như thế, bạn sẽ nỗ lực nhiều hơn và tốt hơn trong mọi thứ.
Tâm Chất
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.