"Mỹ lên án... đề xuất đơn phương và tùy tiện áp luật an ninh quốc gia với Hong Kong", Ngoại trưởng Mike Pompeo cho biết trong thông cáo ngày 22/5.
"Washington hối thúc Bắc Kinh xem xét lại đề xuất tai hại của mình, tuân thủ các nghĩa vụ quốc tế và tôn trọng quyền tự trị cao, các thể chế dân chủ cùng tự do dân sự của Hong Kong, vốn là chìa khóa để đặc khu duy trì vị thế đặc biệt theo luật pháp Mỹ", Pompeo cho biết.
Tuyên bố của Pompeo, đi xa hơn cảnh báo của Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 21/5, được đưa ra trong bối cảnh Trung Quốc đang thảo luận dự luật an ninh Hong Kong.
Tổng thống Donald Trump năm 2019 ký thông qua Đạo luật Dân chủ và Nhân quyền Hong Kong, yêu cầu Bộ ngoại giao Mỹ chứng nhận mỗi năm rằng Hong Kong đủ quyền tự chủ để phù hợp với các điều khoản thương mại ưu đãi giúp đặc khu duy trì vị thế là trung tâm tài chính thế giới.
"Bất cứ quyết định nào liên quan đến quyền tự do và dân chủ của Hong Kong, vốn được đảm bảo theo Tuyên bố Trung-Anh và Luật Cơ bản (của đặc khu), chắc chắn sẽ tác động đến đánh giá của chúng tôi về chính sách 'Một quốc gia, hai chế độ' và tình trạng của đặc khu", Pompeo cho biết.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo trong cuộc họp báo tại Washington D.C, ngày 20/2. Ảnh: Reuters.
Phát ngôn viên của Thủ tướng Anh cho biết nước này kỳ vọng Trung Quốc sẽ tôn trọng các quyền và tự do của Hong Kong, đồng thời cam kết đảm bảo quyền tự chủ của đặc khu. "Chúng tôi đang theo dõi chặt chẽ tình hình và mong Trung Quốc tôn trọng các quyền, tự do và mức độ tự chủ cao của Hong Kong", phát ngôn viên Thủ tướng Anh nói.
Liên minh châu Âu (EU) kêu gọi Trung Quốc tôn trọng các quyền tự do và "giữ mức độ tự chủ cao" của Hong Kong, Đại diện cấp cao phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại Josep Borrell cho biết trong một thông cáo sau khi tham khảo ý kiến với giới chức các quốc gia thành viên.
Thủ tướng Lý Khắc Cường trong báo cáo thường niên trước quốc hội cho biết Trung Quốc sẽ thiết lập một hệ thống pháp lý và cơ chế thực thi hợp lý để đảm bảo an ninh quốc gia tại hai đặc khu hành chính là Hong Kong và Ma Cao. Dự luật yêu cầu Hong Kong nhanh chóng hoàn thành các quy định an ninh theo khuôn khổ Luật Cơ bản của đặc khu.
Bắc Kinh khẳng định dự luật trên thực tế củng cố nguyên tắc "Một quốc gia, hai chế độ", phục vụ lợi ích và hỗ trợ Hong Kong phát triển. Trưởng Đặc khu hành chính Hong Kong Carrie Lam tuyên bố sẽ "hợp tác hoàn toàn" với quốc hội Trung Quốc để hoàn thành dự luật. Carrie Lam nói dự luật an ninh sẽ không ảnh hưởng đến quyền, tự do và tính độc lập về tư pháp của đặc khu.
Dự luật an ninh Hong Kong có thể làm leo thang căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington, trong bối cảnh quan hệ hai bên vốn gặp nhiều sóng gió bởi tranh chấp thương mại và cáo buộc về đại dịch Covid-19. Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo nước này sẽ phản ứng "rất mạnh mẽ" nếu Trung Quốc thúc đẩy dự luật.
Nguyễn Tiến (Theo Reuters)